جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم کتابی آسمانی است که به زبان عربی نازل شده است، بنابراین، ارائۀ ترجمه­ای شیوا از آن تنها راه دستیابی غیر عرب­زبانان از محتوای آن می­باشد و از آنجایی که ترجمۀ کامل قرآن به دلیل اوج فصاحت و بلاغت آن امکان­پذیر نمی­باشد، برای دست­یابی به ترجمۀ صحیح آن باید به بررسی و تحلیل ترجمه­های قرآنی پرداخت تا به نقاط قوت و ضعف آن­ها پی ­برد. برای این منظور در این مقال سعی شده تا با تحلیل زبان­شناختی ترجمه­های معاصر قرآن از فولادوند و خرمشاهی، بررسی روش­ها و اسلوب­های ترجمه­های مذکور، تحلیل و مقایسۀ تطبیقی شیوۀ برگردان آرایه­های ادبی و بلاغی و ویژگی­ها سبکی آن­ها بر اساس الگوی تفسیری کشاف به بهترین شیوه و اسلوب در بین این ترجمه­ها دست یافت. بر این اساس ترجمه­های مذکور توصیف و تحلیل شده و از منظر معناشناسی و در سطح زبان­شناختی بررسی و تشریح شده­اند که با توجه به بررسی­های صورت پذیرفته می­توان گفت مترجمان مذکور در ترجمۀ آرایه­های ادبی و بلاغی آیات قرآن سبک خاص و یکنواختی را دنبال نکرده­اند و در اکثر موارد با ترجمۀ لفظی و تحت­اللفظی آیات نتوانسته­اند تصویری روشن از مفهوم آن­ها را برای خوانندۀ زبان مقصد ترسیم نمایند و تنها در برخی موارد توانسته­اند آیات قرآنی را بر اساس الگوی تفسیری کشاف ترجمه کنند.

حکیم ابومعین ناصرخسرو قبادیانی شاعر، نویسنده، متکلّم، فیلسوف، جهانگر، واعظ و مبلّغ مذهب بود؛ لذا آنچه که می گوید و می نویسد، همان چیزی است که بدان ایمان و اعتقاد دارد. ناصرخسرو از نمایندگان برجسته شعر مذهبی و عرفانی است که چهره دینی و فلسفی خود را در دیوان اشعارش به خوبی نمایان کرده است. از آنجا که او مذهب اسماعیلیه را حق می داند، همه را به آن مذهب فرا می خواند. ناصرخسرو به انبیای الهی همچون موسی و عیسی (ع) در دیوان خود به صراحت اشاره می کند. آنچه در شعر او تازگی دارد، قراردادن این مایه های داستانی در جهت اثبات جهان بینی خاص است. در این پژوهش داستان انبیا در دیوان اشعار ناصرخسرو و برداشت تأویلی او از این مایه های داستانی مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش گر در پایان به این نتیجه دست یافته است که هرچند بسیاری از شعرای پارسی زبان از قصص قرآنی در اشعارشان استفاده کرده اند اما ناصرخسرو از این قصص قرآنی جهت تفهیم مفاهیم و مضامین اشعارش سود جسته است، و تلمیحات او برزیبایی کلامش افزوده است.

