جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معمولا در بیان دیدگاه هیوم از علّیت بر ابعاد سلبی و نتایج شکاکانه آن متمرکز می‌شوند. در حالی که طبق تفسیر طبیعت‌گرایانه، دغدغه هیوم تبیین ماهیت انسان و تعیین محدوده فهم بشر است. هدف او این نیست که رابطه علّیت را به لحاظ فلسفی انکار کند، بلکه منتقد آن نوع تفکر فلسفی است که ادعای عقلانی‌کردن باورها را دارد. هدف اول نویسنده در این مقاله آن است که با تکیه بر تفسیر بی‌سابقه کمپ‌اسمیت، تبیین طبیعت‌گرایانه‌ای از بحث علّیت نزد هیوم ارائه دهد. در مکانیزمی که اسمیت از کارکرد ذهن انسان ارائه می‌دهد، منشأ تصور پیوند ضروری، احساسی درونی است که به واقعیت تعمیم می‌یابد و باور به علّیت با هیچ استدلالی قابل اثبات نیست. نشأت‌گرفتن باور به علّیت از احساس درون ذهن که مبتنی برعقل هم نیست، چالش جدی در پذیرش و توجیه آن ایجاد کرده‌ است. هدف ثانوی و اصلی مقاله بررسی و تبیین ذهنی‌بودن منشأ پیوند ضروری است، سپس مفهوم عقل از دیدگاه هیوم مورد ارزیابی قرارمی‌گیرد تا روشن شود که به چه معنا باور به علّیت نمی‌تواند مبتنی بر عقل باشد.

بررسی آثار و نوشته­های فلاسفه در خصوص منشاء پیدایش مفاهیم فلسفی و مقدم برآن منشاء مفاهیم و تصورات، گویای شکل­گیری و اهمیّت تدریجی و متأثر این مسئله از یکسری اندیشه­ها در هر دو جهان غرب و اسلام دارد. در جهان غرب ایدة تصورات فطریِ مطرح شده از سوی عقل­گرایان و ردّ همین ایده از سوی تجربه­گرایان، در نهایت هیوم فیلسوف اسکاتلندی گریزان از فلسفة غامض را به سمت ردیابی از منشاء مفاهیم و تصورات می‌کشاند. دیوید هیوم ضمن ردّ تصورات فطری، با انقسام محتوایات ذهنی به تصورات و انطباعات و با ارائه طرحِ ارجاعِ تصورات بر انطباعات، زیر آب تمام مفاهیم فلسفی را چون مسبوق به هیچ انطباعی نمی‌بیند زده و در توجیه وجود این تصورات در ذهن به مبانی روان‌شناختی و خیالی متوسل می‌گردد. بعدها و در گذر ایام به دلیل ورود اندیشه‌های مغرب زمین به ایران بخصوص در دوران معاصر، مسئلة منشاء مفاهیم و تصورات (به طور عام) و منشاء مفاهیم فلسفی (به طور خاص) توسط علامه‌طباطبایی ارزش و اهمیت دو چندان می‌یابد. علامه همانند هیوم ضمن ردّ تصورات فطری و پیش ساختة ذهن و کشاندن علم به ساحت حضور و تاکید بر حاکویّت وکاشفیّت ذاتی علم و با ارجاع تمام مفاهیم و تصورات به علم حضوری، اعتبار و حیثیت معرفتیِ مفاهیم فلسفی را که در قاموس فلسفیِ هیوم متزلزل شده بود را بازگردانده و به فلسفه و مفاهیم محوری آن جانی دوباره می‌بخشد.

یکی از مفاهیم بنیادین فلسفه که تاریخی به درازای تاریخ فلسفه دارد مفهوم جوهر است. اگرچه این مفهوم در طی قرون متمادی دستخوش تحولات ژرفی شد و لایه‌های مختلفی به خود گرفت، به دلیل پیوند وثیقش با عقل عرفی هرگز اهمیت و معنای خود را از دست نداد. از آنجا که موطن مفهوم جوهر یونان باستان و فلسفۀ یونانی است، جستار حاضر بر آن است که نخست تاریخ تحلیلی تکوین این مفهوم در یونان باستان را روایت کند؛ سپس سیر تطور آن را در دل قرون‌وسطای مسیحی و اسلامی پی بگیرد؛ و نهایتاً بقایای آن را در فلسفۀ مدرن مورد بررسی قرار دهد. باری هدف این جستار صرفاً روایتی تاریخ فلسفه‌ای نیست، بلکه هدف ثانویۀ آن قرار دادن مفهوم جوهر ذیل پرتوی انتقادی و روایت نقدهای بنیادین وارد به این مفهوم است. از این رو به مهم‌ترین نقدهای این مفهوم، که عمدتاً توسط فیلسوفان انگلیسی وارد شدند، نیز خواهیم پرداخت و نتیجه خواهیم گرفت که این مفهوم برای اینکه حضوری مشروع در فلسفه داشته باشد باید به بازصورت‌بندی‌ای بنیادین تن بدهد.

