جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بازشناخت آرمان‌های انقلاب اسلامی در عرصه‌های گوناگون جامعه‌پردازی و جامعه‌سازی، بر اساس درک امتداد حرکت تمدنی این انقلاب ضروری می‌نماید. بر این مبنا، بنای رفیع «تمدن نوین اسلامی» به عنوان فلسفه‌ی وجودی و چشم‌انداز نهایی انقلاب اسلامی، بر پایه‌ی پرداخت آرمان‌های کلی و کل‌نگرِ مد نظر آن و استخراج طرح‌ریزی‌های تمدنی متکثر، قابل تحلیل و تحقق خواهد بود. در این راستا، رجوع به جهت‌گیری‌ها و افق‌پردازی‌های رهبران انقلاب، یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین رویکردها قلمداد می‌شود. بازخوانی مولفه‌های تمدنی- گفتمانی سه‌گانه‌ی متقوم ِ «ترسیم مطلوب، توصیف موجود و مهندسی گذار»، بر اساس جهت‌گیری‌های کلان رهبر معظم انقلاب، در راستای دریافت و پرداخت تصویری از آینده - که جامعیت و استحکام «معرفتی» و کارآمدی و اثربخشی «سیاستی» را به‌گونه‌ای توأمان داشته و نظریه‌پردازی و سیاست‌گذاری را ارتقاء بخشد - مأموریت محوری پژوهش حاضر قلمداد شده است.بنیان تحقق مأموریت یاد شده، که زیرساخت نظری و نظریه‌ی زیرساختی پژوهش حاضر محسوب می-شود، با بازخوانی مولفه‌های سازنده‌ی آینده‌اندیشی در پرتو درس‌های فلسفه‌ی تاریخ سامان یافته است. در این راستا، زیرساخت روش‌شناختی مورد استفاده با بررسی مقایسه‌ای روش‌های تحلیل محتوا، تحلیل شبکه و تحلیل گفتمان مهیا شده؛ و در نهایت سازه‌ی روشی پژوهش حاضر، حاصل بازآفرینی روش‌های سه‌گانه‌ی فوق و طراحی روشی تلفیقی از آن سه می‌باشد.مجموع رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در بازه‌ای بیست ساله (1368 - 1388) زمینه‌ی به‌کارگیری سازه‌ی روشی مد نظر را شکل می‌دهد. در این راستا، برای گزینش از میان انبوه داده‌های اولیه و پردازش روش‌مند آن-ها، «فرهنگ» به‌عنوان کلیدواژه‌ی محوری انتخاب شده است. بر این اساس تصویر آینده‌ی مطلوب و توصیف حال موجود در پرتو مطالعه‌ی سرمایه‌ها (قوت‌ها و فرصت‌ها) و چالش‌ها (ضعف‌ها و تهدیدها) ممکن خواهد بود؛ از این منظر، سرمایه‌های فرهنگی، اصلی‌ترین سرمایه‌‌ی حرکت و مهم‌ترین داشته‌ها در وضع موجود؛ و چالش‌های فرهنگی نیز، اصلی‌ترین موانع در مسیر حرکتبه سوی مطلوبِ ترسیم شده شناخته می‌شوند. برای پاسخ به «چه باید کرد؟» نیز باید به سراغ فرهنگ رفت. جان‌مایه‌ی مسیر و شاکله‌ی بایدها و نبایدها برای حرکت از وضع موجود به سوی آینده، در پرتو تحول و تکامل فرهنگی ممکن و میسور می‌نماید. در پایان، با هدف زمینه‌سازی برای ادامه‌ی اندیشه‌ورزی دیگر دانشوران در موضوع این پژوهش، با رویکردی آینده‌نگرانه به ارزیابی و بررسی نقادانه‌ی نقایص و کاستی‌های پژوهش حاضر، می‌پردازیم.واژگان کلیدیفلسفه‌ی تاریخ، انقلاب اسلامی، رهبر معظم انقلاب، فرهنگ، تحلیل محتوا، تحلیل شبکه، تحلیل گفتمان، آینده‌پژوهی، آینده‌نگاری.