جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
سعادتی خمسه, اسماعیل (دانشیار، گروه ادیان و فلسفه، دانشگاه محقق اردبیلی)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 16
جایگاه نظر کانت در میان نظریه‌های ناظر بر روابط دین و اخلاق
نویسنده:
حبیب الله کاظم خانی ، اسماعیل سعادتی خمسه ، جلال پیکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
چنانکه می‌دانیم، کانت یکی از مهمترین نظریه‌ها را درباره نسبت میان دین و اخلاق ارائه کرده است. توضیح و تحلیل موضع کانت در خصوص نسبت میان اخلاق و دین و تعیین جایگاه آن با معرفی مهمترین آراء مطرح در این خصوص آغاز می‌شود تا از این رهگذر موقف و موضع کانت کشف و تعیین گردد.‌ تعیین و تشخیص موضع کانت به سبب تمایزی که میان دین وحیانی و تاریخی و دین طبق تلقّی و تفسیر خود‌ می‌گذارد، در بدو نظر دشوار می‌نماید. نهایتاً معلوم می‌شود که رابطه اخلاق کانتی با دین وحیانی رابطه‌ای غیر‌تاریخی است؛ دوگانگی میانشان حاکم است و منشأ واحدی ندارند؛ ولی با تفسیر عقلانیِ دین وحیانی سازگاری میان آن‌ها امکان‌پذیر است. ولی اگر اخلاق کانتی با دین عقل عملی سنجیده شود، رابطه آن دو غیر‌تاریخی بوده و میان آن‌ها دوگانگی برقرار است؛ از حیث منشأ مستقل از هم بوده و دین عقل عملی وابسته به اخلاق خواهد بود. در اثر منتشره پس از مرگ خدا همان عقل عملی است و کمال اخلاقی و سعادت حقیقی که ظهور کامل عقل عملی در عالم پدیدار است در جامعه مشترک‌المنافع اخلاقی تحقق می‌یابد.
صفحات :
از صفحه 562 تا 582
مشخصات اثر
وحدت وجود و لوازم اخلاقی منتج از آن در اسپینوزا و گورو گرنت صاحب
نویسنده:
محیا قادرپور پدیدآور: آیدین ضیایی استاد راهنما: وحید رافع استاد راهنما: علی غفاری استاد مشاور: وحید رافع استاد مشاور: اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
«وحدت وجود» معادل اصطلاح انگلیسی "Panentheism" که در جهان اسلام برای نخستین بار به طور ضمنی و نه با صراحت، در آرای عارف شهیر و برجسته، محی‌الدین ابن‌عربی (1165م) مطرح گردید و در تفکر فیلسوفان غربی نیز، بیش از همه در مورد اسپینوزا (1632 م) به کار می‌رود، از همان ابتدایِ شکل‌گیریِ تفکر فلسفی، یعنی از زمان تالس (نیمه دوم قرن ششم ق.م)، در مقام نخستین فیلسوف مغرب زمین، مطرح بوده است؛ زیرا برای فلاسفه ایونی و الئائی به عنوان پیشگامان تفکر فلسفی، همواره شناختِ «وحدتی در ورای کثرت» مورد امعان نظر واقع شده است و در تاریخ فلسفه غرب، قهرمان بحث از «وحدت وجود» را پارمنیدس (540 ق.م) می‌دانند.از آنجایی که «وحدت وجود» هم در عرفان اسلامی و هم در آرای فلاسفه و ادیان غربی و شرقی با تعاریف متفاوتی ارائه گردیده است؛ لذا هدف از پژوهش حاضر، به طور اخص، نخست بررسی این نظریه در فلسفه‌ی اسپینوزا و متن گورو گرنت صاحب؛ سپس، استنتاج لوازم اخلاقی منتج از آن؛ و در نهایت وجوه تعامل و تقابل این نظریه در فلسفه اسپینوزا در مقام یک فیلسوف عقل‌گرایِ عصر روشنگری؛ و یک متن مقدس دینیِ مورد پذیرش در بخش‌هایی از کشورهای هندوستان، انگلستان، کانادا، آمریکا و آفریقا است.
مشخصات اثر
تحلیل معنای اتوس در آرای هراکلیتوس (مطالعه موردی: قطعه 119ب هراکلیتوس)
نویسنده:
کاملیا طالعی بافقی ، مریم سلطانی کوهانستانی ، اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
واژه اتوس (ethos) که نخست درآثار هنرمندان قرن‌های هشتم تا پنجم پ.م در معنای جایگاه عادت، سرشت، شخصیت و شخصیتی فریبکار به کار رفته است، در آرای فلاسفه آن زمان و بیش از همه در آثار هراکلیتوس نیز دیده می‌شود اما معنای اتوس نزد هراکلیتوس، همواره محل اختلاف محققان بوده است و این اختلاف، بیش از همه در قطعه 119ب دیده می‌شود. با تحلیل دو اصطلاح کلیدی این قطعه، «دایمون» و «اتوس» می‌یابیم، «دایمون» در معنای «والاترین مرتبه هستی‌ انسانی» و اتوس در معنای «سرشت الهی» است؛ سرشتی که کانون ربط و پیوند میان دایمون، حکمت و لوگوس است. از منظر هراکلیتوس، علی‌رغم تفاوت فاحش مرتبه اتوس و دایمون در تبعیت از حکمت که خود جزئی از نظام لوگوس است و فضیلت شمرده می‌شود، این امکان وجود دارد که انسان به مرحله دایمون در حد دنیوی عروج نماید؛ اما نیل به سرشت کامل الهی در دنیا منتفی است.