ترجمه ماشینی : برجستگی تخیل در فلسفه دیوید هیوم توسط نسل های مختلف خوانندگان به رسمیت شناخته شده است. در این مطالعه غنی، تیموتی کاستلو کامل‌ترین تصویری را که تاکنون از دیدگاه هیوم درباره تخیل و جایگاه آن در فلسفه او ارائه می‌کند به ما ارائه می‌دهد. کاستلو به طور متقاعدکننده‌ای نشان می‌دهد که مفهوم هیوم از تخیل منسجم است و ویژگی‌هایی را که شخصیت متمایز آن را تشکیل می‌دهند، فرموله می‌کند. کشف کنید که چگونه این درک از تخیل، رویکرد هیوم را به موضوعات مختلفی که در کارش به آن می پردازد، نشان می دهد: متافیزیک، اخلاق و سیاست، زیبایی شناسی، تاریخ، دین و عمل خود فلسفه. ادامه مطلب...

ترجمه ماشینی : در این سخنرانی‌ها، نلسون به دوره‌ای از تاریخ فلسفه می‌پردازد که در آن، با تحریک توسعه فیزیک کلاسیک، مسئله بنیاد آموزه‌های فلسفی بیش از پیش محققان را نگران می‌کند. او با انتقاد از تلاش‌ها برای روشن کردن این سوال و توسعه رویکردهایی برای حل آن پیروی می‌کند، پیشداوری‌های قدیمی را که با این تلاش‌ها در تضاد است، آشکار می‌کند و همیشه آنها را به عقب می‌اندازد و آنها را مبهم می‌سازد. به طور خلاصه، او شجاعت دارد - همچنین شاگرد معلمش فرایز است که بسازد. بیانیه خود شخص، برای قضاوت در مورد اینکه در این مبارزه برای پایه های مطمئن تفکر فلسفی کجا پیشرفت کرده است و کجا پسرفت صورت گرفته است.

ترجمه ماشینی : این هم یک کار متواضع و هم متکبرانه است. این متکبرانه است زیرا با توجه به ادبیات گسترده فقط در مورد یکی از موضوعات آن، تلاش می‌کند نه تنها فلسفه‌های هیوم و هگل، بلکه چیزی از محیط فکری آنها را نیز مورد بحث قرار دهد. علاوه بر این، اگرچه این مطالعه در رابطه بین نظریه ماهیت انسانی و شرح جنبه‌های مختلفی که تجربه اجتماعی را تشکیل می‌دهند، چشم‌اندازی تعیین‌کننده دارد، اما این خود آنقدر محوری و اساسی است که نیاز به بحث از جمله موارد دیگر دارد: نظریه های تاریخ، زبان، زیبایی شناسی، حقوق و سیاست. با این حال، از این نظر کار متواضعانه است، اگرچه فکر می‌کنم چیزهای تازه‌ای برای گفتن دارم، اما این مطالعه خوانش انقلابی جدیدی از مطالب را پیشنهاد نمی‌کند. من در اینجا علاقه ای به اعتبار نسبی تئوری های ارائه شده ندارم - من "طرفدار" نیستم. با این وجود، این بخشی از هدف متواضعانه است که توسل به هیوم و هگل در استدلال‌های مربوط به طبیعت انسان، در نتیجه این مطالعه آگاه‌تر و تبعیض‌آمیزتر خواهد بود. علاوه بر این، برخی از تمایزات ارائه شده در اینجا، برخی از مفروضات مطرح شده در بحث های معاصر در فلسفه علوم اجتماعی، به ویژه آنهایی را که مربوط به درک نظام های اعتقادی بیگانه است، روشن می کند.