جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«غلو» به عنوان جریانی انحرافی در دین و دینداری و نیز اهل غلو از دیرباز از پدیدهها و معضلات فرهنگ اسلامی نزد مسلمانان شناخته میشوند. «غلو» در لغت به معنای تجاوز و زیادهروی از حد و اندازه است؛ «غالیان»: کسانیاند که به امیرمؤمنان - و امامان دیگر از نسل آن حضرت- نسبت خدایی دادند. جهل و محبّت زیاد از سوی شیعیان سادهدل و رسیدن به جاه و مال از سوی رهبران «غلات»، از مهمترین انگیزههای غلوکنندگان است. با استناد به آیات و روایات و موضعگیری اهلبیت  و همچنین مخالفت متکلمان و علماء امامیه با «غالیان»، بطلان این عقیده اثبات میشود. زیارت جامعه کبیره، مملو از ذکر فضایل ائمه اطهار است، لکن هیچگونه تعبیر غلوآمیزی در آن نشدهاست. در انتها به نقد نظریه علمای ابرار که منزلت ائمه  را در حد دانشمندان پرهیزکار پایین میآورند و مدعیاند، شیعه صفات فوق بشری را به ائمه  نسبت میدهد میپردازیم.

عرفان حلقه یکی از عرفان‌های نوظهور در ایران است که قریب به دو دهه از شکل‌گیری و فعالیت آن می‌گذرد این فرقه عرفانی با پوشش دینی برخی افراد جامعه را به خود جذب و از مسیر حق گمراه کرده است عرفان کیهانی می‌کوشد با بهره‌گیری از مبانی عرفان اسلامی و ایات قرآن و تطبیق آموزه‌های خود با گزاره‌های اسلامی رویکردی جدید و جذاب از عرفان اسلامی به مخاطب ارائه نماید این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی و رویکرد انتقادی میزان هماهنگی مبانی و اصول نظری عرفان حلقه را با آیات قرآن بررسی کرده است مبانی این عرفان عبارت اند از انسان محوری شیطان گرایی شریعت ستزیی و عقل ستیزی برخی اصول نظری ان نیز عبارت اند از ناممکن بودن شناخت محب و عبادت خداوند تفویض اتصال به حلقه‌های متعدد شبکه شعور کیهانی به یک شخص عضویت خدا در حلقه وساطت روح القدس برای پاسخ به خواسته‌های انسان از جانب خدا و صراط مستقیم همگانی در نتیجه با برسی‌های درون دینی ناسازگاری‌های عرفان حلقه با آیات قرآن و بی‌پایگی سخنان پایه گذاری ان روشن شده است

یکی از راههای عقلی که برای اثبات وجود حق تعالی استفاده می‌شود و در آن مخلوقات واسطه اثبات قرار نمی‌گیرند برهان صدیقین است. اصطلاح برهان صدیقین را نخستین بار ابن‌سینا به کار برده است. پس از او دیگر فلاسفه مسلمان، تلاش کردند تا با تقریرهای دیگری از برهان به اثبات واجب بپردازند. در این مقاله ابتدا پیشینه و نیز جایگاه برهان در میان سایر براهین خداشناسی بررسی شده است، سپس تقریرهای برهان از دیدگاه ابن‌سینا و پیروان حکمت متعالیه بررسی شده است. برهان ابن‌سینا با استفاده از امکان ماهوی و محال بودن دور و تسلسل شکل گرفته است. ملاصدرا با طرح مسئله اصالت وجود و امکان فقری، برهان را از مدار امکان ماهوی به امکان فقری منتقل کرد. بعد از او مرحوم سبزواری و علامه طباطبایی سعی کردند از مقدمات برهان بکاهند و هدف آن را روشن‌تر توضیح دهند. برهان علامه طباطبایی در حاشیۀ بر اسفار بدون کمک از پیش‌فرض فلسفی تقریر شده است.