جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه نظام سلطه با راه انداختن جنگ شناختی، تلاش زیادی در جهت تحریف واقعیت و عوض کردن جای حق با باطل و ظالم با مظلوم دارد. برای مقابله با این جنگ شناختی باید به جهاد تبیین روی آورد. جهاد تبیین نه به شخص خاصی محدود می‌شود و نه به زمان خاصی؛ از همین‌رو باید تربیت افراد تبیین‌گر در دستور کار نظام تعلیم و تربیت قرار گیرد. با توجه به اهمیت تبیین‌گری در دین اسلام و سیره ائمه(علیهم‌السلام)؛ هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی تربیتی با رویکرد جهاد تبیین از دیدگاه نهج‌البلاغه می‌باشد. برای این منظور از رویکرد کیفی و روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته­ها حاکی از این است که برای تربیت افرادی که رفتار تبیین‌گرانه(شامل گفتار و کردار) داشته باشند باید گرایش به تبیین‌گری را در ایشان پرورش داد و لازمه­ی گرایش به تبیین‌گری، پرورش بینش تبیین‌گری می‌باشد؛ یعنی برای تربیت مبتنی بر جهاد تبیین بایستی به بینش تبیین‌گری در نظام تربیتی توجه داشت. از همین‌رو بایسته‌هایی برای پرورش بینش تبیین‌گری بر اساس نهج‌البلاغه احصا شد که عبارتند از: آگاهی‌بخشی، تکلیف‌گرایی، پرسشگری، گفتگو و مناظره برهانی، سندیت و مرجعیت، مخاطب‌مداری، موقعیت­شناسی و زمان‌سنجی.

نگرش آیه‌ای ازنظر اسلامی بر این فرض مبتنی است که تمامی پدیده‌های هستی ازنظر وجودی، اصل و سرمنشأ اصلی نهایی دارند که به یک منبع الهی ختم می‌گردد. چنین نگرشی در اندیشه امام خمینی به‌عنوان یک اندیشمند مسلمان، قابل تعمق است. در مقاله پیش‌رو نخست تبیین دقیقی از مبانی نگرش آیه‌ای به عالم در دیدگاه امام خمینی ارائه‌شده و سپس دلالت‌های تربیتی از آن استخراج‌شده است. هدف پژوهش حاضر استنتاج دلالت‌های تربیتی حاصل از تبیین نگرش آیه‌ای به عالم بر اساس دیدگاه امام خمینی است. در این پژوهش برای تبیین نگرش آیه‌ای به عالم در دیدگاه امام خمینی از روش توصیفی- تحلیلی و برای استنتاج دلالت‌های تربیتی از آن، از روش قیاس عملی استفاده‌شده است. نتایج نشان داده که امام خمینی نسبت به عالم نگرش آیه‌ای دارند و برخی دلالت‌های تربیتی همچون تناظر نگرش آیه‌ای با عقلانیت انسان، ارتباط عقلانی علوم با نگرش آیه‌ای، ارتباط اخلاقی و ارزشی علوم با نگرش آیه‌ای، ملزومات جهت‌گیری درست علمی و درنهایت اصل تقابل و تعامل اخلاق با عقل و عمل از دیدگاه ایشان قابل استنتاج است.

شهروند جامعه اسلامی باید به خوبی با وظایفی که بر عهده اوست آشنا شده و با رعایت آن، در تراز جامعه اسلامی عمل نماید. هدف پژوهش حاضر، تحلیل رساله حقوق امام سجاد(ع)جهت ارائه الگویی برای تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی با استفاده از روش تحلیل مفهومی و استنتاج قیاسی است. یافته‎های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بر اساس رهیافت‎های رساله حقوق امام سجاد (ع)، تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی در سه حیطه شناختی، عاطفی و رفتاری قابل تبیین است که با کاربست مؤلفه‎های هر یک از این سه حیطه در نظام تعلیم و تربیت، می‎توان در جهت نیل به تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی برآمد.

انسان­ها هر روزه با باورها، ادعاها و موضوعاتی در زمینه­های مختلف دینی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... مواجه می­شوند که باید در مقام پذیرش یا رد آن­ها برآیند. لازمه طرح کردن، پذیرش یا رد هر باور و ادعایی، ابتنای آن بر عقلانیت است. قرآن کریم، نهج­البلاغه و سایر منابع دینی و احادیث و روایات همواره آدمی را به عقل­ورزی و پرهیز از مسکوت ماندن قوۀ تعقل دعوت کرده­اند. وظیفه­گراییِ معرفتی، فرد را به­سوی بررسی عقلانی یک ادعا قبل از طرح، پذیرش یا رد آن سوق می­دهد. هدف از پژوهش حاضر تبیین وظیفه­گراییِ معرفتی در نهج­البلاغه و آثار آن در نظام تعلیم و تربیت است. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی و تحلیل محتوای کیفی استفاده شده که طی آن ابتدا وظیفه­گراییِ معرفتی مورد تحلیل قرار گرفت و سپس متن کامل نهج­البلاغهمورد بررسی قرار گرفته و چهـار مؤلفۀ پرسشـگری، استـدلال­ورزی، جامعیت فکری، حقیقت­جویی، برای وظیفه­گراییِ معرفتی تبیین شد و نتایج کاربست آن در نظام تعلیم و تربیت، بررسی شد.