جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تجربه عرفانی، یکی از اقسام تجارب دینی است. تجربه دینی متضمّن امر متعالی و سرسپردگی تام است. در چنین تجربه‌ای فرد با یک سلسله شرایط مادی مواجه است که زمینه مواجهه فرد با خداوند را فراهم آورده است. و از ویژگی‌های چنین تجربه‌ای توصیف‌ناپذیری و کیفیت معرفتی است. بنابراین خداوند تجربه عرفانی را از خلال تمهید شرایط در اختیار او می‌گذارد و انسان از این طریق است که معرفت، تجربه و ارتباطی با او پیدا می‌کند. از جمله آثاری که می‌توان به وفور تجربیات عرفانی را در آنها یافت؛ رساله قشیریّه و کشف المحجوب است. رساله قشیریّه و کشف المحجوب از آثار مهم قرن پنجم هجری است؛ مباحثی که در تجربه عرفانی رساله قشیریه مطرح می‌شود شامل مباحثی مانند مشاهده، محاضره، مکاشفه، وقت، مقام، حال، قبض و بسط، انس و هیبت، تواجد وجد وجود، جمع و تفرقه، فنا و بقا، غیبت و حضور و .... و در کشف المحجوب شامل مشاهده، محاضره، مکاشفه، فقر و صفوت، رضا، سکر و صحو، مسامره و محادثه، نفی و اثبات، قهر و لطف و ... آن چیزی که به طور برجسته در رساله قشیریّه مطرح شده است اخلاق عملی و ویژگی‌های شخصیتی عارفان است. کشف المحجوب در گزارش فِرَق صوفیّه و کشف حقایق بعضی از احکامو آداب دینی و آیین‌های صوفیّان است. بنابراین آن چیزی که امام قشیری به طور برجسته پیش‌روی مشتاقان سیر و سلوک عرفانی می‌نهد، عرفان عملی است، امّا در کشف المحجوب، هجویری اصول اعتقادی مهم را پلّه‌های اصلی صعود عارفان معرفی می‌کند و به طور کلی چارچوب عرفان اینکه روبروی خوانندگان کتابش می‌گذارد؛ عرفان نظری است.