جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خداوند متعال در آیۀ 35 سورۀ نساء یکی از روش‌های جلوگیری از فروپاشی نهاد خانواده را در شرایط بحرانی و اختلاف بین زوجین وضع و امضا کرده است که با به‌کارگیری واقعی و صحیح این روش، زیربنای بنیادین جوامع خدامحور، یعنی خانواده حیاتش ادامه‌دار خواهد شد. این روش قرآنی «حکمیت غیرقضایی» و «صلح و سازش خویشاوندی» بدون مراجعه به دستگاه قضایی است. در حقیقت گام اول در شناخت نهاد خانواده بررسی واژه‌های آیۀ شریفه است؛ اما به‌سبب حجم بالای محتوای تمام واژه‌های آیه، در این جستار فقط واژه‌های کلیدی «شِقاق» و «حَکَم» و «أهل» موردبررسی لغوی، تفسیری و فقهی قرار می‌گیرند. در اثر بی‌توجهی یا توجه سطحی به معانی این واژه‌ها مشکلاتی، نظیر به‌کارگیری واژۀ «نشوز» در تعریف «شقاق» یا استعمال آن به‌جای «شقاق» (در غیر تعریف) و بیان واژۀ «داور» به‌جای «حَکَم» رخ می‌دهد؛ به‌طوری که در اکثر کتب و پژوهش‌های حقوقی و حتی در مواد قانونی، با اینکه پدیدآوردندگان آثار برای هر نهادی از آن‌ها تعریف و شرائط خاصی قائلند، این واژه‌ها به‌جای یکدیگر به کار گرفته شده‌اند. همچنین گفته می‌شود «محکمۀ صلح خانوادگی» یا اینکه حَکَم از خانوادۀ زوجین باشد؛ در حالی که معنای کلمۀ «أهل» این نیست؛ بلکه معنای صحیح و جامع افراد این واژه «صلح و سازش خویشاوندی» است.

سنّت یکی از دو منبع مهم معارف دین است و حدیث به عنوان یکی ­از مهمترین گزارش­کننده­های سنّت به شمار می­آید و مورد پذیرش همه فرقه­های اسلامی است که به طور عمده در دو فرقه اهل سنّت و شیعه خلاصه می­شوند و هر کدام با منابع مورد پذیرش خود، سنّت را گزارش کرده­اند. اهل سنت ازمیانکتب حدیثی فراوان خود،نسبت به شش کتاب به عنوان صحاح سته، اهتمام بیشتری دارند. به تمام آنچه امروز به عنوان حدیث بیان­گر سنّت در کتب صحاح سته در اختیار مسلمانان قرار گرفته است، نمی­توان اطمینان کردچون به نظر می­رسد بخشی از این گزارش‌ها جعلی و ساختگی است که توسط راویان مسلمان نا­آگاه و دشمنان کینه­توز به منابع حدیثی راه یافته است. بخشی از کتب حدیث را گزارش‌های مربوط به سیره و سنّت نبویˆ تشکیل می­دهد و از ضروری­تری مسائل پیرامون حضرتˆ، زدودن و پیراستن گزارشاتی است که منافی با شخصیت عظیم ایشان است و سخنانی که هیچ سنخیتی با سیره، رفتار و منش آن حضرتˆ نداشته است. در نوشتار حاضر تلاش شده بخشی از احادیثی که صاحبان صحاح گزارش کرده­اند، مورد بررسی وتحلیل قرار بگیرد. شیوه ارزیابی نقد مضمونی (متنی) است و ارزیابی سند در قلمرو کار این پژوهش نبوده است مگر برحسب ضرورت. درآغاز، پس ازمبادی و کلیات، به گرد آوری احادیثی که به نظر می‌رسد با شأن وجایگاه حضرتˆ سازگاری ندارد وسپس به نقد وتحلیل نمونه‌هایی ازآن پرداخته می شود، چرا که به خاطر گستردگی احادیث، بررسی تمامی آن در این نوشتار ممکن نیست.

مذاهب اسلامی ،در بسیاری از اصول مشترک اند،چون توحید،معاد،نبوت،قرآن،نماز،روزه و حج و...که آن اصول تحت عنوان محورهای اعتقادی ،عبادی و اخلاقی انسجام امت اسلامی مطرح گردیده.در آن راستا مطالبی ،که مورد اتفاق مسلمانان بوده بررسی شده است؛بنابراین امت اسلامی در جهت پایداری اتحاد و انسجام ،نیازمندیراهکارهای می باشند.که این عوامل باعث مستحکم تر شدن وحدت مسلمانان می گردد.

جامع بخاری به عنوان مهمترین کتاب نزد بخش گسترده ای از مسلمانان شایسته توجه است. چگونگی استفاده بخاری از کتاب خدا در جامع خویش و ویژه گی های قرآن در این کتاب پرسشی است که این نوشتار در صدد پاسخ به آن است. به رغم اینکه بخاری در عرصه هایی چون خداشناسی دچار خطا گشته و احادیثی را آورده که با قرآن همخوانی ندارد، ولی در بخش های دیگری چون فقه، ابتکار او در عنوان-گیری از آیات قرآن در جامع خویش و استفاده از قرآن به شیوه های مختلف شایسته توجه است، ولی از بین دانشمندان برجسته با گرایش به حدیث تنها علامه بزرگوار مجلسی است که در استفاده از قرآن و توجه به آن از بخاری پیشی گرفته است.