این پژوهش در راستای چند هدف تدوین شده و مزیـّت انجام آن ایجاد علاقه در خوانندگان به آثار ادبیّات فارسی و دریافت تأثیر آن ها از نهج البلاغه و کلام امام علی ( ع ) است : 1-ابتدا نگاهی مختصر به زندگی و احوال مولای متّقیان امیرالمومنین علی ( ع ) شده ، اگرچه زبان از بیان کمالات آن حضرت قاصر استو قلم تاب تحمّل فضایلش را ندارد و از طرفی پرداختن به شرح احوال آن حضرت توسط نویسنده ای ناآشنا به تمام جزئیات زندگی ایشان ممکن است نوعی بی ادبی به ساحت مقدّس او محسوب گردد ، ولی نگارنده به جهت ایجاد انگیزه بر مطالعـه ی بیشتر ِ زندگی ِاین بزرگوار ، بطور اختصار بدین امر مهم و دشوار پرداخته است . 2- شرح احوال حکیم « ناصرخسرو قبادیانی » مورد بررسی قرار گرفته است تا کسانی که علاقمند به ادب فارسی و شعر و شاعری هستند بیشتر با این شخصیّت حکیم و فرزانه آشنا شوند ؛ چرا که نام ناصرخسرو در برابر شاعران صاحب نام و مشهوری نظیر فردوسی ، نظامی ، سعدی ، حافظ و مولوی ممکن است برای بسیاری افراد ناشناخته به نظر آید . 3- شرح احوال سید شریف رضی ، بخشی دیگر از این کار بوده است .4- از اهداف دیگر این پژوهش آشنایی با جلوه های تأثیرگذاری « نهج البلاغه » در دیوان حکیم ناصرخسرو قبادیانی است . و چون نمودهایی از تأثیر « نهج البلاغه » در دیوان این شاعر مشاهده گردیده ، لذا میزان این تأثیر از طریق استخراج ابیات و تطبیق آن ها با سخنان ، مواعظ و حکمت های علی ( ع ) از نظر گذشته است و در این راستـــا برخــی ابیات تحت تأثیر مستقیم و برخی دیگر تحت تأثیر غیر مستقیم کلام مولا ( ع ) بوده اند و تلاش گردیده در حد امکان این تأثیرات انعکاس داده شود . 5- بررسی نقش آموزه ها و تعلمیات ارزشمند « نهج البلاغه » در اشعار ناصرخسرو قبادیانی از دیدگاه و منظر اجتماعی انجام گردیده و به گونه ای تحلیل اجتماعی اشعار ناصرخسرو با توجه به تأثیر « نهج البلاغه » از جهت موضوعاتی نظیر اعتقادی- حکمی، اخلاقی ، علمی ، اقتصادی و عبادی که همه به نوعی زیرمجموعه ی موضوعات اجتماعی هستند مورد توجه نگارنده بوده است . 6- علاوه بر موارد فوق توانایی های شاعر در ایجاد احساس زیبایی از موارد تأثیر« نهج البلاغه » و فرمایش های حضرت نشان داده شده است و اینکه آیا این زیبایی شناسی با توجه به آرایه های ادبی و صنایع بدیعی نظیر جناس ، تکرار و ... در شعر شاعر منعکــس گردیـــده یا این انعکاس با توجه به علم معانی ، بیان و تصویرسازی های آن بوده است . 7- در پایان پیوند های بزرگ اندیشه و باور و اعتقادات دینی شاعر از آبشخور نهج البلاغه با دسته بندی معانی تأثیر نهج البلاغه در اشعار ناصرخسرو از نظر گذشته است که این معانی نظیر آرزو و تمنّا ، آغاز آفرینش ، تدبیر و قضا ، علم و دانش ، صبر و شکیبایی و ... ذیل تقسیم بندی های اجتماعی ذکر گردیده اند .

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه ، اهداف ، روش های اجرا و نتایج به دست آمده ) :علم بیان یکی از اصولبلاغت است،در این علم با ابزارهای تصویرسازی در زبان و یا شیوه های مختلف و خیال انگیز ادای معنای واحد آشنا می شویم.در این پژوهش کوشش می شود تا ضمن استخراج این ابزارها، بسامد و چگونگی کاربرد آنها نیز مورد بررسی قرار گیرد.بدین منظور ابتدا تعاریفی از این ابزارها ارائه،سپس شواهدی از این صورتهای خیال انگیز از هفت اورنگ جامی استخراج شده است و در ادامه نمودار فراوانی این ابزارها تنظیم گردیده است و پس از تحلیل نمودارها روشن گردید که میزان استفاده ی جامی از تشبیه بیش از دیگر ابزارهای بیانی است و عمده ی تشبیهات او حسی به حسی،ملموس و مفرد به مفرد است ودر مقایسه با دیگر ابزارها مجاز بسامد کمتری دارد و عموماً از مجازهای ساده و ابتدایی استفاده شده است. این شواهد خود دلیلی بر ساده گرایی شاعر است،جامی ضمن نگاه داشتن بیان ساده و همه فهم به حُسن ادا و لطف تعبیر دقت داشته و با کاربرد استادانه ی این ابزارها کلام خود را زیبا و مضمون را برجسته نموده است و بدین ترتیب قوّه ی تأثیر شعر را پرزور گردانده است.کلید واژه ها : جامی،هفت اورنگ،علوم بلاغی(بیان)