جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«مردم‌نگاري» يک روش کيفي در حوزه‌هاي انسان‌شناسي و علوم انساني با رويکرد اکتشافي است که در موضوعات فرهنگي، ارزشي، باورها، گرايش‌ها و تعليم و تربيت جايگاه مهمي دارد. در اين روش جوامع گوناگون به صورت کامل و همه‌جانبه‌ توصيف مي‌شوند. اين روش يک رويکرد کل‌نگرانه و کل‌گرايانه است و به مطالعه عميق براي توصيف دقيق از موضوع مطالعه‌شده در زمينه درک واقعيت‌هاي اجتماعي ـ به همان شکلي که بودند ـ مي‌پردازد. مشاهده موضوع مطالعه در شرايط کاملاً طبيعي در اين روش ديدي جامع‌نگر به محقق مي‌دهد. پژوهش حاضر با هدف ترکيب نتايج پژوهش‌هاي انجام‌شده در حوزه «روش‌شناسي مردم‌نگاري در ايران» انجام شده است. اين پژوهش با يک فرايند مشخص، ابتدا به پيشينه مردم‌نگاري، مکاتب و انواع مردم‌نگاري و مراحل انجام اين نوع از پژوهش پرداخته است تا بتواند اين روش را با وضوح بيشتري معرفي کند.

پژوهش «تحليل موقعيتي»، يکي از روش‌هاي پژوهش کيفي است. تحليل موقعيت، يکي از نسخه‌هاي متعدد روش زمينه‌اي است که با تمرکز بر موقعيت به‌عنوان واحد تحليل، به ترسيم نقشه‌هاي مختلف اقدام مي‌كند. سه نقشة موقعيت، عرصه‌ها / جهان‌هاي اجتماعي و وضعيت به‌‌عنوان واحد تحليل پژوهش «تحليل موقعيتي» مطرح است. اين روش، يکي از شيوه‌هاي بسيار جديد براي تحليل پديده‌هاي اجتماعي، اعم از متني و غير‌متني است. شيوة «تحليل موقعيتي»، به استفاده از شيوه‌هاي تحليل، تحليل گفتمان و تحليل محتواي کيفي تأکيد دارد. ازاين‌رو، اين روش اصولاً يک شيوة تحليل چندگانه است. اين مقاله با هدف واكاوي پژوهش «تحليل موقعيتي»، با يک فرايند مشخص و مبتني بر روش فرا‌تحليلي، به توصيف مباني فلسفي و مراحل انجام اين روش مي‌پردازد.

نشانه‌‌شناسي، يک روش پژوهش کيفي است كه به بررسي انواع نشانه‌ها، تعبير آنها و قواعد حاکم بر نشانه‌ها مي‌پردازد و ابزاري پژوهشي براي فهم حقيقت پنهان در پس علائم، رموز و نشانه‌ها و نمادهاست. اهميت اين تحليل به گونه‌اي است که برخي نشانه‌شناسان ادعا مي‌کنند مي‌توان همه ‌چيز را تحليل معنا‌شناسانه کرد؛ معنا‌شناسي از نظر آنان ملکه علوم تفسيري محسوب مي‌شود؛ يعني شاه‌کليدي است که با کمک آن، معني همة امور ريزودرشت دنيا براي ما روشن مي‌‌شود. نشانه‌شناسي کمک مي‌کند تا افراد دنياي اطراف خود را به‌واسطة نشانه‌ها، درک و نظام‌هاي نشانه‌اي رمزگذاري شوند و افراد از طريق اين نشانه‌ها، با جهان پيرامون خود رابطه برقرار کنند. در اين پژوهش، با هدف ترکيب نتايج پژوهش‌هاي انجام‌شده در زمينة روش‌شناسي تحليل نشانه‌شناختي، با استفاده از روش فرا‌تحليل انجام ‌شده است. اين پژوهش با فرايند مشخص، ابتدا تاريخچة پيدايش اصول، تکنيک و نظريه‌هاي اين روش و در ادامه، با مقايسه اين مباحث با ساير مقالات موردنظر در اين زمينه از طريق رويکرد فرا‌تحليل، سعي در ارائة فرايندي به‌روزشده از روش‌شناسي تحليل نشا‌نه‌شناختي دارد.