جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در مرکز آنچه امروز «فلسفه قاره‌ای» خوانده می‌شود، تزی است که می‌توان آن را «تز اجتماعی بودن سوژه» نامید. مطابق این تز، سوژه ضرورتاً به صورت اجتماعی تقویم می‌یابد. به عبارت دیگر، چنین نیست که در ابتدا افراد یا سوژه‌های تک و جداافتاده‌ای وجود داشته باشند و سپس وارد رابطه با دیگر سوژه‌ها رابطه برقرار کنند، بلکه سوژه‌ها از همان ابتدا با رابطه با یکدیگر شکل می‌گیرند. می‌توان گفت اولین کسی که به صورت نظام‌مند برای این تز استدلال آورده، یوهان گوتلیب فیشته است. در این مقاله استدلال فیشته را آن‌گونه که در کتاب بنیاد حق طبیعی (۱۷۹۶) او آمده است، باز سازی می‌کنم. ایده اصلی در این بازسازی، آن است که طبق نظر فیشته، سوژه تنها در صورتی می‌تواند خود را مولف حقیقیِ کنش خود بداند که فرض کند سوژه‌های دیگری وجود دارند که می‌توانند انجام این کنش را به او نسبت دهند. به بیان دیگر، نزد فیشته، فعالیت اِسناد به خود که مقوم سوژه است، تنها با شرط فرضِ وجود سوژه‌های دیگر ممکن است.

در این پژوهش، که پژوهشی در حوزه ی فلسفه ی منطق است؛ بنیاد های متافیزیکی دوحقیقت انگاریِ گراهام پریست با نظر به آراء منطقی و متافیزیکی فردریش هگل(مشخصا مفهوم دیالکتیک هگل) و خوانش پریست ازآن بررسی و تحلیل خواهد شد، و در طی این فرایند، این مسئله که پریست در خوانشش از هگل چقدر بر جانب حق رفته است و در کجا مسیر نا صواب را پیموده است محرز می شود. روش برگزیده ی این پژوهش هم روش توصیفی-تحلیلی خواهد بود؛ یعنی با تحلیل داده ها و متون و استدلالات فلسفی، ادعاها و استدلالات مورد نقد و تحلیل منطقی قرار گرفته خواهد شد.

در این پژوهش سعی شده است که گزارش گراهام پریست مبنی بر دو حقیقت باور بودنِ(dialetheist) هگل مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. برای دسترسی به این هدف سه مرحله ی مختلف نیاز هست: نخست آنکه بدانیم دو حقیقت باوری چیست و به چه کس دو حقیقت باور گفته می شود و این دیدگاه متوجه چه چیزها و مسائلی است، ازین رو فصل دوم را به این مسئله اختصاص داده ایم. پس از اینکه این منظور حاصل شد در بخش دوم پایان نامه به گزارشِ خوانشِ پریست از منطق و متافیزیک هگل می پردازیم و شواهد و استدلال های او را مبنی بر دوحقیقت باور خواندنِ هگل را از نظر می گذرانیم. پس از انجام این مراحل، برای دقیق تر شدن مسئله و مدعای پریست، خوانش های رقیب با ایده ی وی را گزارش می کنیم تا در حینِ گزارشِ کار آنها نقاط اختلاف و اشتراک ایشان با پریست برای مان محرز شود. در انتها با تکیه بر نقد ها و نکات سایر خوانش ها، کم و کاستی های هر خوانش برای مان مشخص شده و به این ایده دست پیدا می کنیم که هم گزارش پریست از منطق و متافیزیکِ هگل، و هم سایر گزارش ها، برای دوحقیقت باور نامیدن یا دوحقیقت باور ننامیدنِ هگل، به نظر کاملا قانع کننده نمی رسند.