جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسطوره و عرفان هر دو ساحت‌های فرهنگی کشور ایران هستند. این دو ساحت اشتراکاتی دارند: هر دو فضای ذهنی ویژه‌ای، عموما اعتقادی، برای باورمندان خود ایجاد می‌کنند، ویژگی نمادین خود را آشکار می‌کنند و از ادبیات روایی بهره می‌برند. بدین ترتیب در هم آمیزی این دو ممکن شده و در اشعار بعضی از شاعران عارف ایران از مفاهیم اسطوره ای بهره برده شده است. یکی از این شاعران عارف فریدالدین عطار نیشابوری است که توانسته از مقوله اسطوره برای بیان مفاهیم مورد نظر خود بهره برد. از جمله این مضامین اسطوره‌ای جام جهان نماست که به گستردگی در متون اسطوره‌ای ایران و سایر نقاط جهان دیده می‌شود و با شخصیت‌ها و نمادهای دیگری در پیوند است. در این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده و هدف آن شناسایی این اسطوره و روایات و معانی مرتبط با آن در آثار عطار بوده، مشخص شد که عطار با آگاهی کامل از متن اسطوره مفاهیم و معانی و شخصیت‌های مرتبط با این مضمون را در اشعار خود استفاده کرده است، به نحوی که شاعران قبل و بعد از او نتوانسته‌اند به این شیوه بهره‌برداری نمادین و تمثیلی از آن داشته باشند.