صفحات :
از صفحه 201 تا 228
مشخصات اثر
خود ادراکی استعلایی و خودشناسی
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
معمولاً اصل خود ادراکی/ ادراک نفسانی را در بخش «استنتاج استعلایی» کتاب نقد عقل محض، شاهکار آن بخش کتاب کانت دانسته‌اند. خودادراکی استعلایی آغازگاه بحث استعلایی را تعیین می‌کند. کانت اصطلاح «خود ادراکی» را برای اشاره به خودآگاهی به کار می‌برد. از این رو، تألیف بنیادی‌ای را که هم تجربه را ممکن می‌سازد و هم به ما امکان می‌دهد همۀ تجربه‌های خود را به شناسنده یا من خودآگاهی نسبت دهیم، وحدت تألیفی خود ادراکی می‌نامد. نقد عقل محض مشتمل بر دو تعلیم متفاوت دربارۀ رابطه و نسبت بین فاعل خود ادراکی و خود عقلیاب است. طبق یک تعلیم فاعل و سوژۀ خود ادراکی با خود عقلیاب یا واقعی کاملاً یکسان است. براساس تعلیم دیگر، فاعل یا سوژۀ خود ادراکی از خود عقلیاب و هر نوع شیء یا متعلّق معقول دیگر متمایز است. من در این مقاله، این رابطه و نسبت بحث‌انگیز را مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهم داد.
صفحات :
از صفحه 147 تا 166
مشخصات اثر
نسبت فلسفة کانت با فلسفة لایب‌نیتس
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه کانت
چکیده :
پروتاگوراس در یونان باستان و نلسون گودمن در دورۀ جدید دو تن از برجسته­ترین مدافعان نسبی­گرایی به شمار می­روند. گاه ممکن است نثر آن دو فریبنده بنماید، و چه بسا این امر شرح و تفسیر منظور و مراد حقیقی آنها را دشوار سازد. پروتاگوراس و گودمن، با وجود برخی تفاوتها، به دفاع از این دیدگاه به ظاهر افراطی می­پردازند که همه وقایع، به معنای حقیقی کلمه، وابسته به دیدگاه انسان است. هدف این مقاله شرح و بررسی رویکردهای نسبی­گرایانه این دو اندیشمند برجستۀ نسبی­گراست. ابتدا به اجمال برخی از چهره­های نسبی­گرایی تعریف و توصیف می­شود .سپس به ترتیب نسبی­گرایی پروتاگوراس( یا صادق- برای- من) و نسبی­گرایی افراطی گودمن مورد بررسی و ارزیابی قرار می­گیرد. استدلال کرده­ام که هر دو قسم نسبی­گرایی مورد بحث دچار مشکلات اساسی بوده و این مشکلات، به باور فیلسوف واقع­گرا، هر دو آنها را غیر قابل دفاع می­سازد. بی تردید، این دو شکل از نسبی­گرایی زمینه را برای رویکرد ضد واقع­گرایی هموار کرده است؛ ولی در نهایت آشکار می­شود که نسبی­گرایی افراطی گودمن و بنابر این نظریۀ جهان­سازی او همچون نسبی­­گرایی صادق -برای- من پروتاگوراس مشتمل بر نقصی ویرانگرند و نمی­توانند از اثر براهین ضد نسبی­گرایی­ای که از منظر واقع­گرایانه اقامه شده است در امان باشند. با این حال باید پذیرفت که متهم کردن نسبی­گرایی به خودشکن بودن و عدم انسجام درونی از شیوع و محبوبیت آن نکاسته است.
