جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن‌محوری یکی از جریان‌های پیشینه‌دار در حوزه معارف دینی و ازجمله تشریع است. این جریان در اهل سنت با سابقه تاریخی مشخص و با طی فراز و نشیب‌های زیادی نضج گرفته و امروزه در میان برخی عالمان اهل تسنن پیروانی دارد. اما در نگرش شیعی آن نوپدید است. به تعبیر دیگر، اگر مشخصه اصلی قرآن‌محوری را مرجعیت انحصاری قرآن و نفی یکپارچه سنت بدانیم، این دو خصلت به‌طور تام و تمام در شیعه ظهور نیافته است. اما در عین حال نمی‌توان از رگه‌ها و لایه‌هایی از حضور این جریان در تفکر شیعی، همچون نگاه انتقادی به حدیث و سنت فقهی گذشته، شأن توضیحی و تأکیدی سنت، اعتبارزدایی از شهرت و اجماع و رها شدن از دیدگاه‌های گذشتگان چشم‌پوشی نمود؛ علائمی که به حضور نحیف و بی‌رمق سنت در فرآیند استنباط منجر شده است. نشانه‌ها و علائم این حضور، هم در اصل فرآیند اجتهاد، و هم در نتایج و پیامدهای آن قابل رهگیری است؛ علائمی که در سنت فقهی شیعه قابل هضم و توجیه نیست و نوعی تجدیدنظرطلبی را نمایان می‌سازد. این مقاله با همین نگاه و به استناد پیروان این نگرش، در صدد تبیین و بازنمایی بیشتر این نشانه‌ها و البته نقد و ارزیابی آنها می‌باشد.