جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از پژوهش پیش‌رو، بررسی نظری ساخت‌‌یابی در آرمانشهر مهدوی؟عج؟ و مقایسه آن با دیدگاه ساخت‌یابی آنتونی گیدنز است. این‌‌که آیا فرایند تحقق فراگیر فرهنگ مهدوی را می‌‌توان نوعی ساخت‌‌یابی فرهنگی اجتماعی دانست؟ مؤلفه‌های اشتراک و افتراق آن با نظریه ساخت‌‌یابی گیدنز چیست؟ با روش توصیفی- تحلیلی و به کمک آیات و روایات، این نتایج ملاحظه می‌شوند: یک. اجرای فراگیر فرهنگ مهدوی، الگوی منحصر به فرد در ساختار سازی اجتماعی است؛ دو. گرچه بین نظریه ساختاریابی مهدوی و ساخت‌‌یابی از منظر گیدنز در مواردی، مانند تاکید بر اختیار انسان در تعیین ساختار اجتماعی، اشتراکاتی وجود دارند؛ تفاوت‌‌های متعددی بین این دو نظریه یافت می‌شوند؛ سه. طبق گفتمان مهدویت، ساختار فرهنگی اجتماعی می‌‌تواند، جامع سعادت مادی و معنوی باشد که صرفاً از طرف خدا و توسط انسان کامل و صالح تبیین و اجرا می‌گردد و این وجه تفوق آن بر سایر نظریات است.

ترجمه ماشینی : دانشمندان رشته های مختلف مطالعاتی از دیرباز به رابطه دین و علم پرداخته اند. این موضوع در جامعه شناسی نمود خاصی پیدا کرده است. جامعه شناسان و دانشمندان دیگر موافقند که اگرچه دین و علم را می توان جدا از یکدیگر دید، اما اشتراکات متعددی بین این دو وجود دارد. نقطه مشترک بین بلا، گیدنز و هابرماس - موقعیت معناداری که سوژه در ساخت واقعیت اجتماعی داشته باشد/باید داشته باشد - اگر ریشه های نظری متفاوت هر محقق را در نظر بگیریم، گذار در عرصه نظری جامعه شناسی را آشکار می کند. کارکردگرایی (بلا)، پوزیتیویسم (گیدنز) و نئوکانتی (هابرماس).

اندیشه‌های جامعه‌شناختی آنتونی گیدنز درباره دین، در بستر مدرنیته و آمیخته با نظریه «مدرنیته متأخر» او است. با ظهور واقعیت‌های اجتماعی مثل جریان‌های بنیادگرا، ادیان و عرفان‌های نوظهور و فاقد خدا،خالی شدن دین از اندیشه‌های وحیانی و درنهایت سکولاریسم و عرفی شدن که عمدتاً برخلاف پیش‌بینی جامعه‌شناسان کلاسیک از آینده دین در جهان بوده است،گیدنز با بازنگری در مبانی جامعه‌شناسی پیشینیان و ارائه نظرات جدید درباره عرفی شدن دین و مدرنیته چنین نتیجه می‌گیرد که دین در آستانه نابودی نیست، اما احیای گرایش‌های دینی مدرنیته متأخر به معنای بازگشت به دین‌داری سنتی هم نیست؛ دین قادر است با مدرنیته تعامل داشته باشد، مشروط بر آن‌که تن به مسامحه و بازاندیشی بسپارد.درحالی‌که این بازاندیشی پیامدهای عمیق و تأسف باری برای سرنوشت دین به بار خواهد آورد در این پژوهش بر آنیم تا با بررسی مبانی اندیشه و روند تفکرات وی با نگاه کلامی و الهیاتی زمینه صحت سنجی آرا گیدنز در خصوص عرفی شدن دین را فراهم آوریم

بازاندیشی نه تنها به عنوان مهمترین ویژگی زندگی در جهان مدرن معرفی می‌گردد بلکه از مهمترین دغدغه‌ها و چالش‌های اندیشه متفکران علوم‌اجتماعی معاصر نیز است. در آراء متفکرانی مانند آنتونی گیدنز بازاندیشی به عنوان ویژگی اصلی دوران مدرن و بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی سیاسی و اخلاقی معاصر مطرح می‌گردد. در حالی که میشل فوکو این پرسش را در برابر ما می‌نهد که چگونه بازاندیشی به عنوان ویژگی اصلی در دنیای مدرن می‌تواند همچنان در کنار روابط قدرت و بازتولید اشکال اجتماعی سلطه قرار داشته باشد؟ این مقاله با بهره‌گیری از نگاه تبارشناسانه فوکویی تلاشی است در جهت توضیح این سوال که چگونه بازاندیشی به مهمترین ویژگی عصر مدرن تبدیل شده است؟ بنابراین، با تکیه بر متون اصلی، در بخش اول به طرح بازاندیشی در آراء گیدنز به عنوان ویژگی اصلی دنیای مدرن پرداخته و در بخش دوم، با نگاه تبارشناسانه فوکو به توضیح چگونگی تبدیل بازاندیشی به ویژگی اصلی دنیای مدرن می‌پردازیم. این مقاله به ما نشان خواهد داد که تا چه اندازه باید اعتماد خود به بازاندیشی در دنیای مدرن را مورد ارزیابی مجدد قرار دهیم.

