جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سعادت و سلامت انسان ازجمله مسائل مهمي است که در قرآن کريم به آن پرداخته شده است؛ و از سويي ديگر در جامعۀ کنوني با توجه به وجود آسيب‌ها و تهديدهاي مختلف، سعادت و سلامت انسان معاصر بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد. لذا حرام‌خواري و آثار آن ازجمله مواردي است که سعادت و سلامت انسان، بخصوص انسان کنوني را تحت ‌تأثیر قرار مي‌دهد. مقالۀ حاضر به‌ بررسي مفهوم حرام‌خواري از ديدگاه قرآن پرداخته و پيامدهاي حرام‌خواري از حيث تکويني و تشريعي آن را با تکيه ‌بر آيات الهي بيان مي‌کند. در اين اثر با روش اسنادي با مراجعه به آيات قرآن کريم و تفاسير در ذيل آيات با رويکردي توصيفي ـ تحليلي حرام‌خواري و پيامدهاي حرام‌خواري تبيين شده است. حرام‌خواري دو گونه است: نخست آنکه خوردن و تصرف در چيزهايي که خوردن آنها حرام ذاتي است؛ مانند حيوانات حرام‌گوشت، مردار و خون. موارد ديگر تصرف و خوردن چيزهايي که به‌صورت في‌نفسه حرمت ذاتي ندارد؛ اما چون با حرام‌خوار ارتباط صحيح و مشروعي ندارد و شارع همۀ راه‌هاي تصرف آن را حلال نمي‌داند و بعضي راه‌هاي کسب و اکل آن را حرام مي‌داند؛ لذا تصرف و خوردن آن حرام عرضي است، مانند ربا، رشوه و کم‌فروشي. نتايج به‌دست‌آمده از تحقيق نشان مي‌دهد که حرام‌خواري فرد را در حيث تشريعي با چالش‌هاي چون خروج از فطرت ديني و الهي، تبعيت از اَعمال و اهداف شيطان و تکذيب و عدم ايمان به‌روز جزا و از حيث تکويني با چالش‌هايي چون ضرر به بدن و افساد آن، زايل‌شدن عقل، قساوت قلب، ابتلا به انواع بلاها، مرگ ناگهاني و انقطاع نسل مواجه مي‌سازد.

کنش‌هاي اجتماعي از جمله قانون‌گريزي يا قانون‌گرايي در هر جامعه، برخاسته از انواع گوناگون انسان‌ها در آن جامعه است. تدبير جامعه مسلماً نيازمند تحليل و شناسايي انواع انسان و دلالت‌هاي اجتماعي آن است. اين مقاله از ميان مباني معرفتي، مبناي انسان‌شناختي علامه طباطبائي را بررسي و در اين تحقيق با روشي «اسنادي» نظريه ايشان را تحليل نموده است. در اين زمينه، به ‌صورت «تحليلي و توصيفي» آثار ايشان و نظر شارحان اين نظريه به‌صورت دقيق واکاوي شده است. در اين پژوهش با رويکردي روش‌شناسانه به شکلي بنيادين دلالت‌هاي اجتماعي انواع انسان وحشي (استخدام‌گر يک‌سويه) و اجتماعي (استخدام‌گر دوسويه) و متمدن (فطري) ارائه گرديده است. نتايج به‌دست‌‌آمده از اين تحقيق نشان مي‌دهد دلالت‌هاي اجتماعي انسان وحشي، زوال عدالت اجتماعي، زوال انتظام اجتماعي، ابزارگرايي، زوال عقلانيت، قانون‌گريزي و گسست اجتماعي؛ و دلالت‌هاي انسان اجتماعي بسط عقلانيت اجتماعي، قانون‌گرايي و همبستگي اجتماعي؛ و دلالت‌هاي انسان فطري عقل‌گرايي قدسي و وحدت‌گرايي توحيدي است.