جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هنرسازه های ادبی از مهم ترین مباحث مطرح در حوزه نقد ادبی، علی الخصوص علم بلاغت هستند که صورتگرایان روس نیز بدان‌ها توجه داشته‌اند. اصطلاح «هنرسازه» به مجموعه فنون بلاغی اطلاق می شود که در عربی با اصطلاح «الفنون الادبیه» شناخته می شود و در مطالعات فرمالیسم به جای «priem» روسی و «device» انگلیسی به کار گرفته می‌شود. این مقاله با رویکرد صورتگرایان روسی نوشته شده مبنی بر این که صورت گرایان روس معتقدند هنر در مرتبه نخست، موضوع سبک و تکنیک است؛ تکنیک علاوه بر اینکه شیوه است، موضوع هنر نیز هست؛ بنابراین «آنچه» نویسنده می گوید مهم نیست، بلکه اینکه «چگونه» می‌گوید اهمیت دارد. همچنین آنچه صورت گرایان روس در ادبیات و هنر قابل مطالعه و بررسی می دانند، فقط حوزه هنرسازه‌هاست و ارتباطی به مباحث دیگری ندارد. در این مقاله تلاش بر این است که میزان مفیدبودن هنرسازه‌ها در سه سوره الرحمن، حدید و حشر بررسی شود، سپس با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به تبیین نقش این هنرسازه‌های بدیعی در به شگفتی آوردن مخاطب، با تکیه بر مقوله صورتگرایان روس پرداخته شود. مهم ترین نتیجه مقاله نشان می دهد بیشترین هنرسازه های به کاررفته در سه سوره یادشده، مفید هستند که با توجه به ویژگی‌های آنها، در حوزه های چهارگانه فرمالیسم روسی یعنی: ادبیت، فرم، جادوی مجاورت، و ساختار ساختارها، به شکل شگفت انگیزی نمایان می‌شوند و درنتیجه باعث جذب و به شگفتی‌آورنده شنونده و خواننده می شوند.