جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت دقيق مرزهاي هر علم ازجمله مباني مهم ساخت يک نظام هماهنگ و استنباطي دقيق در حيطه علوم انساني است. اشتراکات فقه و اخلاق در ناحيه موضوع و محمول و قرابت زياد آنها در منابع و روش‌ها نيازمند تبيين بيشتر حدود اين دو علم است. مسئله اين است که ما چگونه مي‌توانيم گزاره‌هاي فقهي را از گزاره‌هاي اخلاقي بازشناسي کنيم؟ تا اين مسئله حل نگردد و قلمرو هريک از آنها روشن نشود، استنباطات فقهي و اخلاقي قادر به تعيين يک نظام جامع نخواهند بود و بايد منتظر رويکردهاي افراطي و تفريطي در اين دو حوزه باشيم. گروهي سخن از حذف فقه براي حفظ اخلاق مي‌گويند و برخي روش فقهي خود را به‌مثابه تنها روش معتبر تلقي مي‌کنند. اين تحقيق به هدف تعيين قلمرو دانش‌هاي فقه و اخلاق انجام شده است. روش گردآوري اطلاعات کتابخانه‌اي و روش تحقيق تبييني ـ تحليلي است. نتيجه اينکه علم فقه به رعايت حدود مي‌خواند، و اخلاق به کمالات روحي و معنوي دعوت مي‌کند. فقه به سبب کارکرد خاص خود، عموماً به مصالح نوعي و منابع نقلي نظر مي‌نمايد، ولي علم اخلاق با توجه به استقلال ثبوتي خود، به تعداد مراتب ممکن، حکم اخلاقي صادر مي‌کند. غايت يکي از نقاط مهمي است که تمايز اين دو علم را روشن‌تر مي‌کند.