جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علم کلام یا عقائد علمی است که به بحث پیرامون مباحث اعتقادی و اصول دین می پردازد.به طور کلی مباحث علم کلام را می توان به دوبخش کلی روش شناسی و مسائل تقسیم بندی کرد.روش شناسی، بیانگر و توصیف کننده ی روش یک متکلم در استخراج مسائل کلامی است که خود به دوبخش روش شناسی استنباط و دفاع تقسیم می شود.در این پایان نامه صرفا به بحث روش شناسی استنباط اشاره خواهد شد،بدین صورت که این بحث به چه صورت در جامعه ی آماری مکتب کلامی شیراز تطبیق داده خواهد شد ،زیرا مدرسه کلامی شیراز یکی از مکاتب میانی علم کلام و معقول است. مکتب کلامی شیراز در طول 3 قرن (قرن 8 تا 10) فعالیت علمی و بخصوص کلامی فلسفی با وجود علمای مذهب اهل سنت از جمله اشاعره ملاک کشف عقائد را عقل می دانند اما اینگونه نیست که نقل را به کلی فراموش و کاشف ندانند. متکلمین این مکتب برای اثبات مسائل کلامی از ادله مبتنی بر عقل نظری و عقل عملی و نقل استفاده کرده اند. روش ها و براهین عقلی نظری متعددی چون بطلان دور و تسلسل ، ترجیح بلامرجح، برهان خلف، سبر و تقسیم، برهان لم و انّ، برهان تطبیق، برهان تضایف، برهان واحد و جمع و قیاساتی چون قیاس ذوحدین و قیاس اقترانی و کشف استلزامات عقلی در جهت کشف استفاده شده است..در مبحث نقل از تمسک به ظواهر ، استلزامات نقلی، استناد به نقل مشهور و متواتر،اعتبار بخشی نقل ،ضروریات دینی ثابت شده با نقل استفاده شده است. در مبحث تعارض بین عقل و نقل از میان اقسام چهارگانه ی تعارض هیچ کجای از مطالب کلامی تعارضی صریحا موردبحث قرارنگرفته است .در مدرسه ی کلامی شیراز برای محدوده ی کارکرد عقل در کشف معارف دینی و تعامل با نقل هشت نظریه جود دارد؛که از میان این هشت نظریه کارکرد تکمیلی عقل ،تعاملی استقلالی، و دفاعی را با توجه به استدلالات موجود از کارکردهای عقل می توان مشاهده نمود.کلید واژه : روش استنباط، مدرسه کلامی شیراز، استنباط، روش نقلی، روش عقلی، تعارض و تعامل عقل و نقل