جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

واکاوی تاریخ جمع‌آوری قرآن کریم و چگونگی انتقال آن از دوره پیامبر اکرم (ص) به صحابه و تابعین و نسل‌های بعد، همواره یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در دوره‌های مختلف، تطور تاریخ قرآن کریم بوده و پژوهشگران مسلمان و غیرمسلمان به تحلیل این موضوع پرداخته‌اند. فرِد دانِر مدیر انجمن مطالعات خاورمیانه شمال آمریکا، کتابت قرآن و جمع‌آوری آن در دوره پیامبر اکرم(ص) را مورد اتفاق همه اندیشمندان ندانسته و معتقد است اولین بار توسط عثمان بن عفان بروز عملی پیدا کرده است. همچنین، به دلیل انتقال قرآن به دوره‌های بعد از طریق نقل شفاهی، همین امر باعث شده است تا مسلمانان در مورد متن قرآن دچار اختلافات مبنایی شوند و مسأله اختلاف قرائت بوجود آید. در پژوهش حاضر با مراجعه به منابع اصیل و مورد اتفاق اسلامی، بویژه اخبار جمع قرآن و گزارش های مربوط به توحید مصاحف، دیدگاه های فرد دانر به نقد گذاشته شده است.

متن ­کاوی سور قرآنی در جهت اخذ غرض سور، از جمله مباحث مهم در تفسیر آن­ها بوده که از دیرباز مورد تحلیل و بررسی اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف کشف غرض سورۀ مبارکۀ احزاب سعی در ارائۀ سیاق درونی و تفهیم غرض اصلی سوره را داشته است. به منظور دست­یافتن به این مهم، این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی با رویکرد کتابخانه‌ای به تبیین و تحلیل سیاق و ساختار محتوایی و مضامین درونی و ارکان آن به منظور کشف غرض کاربردی سوره پرداخته است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که سورۀ مبارکۀ احزاب با توجه به مدنی بودن آن در دو بعد شناختی و کاربردی، دارای غرض منحصر به فردی است؛ چرا که در مرحلۀ مدنیّت اسلام به مرحله‌ای رسیده که افراد نیازمند تقویت ایمان و نمود یافتن آن در اعمال خود و به عبارتی به دنبال اتخاذ راهکار برای مسئله و موضوعی هستند. لذا غرض از این مهم در بعد بنیادی و شناختی «خداشناسی در پرتو ایمان راسخ و تقوا محوری» و نیز در بعد عملی و کاربردی دارای غرض «اطاعت از خدا و رسول او (انجام اعمال صالح) و پیروی ننمودن از غیر حق» بوده است.