جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علوم‌ انساني، که ابعاد انساني پديده‌ها و کنش‌هاي انسان را مي‌‌کاوند، داراي دو بعد توصيفي و دستوري‌ هستند که هرکدام کارکردهايي دارند. علوم‌ انساني در بعد‌ توصيفي بر‌خلاف بعد دستوري، به تعريف، توصيف، تفسير، تبيين و پيش‌‌بيني کنش‌‌هاي انساني مي‌پردازند. نوشتار حاضر، با روش توصيفي ـ ‌تحليلي، در‌ صدد است با توجه به مبناي آراي آيت‌الله مصباح يزدي از نقش خداباوري در کارکردهاي علوم ‌انساني‌ اسلامي بحث کند. نتايج پژوهش حاضر حاکي از آن است که از ‌نظر آيت‌الله مصباح يزدي، خداباوري که يکي از مباني و اصول ‌موضوعه علوم‌ انساني محسوب مي‌شود دست‌کم در چهار کارکرد از کارکردهاي علوم‌ انساني توصيفي مي‌تواند تأثيرگذار باشد. آيت‌الله مصباح يزدي معتقد است خداباوري مي‌تواند در تعريف مفاهيم کليدي علوم انساني مثل تعريف انسان و سياست، جهت‌دهي توصيف‌ها و ارائه نظريات توسط محقق علوم‌ انساني مؤثر واقع شود. پذيرش صفاتي مثل توحيد‌ افعالي تبيين‌هاي محقق علوم انساني را نيز تحت ‌تأثير خود قرار مي‌دهد، چرا‌‌که مؤثر نهايي و حقيقي پديده‌ها و کنش‌هاي انساني را خدا مي‌داند. از نظر علامه ‌مصباح يزدي، پيش‌بيني قطعي و يقيني کنش‌هاي انسان، با توجه به ويژگي اختيارش غير‌ممکن است، اما پيش‌بيني ظني و احتمالي براساس قرائن و شواهد، از‌‌جمله خداباوري ـ براساس ديدگاه برگزيده ـ امکان دارد.

علوم انسانی، که ابعاد انسانی پدیده‌ها و کنش‌های انسان را می‌‌کاوند، دارای دو بُعد توصیفی و دستوری‌ هستند که هر کدام کارکردهایی دارند. علوم انسانی در بُعد توصیفی به تعریف، توصیف، تفسیر، تبیین و پیش‌‌بینی کنش‌‌های انسانی می‌‌پردازند و در بُعد دستوری خود نیز ارزشیابی و جهت‌‌دهی کنش‌‌های انسانی را به‌عهده دارند. نوشتار حاضر، با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی، در مقام پاسخ‌دادن به این سؤال است که ازنظر آیت‌‌الله مصباح یزدی، خداباوری چه تأثیری بر ابعاد دستوری علوم انسانی دارد و این تأثیرگذاری چگونه اتفاق می‌‌افتد؟ نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که خداباوری با تأثیر در هدف نهایی شخص خداباور، در فرایند کشف ارزش‌‌ و نیز در جهت‌‌دهی کنش‌‌های اختیاری انسان‌‌ها مؤثر است؛ چراکه از دیدگاه آیت‌‌الله مصباح یزدی، ارزش کارها با هدف نهایی سنجیده می‌‌شود و جهت‌‌دهی عالمان علوم انسانی نیز با توجه به هدف نهایی صورت می‌‌گیرد. عالمان علوم انسانی اسلامی کنش‌‌های اختیاری آحاد جامعه را در جهت رسیدن به قرب الهی هدایت و جهت‌‌دهی می‌‌کنند و از توصیه به افعالی که در تضاد با این هدف باشد، به‌شدت پرهیز می‌‌کنند.