جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه با مشخّص شدن اهمیّت نگرش سیستماتیک به دین، تبیین نظریه‌ای روشی و الگو محور برای استنباط روابط بین اجزاء نظام، امری ضروری است. این نوشتار، ضمن بررسی مهم‌ترین روش‌های موجود کشف نظام، به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه روش مطمئنی در باب کشف روابط میان اجزاء دین وجود دارد؟ این مهمّ با روش تحلیل عقلی و استنباط از داده‌های نقلی صورت می‌‌گیرد و این یافته‌ها را برای ما مشخص می‌‌سازد که همه اجزاء دین در عین تشریعی و وحیانی بودن، در مقام تحقق نمودی خارجی دارند. عناصر دین در مقام تحقّق غایاتشان وابسته به یکدیگرند و ارتباط علّی معلولی ناگسستنی میان آن‌ها برقرار است. این ارتباط علّی با تحلیل عقلی و داده‌های نقلی قابل کشف و استنتاج است. توسعه و گسترش مرحله به مرحله این روابط از عناصر اصلی به عناصر فرعی و کشف نظام ثبوتی عناصر دین محقّق، پایه‌ای متقن برای کشف ساز وکار اقامه دین در مقام اثبات خواهد بود.

شناسایی شاخصه‌های نیروهای تراز حکومت مهدوی و اصول کلی تحقق چنین نیروهایی باعث می‌شود مباحث تربیتی، تبلیغی و دیگر تلاش‌های فرهنگی _ اجتماعی در راستای تحقق آن شاخصه‌ها و اصول تنظیم شود. این مقاله بنا دارد با روش توصیفی _ تحلیلی اصول کلی تحقق نیروهای تراز حکومت مهدوی را مبتنی بر آیات و روایات استنباط کند. بررسی‌های نویسندگان به این نتیجه رسید که مهم‌ترین شاخصه‌ نیروهای تراز حکومت موعود«عبد صالح» بودن آنهاست که به روش تحلیل معانی کلی و کشف جزئیات (مهندسی معکوس) به این نتیجه رسیدیم که برای تحقق چنین افرادی، انسان می‌بایست در بستر عبودیت خداوند درجات علم، ایمان، تقوا و عمل صالح را بگذراند و سپس با پشت‌سر گذراندن موفق امتحان‌های مختلف، بینش‌ها، گرایش‌ها و رفتارهای فردی و اجتماعی آنان چنان تمحیص(پاکیزه) شود که در برابر هیچ فتنه‌ای گرفتار سستی، لغزش و انحراف نشود. چنین فردی عبد صالح خداوند و نیروی تراز حکومت مهدوی می‌شود؛ اجتماعی از چنین افراد، زمینه‌ساز تحقق ظهور است.

دين منظومه‌اي از آموزه‌هاي نظري و احکام عملي درهم‌تنيده و منسجم است. شناخت جزيره‌اي و غيرمنسجم از دين، گرچه خالي از فايده نيست، اما قطعاً نقايص زيادي دارد. «نظام عناصر دين» عنوان طرحي پژوهشي است که به ‌روش توصيفي ـ تحليلي به‌دنبال پاسخ به اين پرسش است که بين تعاليم دين چه رابطه‌اي برقرار است؟ بررسي نظام تعاليم دين با محوريت روابط علّي بين عناصر وحياني، کشف نظام تعاليم دين را آسان‌تر و دقيق‌تر مي‌کند. مراد از اين عناصر، موضوعات مسائل دين است که در آيات و روايات به آنها تصريح شده است. نظام عناصر دين شامل خرده‌نظام‌هاي متعددي است. مطابق پژوهش‌هاي انجام‌شده، نظام اسماء و صفات الهي جامع‌ترين نظامي است که تمام عناصر دين ذيل آن قرار مي‌گيرند. نظام‌هاي خلقت و ربوبيت ذيل نظام اسماء و صفات، نظام‌هاي خردتر بعدي را تشکيل مي‌دهند. نظام‌هاي هدايت و عبوديت، ذيل نظام ربوبيت، جامع‌ترين نظام‌هايي‌اند که وظايف راهبردي هاديان و مردم را مشخص مي‌کنند. اين نظام‌ها با بررسي عناصر فرعي ذيل آنها توسعه مي‌يابند و به نظام‌هاي خردتري مي‌رسند.