جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : این مطالعه به بررسی رشد اندیشه جولیا کریستوا در مورد دین و ارتباط آن با نقد مدرنیته می پردازد. این مطالعه استدلال می‌کند که نگرانی کریستوا با «بحران دین» جایگاهی مرکزی در آثار او اشغال می‌کند و همه تحقیقات او را در زمینه‌های زبانی، متنی، ادبی، معرفت‌شناختی، ذهنی، اجتماعی، سیاسی و اخلاقی آنچه او می‌داند نفوذ می‌کند. «بحران معنا» فراگیر در فرهنگ معاصر غرب. فصل اول شیوه‌ای را در نظر می‌گیرد که در آن پراتیک متنی اولیه کریستوا بر ضرورت پاسخ چندوجهی به «بحران معنا» با قرار دادن مفاهیم منفی‌گرایی، بهره‌وری، ابهام و بینامتنیت بین اندیشه موریس بلانشو درباره بی‌طرف و تفکر ژاک دریدا درباره تفاوت تأکید می‌کند. . فصل دوم به تلاش کریستوا برای تأیید ظرفیت ادبیات مدرن برای ثبت تجربه‌ای جدید از معنا در خلأ متافیزیکی به جای مانده در پی «مرگ خدا» می‌پردازد، با توجه ویژه به روش‌های متمایز مفهوم‌سازی او و بلانشو. مطابقت بین تجربه ادبی و تجربه الحاد. فصل سوم به بررسی تنش‌های انتقادی می‌پردازد که با تعامل روانکاوانه کریستوا با متون مذهبی و ارزیابی متغیر او از اهمیت آنها برای تجربه ذهنیت معاصر همراه است. این فصل همچنین به بررسی نزدیکی بین مواجهه دریدا با الهیات منفی و مواجهه کریستوا با «نامناپذیر» در تقاطع زبان روانکاوانه و دینی می پردازد. فصل چهارم به بررسی تحلیل کریستوا از «بحران سکولاریسم» در آغاز هزاره و همچنین نگرانی فزاینده او در مورد کاهش دانش و تجربه بشری به منطق فنی-علمی و اقتصادی در مدرنیته متأخر، محدودیت‌ها و امکانات لیبرال دموکراسی می‌پردازد. ، و ضرورت بازنگری اساسی در ابعاد دینی اومانیسم غربی. درگیر شدن کریستوا با دین به عنوان یک رشته اصلی که همه تلاش‌های انتقادی او را به هم پیوند می‌دهد، امکان درک بهتر تفاوت‌های ظریف، دگرگونی‌ها و بن‌بست‌های اندیشه او را فراهم می‌کند. در نتیجه، این تحقیق پرسش‌های جدیدی را در مورد خصلت «مذهبی» «موضوع سخنگو» می‌گشاید، کمک‌های گسترده‌ای به بازنگری انتقادی پیامدهای اجتماعی، سیاسی و اخلاقی رابطه بین دین و سکولاریسم ارائه می‌کند و توجه را به ضروری بودن آن جلب می‌کند. برخورد فرهنگی مفصل بین گفتمان های دینی و اومانیستی در قرن بیست و یکم.

ترجمه ماشینی: این بحث عمده نگاهی دارد به برخی از مهم ترین مسائل اخلاقی که امروزه توسط برخی از متفکران برجسته جهان با آن روبرو هستیم. از جمله مقالاتی از متفکران برجسته، مانند یورگن هابرماس، آلاسدایر مک اینتایر، جولیا کریستوا و پل ریکور، نکته برجسته کتاب - مصاحبه با ژاک دریدا - در دسترس ترین بینش را در مورد تفکر او در مورد اخلاق و سیاست برای چندین سال ارائه می دهد. این مقالات با بررسی موضوعاتی از تاریخ، حافظه، رویزیونیسم، و خود و مسئولیت گرفته تا دموکراسی، چندفرهنگی، فمینیسم و ​​آینده سیاست، در پنج بخش موضوعی دسته‌بندی می‌شوند: * هرمنوتیک * ساختارشکنی * نظریه انتقادی *روانکاوی * اخلاق کاربردی هر بخش چالش‌های ناشی از اخلاق و اینکه چگونه تفکر انتقادی فلسفه امروز را دگرگون کرده است، بررسی می‌کند. «اخلاق پرسشگری» مروری بی‌نظیر از وضعیت تفکر اخلاقی امروز توسط برخی از برجسته‌ترین فیلسوفان جهان ارائه می‌کند.

