جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از سنت‌های هندوان رسم «ساتی» است که در آن زنِ شوهر مرده به همراه وی سوزانده می‌شود. این سنت در طول تاریخ هند، افت‌وخیزهایی را تجربه کرده و سرانجام با توجه به مخالفت‌های افراد و گروه‌های مختلف ممنوع اعلام شده است. مطالعات انجام‌شده بیانگر انگیزه‌های گوناگون نسبت به انجام این سنت است. از نگاه برخی محققان، این عمل با انگیزه الهی و با تأسی به الهه داکشیانی، و از نگاه عده‌ای دیگر علت آن مشوق‌ها و عقوبت‌های اجتماعی است که زن بیوه را ملزم به انجام چنین عملی می‌کرده است. اعتقاد به تناسخ در کنار عشق و محبت زن نسبت به شوهر از دست ‌رفته و ملحق شدن به او از دیگر عواملی است که تمایل به این رسم را تشدید می‌کرده است. البته بی‌توجهی به نیازهای عاطفی و اجتماعی بیوه‌زنان نیز سبب شده است این خودسوزی نوعی رفتار خشونت‌آمیز قلمداد شود که فرجام این سنت شاهدی بر این ادعاست. عنایت دین مبین اسلام نسبت به وضعیت این گروه از زنان نشان‌دهنده نگاه متعالی تعالیم آن و رعایت مصالح فردی و اجتماعی در این مسئله است. در این نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی، رسم ساتی تبیین شده و پس از بررسی ریشه‌های فکری آن به مقایسه جایگاه زن در هندوئیسم و اسلام پرداخته می‌شود.

کتاب مقدس در دين مسيحيت به‌عنوان مهم‌ترين منبع الهياتي، نيازمند تفسير است. در ميان مسيحيان، برداشت از کتاب مقدس (عهد عتيق و عهد جديد) از همان ابتداي تدوين، به دو صورت لفظي و تمثيلي صورت گرفت. اتخاذ اين دو روش تفسيري در ميان مسيحيان اوليه، بي‌ارتباط با روش‌هاي تفسيري به‌کارگرفته از سوي يهوديان نبود. روش تمثيلي، ازآنجاكه راهگشاي بسياري از مسائل الهياتي در جامعة مسيحي بود، مورد توجه بيشتري قرار گرفت. از طرفي اکتفا به روش تفسير لغوي، چالش‌ها و انحرافاتي را پديد آورد که از سوي شوراهاي کليسا بدعت شناخته شد. شالودة اين روش‌هاي تفسيري کتاب مقدس، در قرون اوليه يعني دورة آباء کليسا بنيان نهاده شد. دو مکتب اصلي انطاکيه و اسکندريه در همين زمان رشد پيدا کردند که اولي نمايندة روش لفظي و دومي نمايندة روش تمثيلي است. در اين پژوهه سعي شده است تا ضمن بيان تأثير روش‌هاي تفسيري يهوديان بر جامعة مسيحي، به‌ويژه برخي از پدران کليسا در دورة آباء، به بررسي روش تمثيلي پرداخته شود. يافته‌هاي اين تحقيق بر اين استوار است که حيات روش تمثيلي، دچار افت‌وخيزهايي بود و تحولاتي را در تاريخ مسيحيت رقم زد. با توجه به افراط در روش تفسير تمثيلي، يگانه راه‌حل، منجر به انحصار تفسير در دست کليسا شد که خود تبعاتي به‌همراه داشت و زمينة انتقادات گسترده‌اي در باب چگونگي تفسير کتاب مقدس رقم زد.

در این مقاله با اشاره به پیدایش فرقه ها و خواستگاه آنها، پدیده غلو به ترتیب زمانیِ هر یک از چهارده معصوم بررسی خواهد شد. نخست بحث درباره این مسئله را از زمان حیات پیامبر گرامی اسلام و برخورد آن حضرت با این پدیده آغاز می کنیم؛ سپس مسئله غلو در زمان امام علی را با اشاره به غالیانی چون عبدالله بن سبا و برخی دیگر که قائل به الوهیت آن حضرت بودند، مورد بررسی قرار داده و با گذر از دوره امام حسن، امام حسین و امام سجاد به بحث درباره مهم ترین عصر غالی گری، یعنی عصر صادقین و گروه های مهم غالیان و هفت نفری که مورد لعن امام صادق و برخی دیگر از امامان واقع شدند، یعنی مغیرهْْ بن سعید، بیان بن سمعان، حارث شامی و عبدالله بن حارث و غالیان منتسب به آنان و نیز برخورد ائمه با این غالیان می پردازیم. پس از آن درباره غالیانی که ائمه پس از صادقین تا زمان غیبت صغری با آنان برخورد داشته اند ونیز درباره افرادی همچون شلمغانی که در عصر غیبت ظهور کرده اند توضیح داده، توقیعات صاحب الزمان را درباره آنان بیان می کنیم. در آخر برخورد ائمه را دسته بندی کرده، موارد گوناگون را با ذکر نمونه یادآور می شویم.