جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در باب ماهیت حکم سه نظر وجود دارد، عده‎ای حکم را از باب انشاء و بعضی آن را امری تکوینی -که همان اراده و کراهت شارع باشد- می‎دانند و دسته سوم حکم را از باب اعتبار می‎دانند، و مراد از اعتبار همان ادعا و تنزیل در اینجا می‎باشد. مثلاً وجوب همان قرار دادن اراده نفسانی مولی به‌عنوان مصداقی از طلب تکوینی است از باب ادعا و تنزیل. در باب جعل حکم وضعی نیز سه قول وجود دارد، عده‎ای آن را قابل جعل استقلالی می‎دانند وعده‌ای آن را دارای جعلی به‌تبع حکم تکلیفی می‎دانند، وعده‌ای نیز در مسئله قائل به‌تفصیل اند. مهم‎ترین فرق بین حکم تکلیفی و وضعی این است که احکام تکلیفی مستقیماً به افعال مکلف تعلق می‌گیرد ولی احکام وضعی مستقیماً به افعال انسان تعلق نمی‌گیرد. در مورد ماهیت ملکیت نیز سه احتمال وجود دارد، یعنی ممکن است گفته شود که ملک از باب مقولات است یا امری انتزاعی است یا امری اعتباری. با اینکه اعتباری بودن ملک امری وجدانی است لکن بر این مسئله برهان نیز اقامه‌شده است. در معنا و مفهوم ملک نیز بعضی آن را به معنای سلطنت و بعضی آن را اعتبار جده وعده‌ای آن را به معنای واجدیت می‎دانند.