جهانی شدن یکی از مفاهیم کلیدی در علوم سیاسی و جامعه شناسی است که توانسته خود را تبدیل به یکی از گفتمان های اصلی در ادبیات این دو حوزه علمی کند، به گونه ای که عده ای از متفکران از آن با عنوان گفتمان جهانی شدن یاد می کنند. گفتمانی که می توان نسبت خیلی از مفاهیم موجود در اندیشه سیاسی را با آن سنجید. یکی از این مفاهیم، عدالت است. عدالت با هر تعریفی که داشته باشد، نقطه آغاز بحث در باب جهانی شدن است. اینکه آیا اصولاً می توان ذیل گفتمان جهانی شدن انتظار تحقق عدالت داشت یا خیر؟ یا به عبارت بهتر نسبت میان عدالت و جهانی شدن چیست؟ این مقاله برای پاسخ اندیشه ای به سؤال مزبور به بررسی دیدگاه های دو نفر از متفکران حوزه جهانی شدن یعنی «آنتونی گیدنز» و «امانوئل والرشتاین» پرداخته و به این فرض رسیده که اساساً گیدنز با بینشی کانتی معتقد است که عدالت، ذاتی جهانی شدن است و در عصر مزبور تنها می توان از طریق ایجاد یک جامعه مدنی جهانی به آن دست یافت، در حالی که والرشتاین این مدعا را رد می کند و عدالت در عصر جهانی شدن را تحت الشعاع نظام سرمایه داری قرار می دهد. ضمن اینکه روش و رویکرد مورد استفاده در این مقاله، روش و رویکرد مقایسه ای است.

جوامع اسلامی دچار التقاط شدید فکری و رفتاری هستند. پس از چند سده پیشرفت تمدنی در جوامع اسلامی، هجوم دشمنان مختلف و جنگ‌های پیاپی و درگیری‌های داخلی و نیز تکفیر مسلمانان از سوی برخی از مذاهب اسلامی، جامعه اسلامی عقب گردی به سمت و سوی جاهلیتی جدید داشت. این عقب گرد همراه با پذیرش فرهنگ‌های مسلطی بود که در سده‌های اخیر توان علمی خود را در فن آوری‌های مادی نشان داده و در این عرصه‌ها پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته‌اند. این گونه است که نوعی سبک زندگی التقاط در فکر و رفتار در جوامع اسلامی شکل گرفت که نه تنها عامل پیشرفت نشد، بلکه موجبات افزایش عقب افتادگی جوامع اسلامی و تسلط دشمنان دین و ملت شد. نویسنده در این مطلب بر آن است تا با بررسی سبک زیستی در جوامع اسلامی و علل مشکلات کنونی جهان اسلام، راه کار برونرفت را تبیین کرده و اثبات نماید که تنها راه همانا بازگشت به سبک زندگی اسلامی با بازخوانی و به کارگیری آموزه‌های قرآنی، اسلامی و عرفانی است. چرا که فرازمندترین و جامع‌ترین سبک زندگی، برنامه‌ای است که از تعالیم الهی و آموزه‌های وحیانی استخراج شده باشد. در این راستا دانشوران مسلمان نیزمتناسب با رویکرد علمی- فلسفی و آموخته‌های خود از اسلام و یافته‌های خود به ارائه برنامه زندگی اقدام کرده‌اند. در این میان عرفا نیز طبق آموخته‌های خود از اسلام و یافته‌های شهودی و باطنی، دستورالعمل‌هایی را برای رسیدن به حیات معنوی و زندگی مطلوب بیان کرده‌اند.

نگرانی متخصصین حوزه فرهنگ در خصوص علوم وارداتی از سویی و مواجهه تسامحی و شاید اباحی گری بخش قابل توجهی از مردم جامعه اسلامی نسبت به گناه اهمیت واکاوی معنا و مفهوم گناه در ادبیات دینی (قرآن) را در مقایسه با مفهوم اصطلاحی هم تراز گناه در جامعه شناسی و بدست آوردن شباهت ها و تفاوت های آن دو را نشان می دهد. به این منظور با روش تبیینی ابتدا با تتبع در آیات قرآن، واژه های هم خوان گناه را شناسایی و به تعریف آنها پرداخته و سپس از متون معتبر جامعه شناسی، تعریف مفاهیم مرتبط را استخراج و به این نتیجه رسیدیم که دو محیط مزبور به رغم بعضی مشترکات، از نظر منبع، رویکرد، جامعیت و مانعیت و وفاق نظر درخصوص تعریف با یکدیگر تفاوت های مبنایی دارند.

مولفه ­های الگوی خانواده مطلوب و کیفیت افزایش کارآمدی این نهاد مهم در جامعه پرسشی بنیادین بوده که هم در حکمت عملی یونانی و اسلامی بدان پرداخته شده و هم در جامعه ­شناسی امروز از آن سخن گفته می­شود. ابن­سینا یکی از فلاسفه اسلامی مهم و تاثیرگذار است که به صورت مبسوط به مباحث مربوط به خانواده و تدبیر منزل پرداخته است. از سوی دیگر آنتونی گیدنز نیز یکی از جامعه ­شناسان معاصر است که به صورت مشخص و مدون درباره الگوی مطلوب خانواده نظریه ­پردازی کرده است. لذا رسالت و هدف تحقیق حاضر مقایسه دیدگاه ­های این دو متفکر پیرامون الگوی مطلوب خانواده و ایضاح نقاط اختلاف این دو هم در ساحت مبانی و هم در ساحت مولفه­ های الگو است. روش انجام این پژوهش به صورت مطالعه اسنادی و تحلیلی می­باشد. پژوهش حاضر الگوی خانواده را در سه محور ساختار و نوع خانواده، کارکردهای خانواده و روابط نقشی در نگاه ابن­سینا تبیین نموده و سپس به مناقشات گیدنز در نسبت با این الگو با استفاده از نظریه خانواده دموکراتیک و رابطه ناب وی پرداخته است. الگوهای ازدواج و طلاق، ساخت قدرت در خانواده، روابط جنسیتی نقش و منطق فرزندآوری از جمله مناقشات مهم ابن­سینا و گیدنز پیرامون الگوی خانواده به شمار می­روند.