صفحات :
از صفحه 137 تا 152
مشخصات اثر
نسبت نظر و عمل با ملكات اخلاقی و تبدل ذاتی انسان در حكمت متعاليه
نویسنده:
اسماعيل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
چکیده :
در حكمت متعاليه ميان حكمت نظري و حكمت عملي رابطة هستي‌شناختي دقيقي وجود دارد. ملاصدرا بر پاية اصالت و تشكيك وجود، حركت جوهري و حدوث جسماني و بقاء روحاني نفس به تبيين اين رابطه و تبدل نفساني ناشي از آن ميپردازد. تأثير و تأثر ميان افكار و اعمال و نيات و خلقيات فرد طي فرايند حركت جوهري نفس صورت باطني و حقيقي انسان را شكل ميدهد؛ انسانها ابتداي آفرينش از نوع واحدند ولي در باطن و در آخرت بسبب غلبة ملكات مختلف نفساني تحت انواع مختلف ملكي، حيواني، سبعي و شيطاني قرار ميگيرند. تجسم صورت اخروي و بدن مثالي انسان نيز متناسب با ملكات نفساني و اخلاقي وي خواهد بود، زيرا در آخرت اجسام ساية ارواحند. اين همان مسخ باطن يا تجسد اخلاقِ اشاره شده در نصوص ديني است. در عين حال، حركت جوهري نفس ـ ‌چه در مسير ملكي و چه در مسير حيواني، سبعي يا شيطاني‌ـ از سنخ لبس بعد از لبس است، زيرا منشأ شقاوت باطني و اخروي نيز نوعي اشتداد در فعليت است. بنابرين، ميتوان نتيجه گرفت كه بر اساس مباني و اصول حكمت صدرايي مسخ باطني و اخروي انسان از سنخ انقلاب محال نيست.
صفحات :
از صفحه 17 تا 30
مشخصات اثر
ترجمه دو نظام ارسطو
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
مشخصات اثر
خودادراكي كانتي و وجود
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
خودادراكي يا ادراك نفساني مهم‌ترين تعليم كانت در استنتاج استعلايي نقد عقل محض و اصل بنيادي معرفت‌شناسي كانتي است. اين اصطلاح در كتاب كانت صفات محض، اصلي و استعلايي به خود مي‌گيرد. اين تعليم را شارحان نقد گاه با كوگيتوي دكارت مقايسه كرده‌اند و گاه پاسخي به شكاكيت هيوم شمرده‌اند. برخي آن را بيانگر انتساب تصورات به خود مي‌دانند و برخي ديگر با قرائتي منطق‌گرايانه شأن صوري به آن مي‌دهند. تعليم خودادراكي، در اصل، درصدد تبيين معقول وحدت انديشه و انديشنده است. كانت با اين تعليم به علم حضوري نزديك مي‌شود ولي از اخذ نتايج هستي‌شناختي در مورد آن خودداري كرده و آن را در محدوده‌ي علم حصولي صرف توجيه مي‌كند. اين مقاله كوششي است براي توضيح و بررسي تحليلي ـ انتقادي تعليم خودادراكي كانتي و تفاسير مختلفي كه از آن ارائه شده است.
مشخصات اثر
نسبت عقل و دین در فلسفه کانت
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نسبت دین و عقل در فلسفه کانت از جمله موضوعاتی است که داوری سریع و قطعی در مورد آن دشوار است. در این مقاله سعی می‌شود با توجه به آثار مهم کانت و به‌ویژه با تأکید بر دین فقط در محدوده عقل موضع حقیقی و واقعی کانت در این مورد کشف و تشریح شود. با توجه به ایده‌آلیسم استعلایی و اصالت‌بخشی به خودآیینی عقل در فلسفه نقدی و نیز با دقت در استعاراتی که کانت در آثار خود به کار می‌برد، به این نتیجه متمایل می‌شویم که در ساختمان فکری کانت اموری از قبیل خدا، وحی، دین و جاودانگی هر چند به اشکال مختلف مورد توجه و گاه مورد تأکید قرار گرفته است؛ ولی این امور یا به‌عنوان اصل موضوعه اثبات نشده اخلاق و ایده ذهنی فرادید هستند و یا اهمیت و اعتبار آن‌ها تا اندازه‌ای است که هم‌سو و هم‌ساز با اصول و قواعد وضع شده توسط عقل خودآیین بشری و وجدان‌گاه معینْ این عقل و گاه پشت‌گرم به چنین عقلی باشد. خدا در نهایت در اندیشه‌ی کانت به جامعه مشترک‌المنافع اخلاقی، که جامعه مبتنی بر فضیلت محسوب می‌شود، تحویل می‌رود؛ و جاودانگی نیز از جنبه فردی و شخصی خارج شده به امیدی نوعی و جمعی برای تحقق چنان جامعه‌ای تبدیل می‌شود. بدین ترتیب، وحی به‌عنوان پدیده‌ای شخصی، همچون خواب، تا آنجا مورد توجه است که هم‌سو و سازگار با قواعد و قوانین و آرمان‌های عقل خودآیین، اعم از نظری و عملی، باشد؛ وگرنه، علی‌الاصول، مانند خواب نوعی جنون موقت و خروج از ساحت اجتماعی انسان به شمار آمده و به طور ضمنی و با ظرافت تمام چوب رد و انکار می‌خورد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 105
مشخصات اثر
روان شناسى استعلایى کانت
نویسنده:
اسماعیل سعادتی خمسه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 16