نظریۀ معناکاوی کریستوا را میتوان متأثر از دو گرایش پدیدارشناسی و روانکاوی دانست. درواقع کریستوا با بیان عمل‌کرد معنازایی یا به عبارتی مواجهۀ فرایندهای دلالت (امر نشانهای و امر نمادین‌) به پدیدارشناسی و روانکاوی بازگشتی انقلابی دارد. وی برای عمق‌دادن به تفسیر معنا، و شرح و تفسیر امر نمادین به پدیدارشناسی رجوع می‌کند و امر نشانهای را از روانکاوی فروید به ارث میبرد. کریستوا با برداشت خود از پدیدارشناسی هوسرل، میان پدیدارشناسی و روانکاوی ارتباط برقرار میکند و می‌کوشد بر این پایه نظریهای برای فرایند دلالت (معنازایی) ارائه دهد. مواجهۀ نظریۀ پدیدارشناسانه و روانکاوانه با یک‌دیگر بستری را فراهم می‌آورد تا کریستوا نظریۀ معنا و سوبژکتیویتۀ خود را بسط دهد. در فضایی که غلبه با امر نمادین است، کریستوا تلاش می‌کند با بازتعریف فرایند دلالتی، امکان سرکشی و بازتولید معنا را به فرایندی انگیخته و دائمی تبدیل کند. وی می‌کوشد با بهره‌گیری از این مفهومِ پویا، بازنمایی متفاوتی در زبان تولید کند و این خود انقلابی در درون زبان و ساختارهای فرهنگی است. این نوشتار در پی آن است تا پس از مروری بر عناصر دخیل در «فرایند دلالتی» در اندیشۀ کریستوا، به تأثیر عواملی هم‌چون روانکاوی فرویدی‌ لکانی و پدیدارشناسی، در بسط نظریۀ معنا بپردازد و پرده از این انقلاب بردارد. پروژۀ کریستوا درحقیقت سویۀ دیگری از واسازی دریدایی از زبان متافیزیکی است.

بینامتنیت (intertextuality) از جمله گرایش‌های نقد جدید می‌باشد که به ارتباط و تعامل بین متون می‌پردازد؛ بر اساس این نظریه، هیچ متنی خودبسنده نیست و آثار ادبی در تعامل با یکدیگر می‌باشند. بر طبق این نظریه، متون و گویندگان آن‌ها متأثر از یکدیگر بوده و آگاهانه و یا ناخودآگاه از سرچشمه‌های ادبی و فکری یکدیگر بهره جسته‌اند. این نظریه در حوزه‌ی ادبیات ملل بازتاب و کارکردی غیرقابل انکار دارد؛ چرا که عرصه‌ی ادبیات، نقطه تلاقی افکار و اندیشه‌هاست و شاهکارهای ادبی هر ملتی پیوسته مورد تقلید و تأثر گویندگان و سرایندگان هر دوره است. متون دینی از جمله منابعی است که ادیبان مسلمان از آن بهره‌ی بسیار برده‌اند. قرآن کریم شاخص‌ترین و مهم‌ترین این متون می‌باشد که جنبه‌های ادبی و بلاغی آن در کنار مفاهیم و آموزه‌های اخلاقی آن موجب شده است تا جایگاه ویژه‌ای در میان ادیبان مسلمان بیابد. آنان همواره با سرچشمه‌‌ی زلال قرآن و مفاهیم والای آن مأنوس بوده‌اند و مضامین قرآنی را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در آثار خود بازتاب داده‌اند؛ از جمله‌ی آنان، شاعر متعهد و برجسته‌ی شیعی، دعبل خزاعی می‌باشد که شعر و زندگی خود را وقف دفاع از اهل بیت پیامبر (ص)، گسترش آرمان‌های تشیع و نشر فرهنگ قرآن و حدیث، با زبان شعر کرد. روابط بینامتنی قرآن کریم با اشعار دعبل به گونه‌ای زیبا و هماهنگ صورت پذیرفته است. این شاعر شهیر شیعه از آیات قرآن و احادیث شریف نبوی در اشعارش بهره‌ی فراوانی برده و ژرفای این تأثیرپذیری لفظی و معنوی در اشعارش کاملاً نمایان است. در واقع شاعر، زبان شعریش را با زبان آراسته‌ی قرآن و أحادیث زینت داده است. شکل بینامتنی اشعار دعبل با قرآن و أحادیث، از نوع بینامتنی مستقیم یا آشکار و روابط میان آن بیش‌تر از نوع نفی جزئی (اجترار) و گاه نفی متوازی (امتصاص) می‌باشد. این جستار به بررسی شعر دعبل خزاعی از منظر روابط بینامتنی می‌پردازد و پس از ارزیابی اشعار وی بر اساس اصول و قواعد این نظریه، بر آن است تا تأثیرپذیری وی از آیات و روایات را تبیین کند.

