جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اساسی می‌باشد که رابطه‌‌ی سبک زندگی روحانیت با منزلت اجتماعی- سیاسی آن در میان مردم در چهار دهه حیات جمهوری اسلامی ایران چگونه بوده است؟ برای دستیابی به پاسخ این پرسش از چارچوب نظری مبتنی بر نخبه‌‌گرایی و روش جامعه‌شناسی تاریخی تجربی استفاده شد. پژوهش بر این فرضیه استوار است که بین سبک زندگی روحانیت (یعنی استقلال، وضعیت معیشتی، مهارت‌‌های اجتماعی و تهذیب نفس یا میزان پایبندی آن به تقوی) با منزلت اجتماعی- سیاسی روحانیت در جمهوری اسلامی ایران ارتباط معناداری وجود دارد. یعنی هرچه سازش‌یافتگی با قدرت یا عدم استقلال، فقدان یا ضعف مهارت اجتماعی و اختلال‌‌های رفتاری همسو با زندگی اشرافی بیشتر باشد، قرابت به کاهش منزلت و نهایتاً طردشدگی هم بیشتر خواهد بود. یافته‌‌های پژوهش حاکی از این است که اگرچه نمی‌توان گفت روحانیت در همه سطوح به کاهش منزلت اجتماعی- سیاسی دچار شده، ولی در سطحی از سطوح روحانیت این کاهش قابل مشاهده می‌باشد. همچنین می‌‌توان گفت اختلال‌‌های رفتاری همسو با زندگی اَشرافی، رفتار سازشی با قدرت و فقدان یا ضعف مهارت‌‌های اجتماعی روحانیت، درصد بالایی را در پیش‌‌بینی کاهش منزلت اجتماعی- سیاسی به خود اختصاص داده‌اند.

ازآنجاکه در جهان امروز شهروندی ازسویی، در سایۀ دولت یا در گروگان دولت است و ازسوی دیگر، این شهروندان هستند که به دولت‌‌ها هویت می‌‌بخشند، می‌‌توانیم شاهد انواع دولت‌‌ها و انواع شهروندی باشیم؛ چون ممکن است دولتی آهنین باشد و «شهروند سرباز» یا «شهروند تحدیدی»، و دولتی اسفنجی باشد و «شهروند تضمینی» یا «شهروند آزاد مبتنی‌بر قاعده» را ترویج دهد. پس ازآنجاکه جایگاه و موقعیت شهروندی در ایرانِ امروز می‌‌تواند برای ما مسئله باشد؛ از‌این‌‌رو، سؤال اصلی این است که دولت‌ـ‌‌شهروند در جمهوری اسلامی ایران، با ویژگی‌‌ها و موقعیتی که دارد، در کدام دولت‌ـ‌ شهروند قرار می‌‌گیرد؟ اخلاقیِ صرف یا قانونیِ صرف؟ مدعای نویسنده با ابتنا به روش مطالعۀ تطبیقی این است که اگرچه برخی برای تحقق دولت‌ـ‌شهروند اخلاقیِ صرف و برخی نیز برای ایجاد دولت‌ـ‌شهروند قانونیِ صرف تلاش می‌‌کنند، با مشکلاتی مواجه شده‌‌اند که راه‌حل آن‌ها انتخاب و گزینش دولت‌ـ‌شهروندی تلفیقی‌‌ است که از قانون اساسی و سخنان رهبران جمهوری اسلامی ایران می‌‌توان به‌دست آورد.

پرسش اصلی مقاله حاضر این است که: آیا کشورهای اسلامی قادرند به عنوان موجودیت اسلامی واحد تحت عنوان دولت بزرگ اسلامی خود را مطرح کنند؟ فرضیه­ای که به روش توصیفی – تحلیلی در پاسخ سؤال مذکور آورده­ایم به این شرح است: برای ایجاد دولت بزرگ اسلامی، در عین حفظ استقلال کشورهای اسلامی و به رسمیت شناختن واحدهای کشور ـ ملت، نیازمند دگردیسی عظیم و مطلق در فضای معنایی و شناختی کشورهای اسلامی هستیم.

ادبیات یعنی فرهنگی که با وضع موجود در ستیز است و ادبیات پایداری یعنی فکر و فرهنگی که به دفاع از حق و نفی باطل می پردازد. پرسش اصلی این نوشتار آن است که مقومات ادبیات پایداری امام چیست؟ این پرسش در چهار عنوان دنبال می گردد: 1) «دگر»؛2) «مبانی»؛ 3) «مؤلفه ها» و 4) «موانع» ادبیات پایداری امام چه هستند؟ در عنوان اول، ادبیات پایداری امام خمینی در تقابل با ادبیات شرق و غرب قرار می گیرد. عنوان دوم، به مبانی ادبیات قیام و مقاومت دنیوی که صرفاً بر عقل معاش ابتنا دارد، با ادبیات قیام و مقاومت الهی که بر اقتضای عقل و دستورات الهی پایه گذاری شده، اختصاص یافته است. در عنوان سوم، ادبیات پایداری امام بامؤلفه هایی چون خداباوری، خودباوری، بیداری، الگو داشتن و ... شناخته می شود. در عنوان چهارم، بر همراهی ادبیات پایداری با ادبیات قیام تأکید شده است. ادبیات قیام، نافی ادبیات موجود است و ادبیات موجود موانعی را بر ادبیات قیام و به تبع آن برای ادبیات پایداری ایجاد می کند. در این مقاله، اساسی ترین مانع، عدم همراهی پیروان و رهبران قیام دانسته شده است.

ادبیات یعنی فرهنگی که با وضع موجود در ستیز است و ادبیات پایداری یعنی فکر و فرهنگی که به دفاع از حق و نفی باطل می پردارد. پرسش اصلی این نوشتار آن است که مقومات ادبیات پایداری امام چیست؟ این پرسش در چهار عنوان دنبال می گردد: 1) «دگر»؛ 2) «مبانی»؛ 3) «مولفه ها»؛ 4) «موانع» ادبیات پایداری امام چه هستند؟در عنوان اول، ادبیات پایداری امام خمینی در تقابل با ادبیات شرق و غرب قرار می گیرد. عنوان دوم، به مبانی ادبیات قیام و مقاومت دنیوی که صرفا بر عقل معاش ابتنا دارد، با ادبیات قیام و مقاومت الهی که بر اقتضای عقل و دستورات الهی پایه گذاری شده، اختصاص یافته است. در عنوان سوم، ادبیات پایداری امام با مولفه هایی چون خداباوری، خودباوری، بیداری، الگو داشتن و ... شناخته می شود. در عنوان چهارم، بر همراهی ادبیات پایداری با ادبیات قیام تاکید شده است. ادبیات قیام، نافی ادبیات موجود است و ادبیات موجود موانعی را بر ادبیات قیام و به تبع آن برای ادبیات پایداری ایجاد می کند. در این مقاله، اساسی ترین مانع، عدم همراهی پیروان و رهبران قیام دانسته شده است.