جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پدیده فقر و بررسی علل و پیامدها و راههای مبارزه با آن از منظر تعالیم اسلامی همواره از جمله مسائل علمی است که نیاز به تحقیق بیشتر در منابع دینی دارد. و با بررسی اینکه جامعیت دین و حضور آن در همه زمینه های جیات مادی و معنوی انسان احساس می شود. و در این پژوهش نیز تلاش بر آن است که پدیده فقر را در یکی از منابع علمی و دینی یعنی کتاب نهج البلاغه بررسی شود. ولی باید اذعان نمود که با بررسی متون اسلامی به اصول علمی سازگار برای پیشرفت یک جامعه و جلوگیری از فقر دست یافت. اما در کتاب نهج البلاغه و کتب لغت هم فقر، نداری. بدبختی، وابستگی، و تلخکامی معنی شده و به فرد یا جامعه ای که کمبود وسایل لازم زندگی شود، فقیر گویند. به طور کلی علل فقر را حضرت علی(ع) در دنبال کار نرفتن، بی عدالتی، انحصار سرمایه، در دست قشر خاص از جامعه، اسراف و تبذیر، توزیع ناعادلانه سرمایه و پیامدهای فقر در مصرف گرایی، انزوای اجتماعی فراموش شدن انسان در جامعه، رشد جمعیت، بیکاری، وابستگی اقتصادی، آسیب پذیری اندیشه، خوار و پست شدن انسان در میان انسانها، لال شدن به هنگام دفاع از حق خویش و بی اعتمادی به فقیر و راههای مبارزه با آن را در پرداخت زکات و صدقه، اصلاح بازار و کنترل قیمتها، کار و تلاش، مسئولیت دهی به نخبگان، انفاق و اصلاح نظام آموزش و پرورش می داند

مباحث این پژوهش در دو بخش با این موضوعات به نگارش درآمده است: بخش اول، فقر: معنای لغوی و اصطلاحی فقر، آیات حاوی لفظ فقر، کاربرد فقر و الفاظ مترادف با آن در قرآن کریم، بررسی فقر از نظر قرآن و احادیث، انواع فقر (مادی، معنوی، عاطفی، روحی و فکری)، عوامل فقر و آثار سوء آن، دعای پیامبر(ص) در جهت گسترش رزق و روزی، عوامل افزایش روزی، مفهوم رزق از نظر قرآن و احادیث، راه مبارزه با فقر و درمان آن؛ بخش دوم، غنا: معنای لغوی و اصطلاحی غنا، آیات حاوی لفظ غنا، کاربرد غنا و الفاظ مترادف با آن در قرآن کریم، دنیا از دیدگاه قرآن و روایات، انواع غنا (مادی، معنوی، علمی، روحی)، غنا و مسئولیت (روح اجتماعی مؤمن و حقوق مردم بر یکدیگر، قناعت و میانه روی در مال، ستودن ساده زیستی و پرهیز از تکلّف، معنای زهد در اسلام)