جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن، این نور پرفروغ هدایت بشری که در قالب کلام بر حضرت محمدˆ نازل شده است، از اسلوب‌های مختلف محاوره رایج در بین عقلا؛ از‌جمله از زبان تمثیل و نماد برای تفهیم حقایق برتر به انسان‌ها استفاده کرده است. در قرآن و از نگاه مفسران فریقین، تقابل دیرینه جبهه‌ حق و باطل، در اسلوب‌های گوناگون برای بشر بیان شده است. دراین‌میان، جبهه باطل مشرکان مکه، از واژة «اساطیر» حمل بر وقایع «مهمل» می‌کردند. در این مقاله، واژه‌های «اسطوره و اساطیر»، در یک تحقیق تطبیقی میان نظرات مفسران فریقین و دریافت‌های علوم جدید، مورد بررسی قرار گرفته است؛ بدین معنا که واژة مذکور در قرآن به‌عنوان اشتراک لفظی، کاملاً منطبق بر حیطه‌های علمی اسطوره است. حاصل آنکه منظور مشرکان از این واژه، داستان‌های دروغین و وهم‌آلود بوده و دانش‌های جدید، واژة «اسطوره» به‌عنوان حقایق و باورهای متافیزیکی انسان در اعصار پیش انگاشته شده است و کاربرد خاص خودش را دارد.

جایگاه کنونی کشور ما در معادلات منطقه ای و جهانی، موقعیتی استثنایی برای جامعه فراهم آورده است قرارگیری در عصر ارتباطات و جهانی شدن و تعاملات فرهنگی با دیگر ملل جهان از یکسو و برخورداری ملت ما از ارزشها و اعتقادات خاص از سوی دیگر، باعث می شود که جامعه ما هر روز با مسأله تازه ای مواجه شود. در چنین شرایطی نیاز به بررسی و شناخت اولویتها در مسأله تمدن سازی دینی به وضوح احساس می شود. در این پژوهش سعی شده است به کمک آیات قرآن مجید و شناسایی معیارهای تمدن برتر از نظر قرآن به بخش ی از این نیاز پاسخ داده شود. شیوه کار به صورت شناسایی اقوام و تمدنهای مطرح قرآن، شناخت مکانی و با ستان شناسی آنها، جامعه شناسی اقوام و سپس استخراج اصول کلی حاکم بر تمدنها بوده است. بررسی توجه قرآن به ساحت معنوی زندگی انسانها و رسالت پیامبران در بهبود زندگی معنوی و مادی آنا را نشان می دهد. به عنوان نتیجه نهایی می توان گفت اگر مشکلات اعتقادی جامعه ای حل شود، مسائل مادی به بهترین صورت تأمین خواهد شد واگر مردم جامعه ای با رویکرد معنوی به صورت برنامه ریزی شده تلاش کنند، موفقیتشان حتمی است.

در این اثر، به طور خلاصه چهار نظریه تحلیلى (تعبد، انقلاب، دفاع، اصلاح) درباره قیام عاشورا ارائه مى شود و از پرداختن به جزئیات واقعه پرهیز مى شود.در تحلیل کلیت حرکت آن امام، موضوعاتى چون امکان پیدایى، زمینه هاى اجتماعى و فرهنگى و به طور عام، عقلانیت پنهان در واقعه کربلا مورد بررسى قرار مى گیرد. اهمیت بحث حاضر در این است که از یک جهت با توجه به گستردگى اى که در مباحث کلامى و اعتقادى حال حاضر پدید آمده، به واقعه عاشورا نیز از جنبه استدلالى توجه نموده است و از سوى دیگر، از میان انگیزه هاى مختلفى که در آثار پیشروان و متاخرین وجود داشته، مهم ترین آنها استخراج شده، طبق شیوه کلامى، مورد بررسى قرار مى گیرد.