میراث دینی از مهم ترین ساختمایه های شعری و از پربارترین منابع الهام گیری شاعران در جهت واگویه احساسات درونی و اندیشه های ایشان محسوب می گردد. در این بین قرآن کریم به واسطه عمق معانی، غنای واژگانی و ویژگی های منحصر به فرد هنری و بلاغی، در مقام ارزشمندترین منبع دینی الهام بخش نزد شاعران و ادیبان مسلمان قرار دارد. به گونه ای که ایشان در شعر خویش با کلام وحی رابطه بینامتنی برقرارکرده، از این آبشخور سرشار در سطوح مختلف مفهومی، لفظی و اسلوبی بهره برده اند. یکی از شاعرانی که عبارات و معانی قرآنی از اصلی ترین دستمایه های هنری او محسوب می گردد، «صفی الدین حلی» است. در جستار پیش رو، با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی، پس از بررسی نظرات گوناگون ناقدان غربی و عربی پیرامون نظریه بینامتنیت وانواع آن، انواع رابطه بینامتنی قرآنی در شعر«صفی الدین حلی» نقد وواکاوی خواهد شد که شامل هفت نوع رابطه بینامتنی کامل متنی، کامل تعدیلی، جزئی، واژگانی، اسلوبی، الهام گیری و اشاره ای (تلویحی) می باشد. نتایج جستار حاضر حاکی از آن است که رابطه بینامتنی قرآنی در مدائح نبوی و مراثی شاعر از بسامد بیشتری برخوردار است. از طرفی بینامتنی کامل تعدیلی، اشاره ای و جزئی بیشتر مورد توجه صفی الدین حلی بوده است.

نظریۀ «بینامتنی» رویکردی است که به روابط بین متونی پرداخته و موجب آفرینش متن جدید می ­شود. هر متن خود بینامتنی است که ریشه در متون گذشته داشته و در متون آینده نیز تأثیر خواهد داشت. این نظریه در دهۀ شصت قرن بیستم توسط ژولیا کریستوا بین سال­های 1966و1967 میلادی مطرح شد.ظهور آیات قرآن کریم و سخنان گهربار پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) در کلام شاعر برجستۀ شیعه، مهیار دیلمی، قبل از هر امری، نشانگر تأثیر پذیری وی از مضامین قرآن و سخنان آن بزرگواران بوده است و همین امر ما را بر آن داشت تا به بررسی روابط بینامتنی بین اشعار مهیار دیلمی و قرآن کریم و کلام پیامبر (ص) و أئمه أطهار(ع) بپردازیم. در این نوشتار گزیده­ای از اشعار مهیار مورد بررسی قرار گرفته و نتیجۀ بررسی و تحلیل این روابط نشان می­دهد که این اشعار، به تناسب موضوع، با تأثیرپذیری آگاهانه از آیات قرآنی و سخنان گهربار پیامبر (ص) صورت گرفته است. اجرای عملیات بینامتنی، نشان دهندۀ این امر است که بیشترین شکل بینامتنی قرآنی و روایی در این اشعار، به صورت نفی جزیی یا اجترار و نفی متوازی یا امتصاص بوده است.

بینامتنی نظریه ­ای است که به بررسی روابط بین متونی پرداخته و موجب آفرینش متن جدید می­ شود. بر اساس این نظریه، متون و گویندگان آنها متأثر از یکدیگر بوده و آگاهانه و یا ناخودآگاه از سرچشمه­ های ادبی و فکری یکدیگر بهره جسته ­اند. متون دینی از جمله منابعی است که شاعران فارسی و عربی از آن بهرۀ فراوان برده ­اند. در ادبیات فارسی و عربی، تأثیر قرآن و نهج البلاغه بر احساس و آثار شاعران به روشنی دیده می­ شود. از جمله شاعرانی که تحت تأثیر این منابع برجستۀ دینی قرار گرفته­ اند، خیام نیشابوری و ابوالعلاء معرّی می ­باشند. این دو شاعر در سروده ­هایشان با تأثر از قرآن کریم و نهج البلاغه، گاه واژگان را در متن شعری خود وارد ساخته و گاه با الهام از مفاهیم و آموزه ­های آن­ها، محتوا و مضامین متعالی آن­ها را در قصیده­ های خود تداعی ­ساخته­ اند؛ از این رو به ­نظر می­ رسد که نوع روابط بینامتنی اشعار این دو سراینده برجستۀ ادبیات فارسی و عربی با قرآن کریم و نهج­ البلاغه، بیشتر از نوع نفی متوازی(امتصاص) و گاه نفی جزئی(اجترار) باشد. در این جستار برآنیم تا گزیده­ای از اشعار شاعران یاد شده را از منظر روابط بینامتنی مورد بررسی قرار داده و پس از ارزیابی اشعار آنان بر اساس اصول و قواعد این نظریه، تأثیرپذیری آنان از آیات و روایات را تبیین کنیم.

آثار ادبی و هنری خلاقه نه‌تنها معنای تازه‌ای خلق می‌کنند، بلکه شیوۀ تازه‌ای برای معناداری و درنتیجه تحول و دگرگونی ساختار ادبی و همچنین سوژۀ هنرمند را در پی دارند. معنایی که بر اساس ساختارهای از پیش موجود و هنجارهای شکل گرفته کار نمی‌کند و در واقع تنها با با دگرگون ساختن اصول پذیرفته شده، نحوه‌ جدیدی از معناداری را معرفی می‌کنند. این خصلت دگرگون‌کننده را کریستوا در زبان شاعران آوانگارد و درون یک سیستم نمادین و از پیش پذیرفته شده تشخیص می‌دهد. در نظر کریستوا در یک اثر نوآورانه و به طور کلی خلاق ادبی، عناصر متن زایشی یا خصلت نشانه­ای زبان، از تغییر جهتی در سوژه سخنگو و وجود ظرفیتی برای بازی و لذت حکایت می­کنند که اجبار و الزام کلی قانون نمادین را نقض کرده و مفهومی از «مرز» و همچنین سرپیچی، فراروی و یا تخلف از مرز را به همراه دارد. بنابراین، این «عمل» را می‌توان پذیرش قانون نمادین و توأمان، فراروی از آن قانون جهت احیای آن دانست. موضوعی که می‌توان مصادیق آن را در قالب‌های ادبی و هنری گوناگون سراغ گرفت و بر این اساس چارچوب نظریه‌ای در ادبیات از منظر کریستوا ترسیم کرد. اما چنین نظریه‌ای می‌تواند ابعاد گوناگونی بیابد و از زیبایی‌شناسی به شکل معمول نیز فراتر رود و برای ادبیات و هنر جایگاهی فراتر از یک ابژه زیبایی‌شناسی قائل شود. امری که قادر است تحول و دگرگونی سوژه و فرهنگ را در پی داشته باشد.