جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به جهانی‌بودن دین و معنویت و تأثیر آن بر رفتار و سلامت، سازمان‌دهی و نقد تحقیقات تجربی در این حوزه اهمیت ویژه دارد. این مقاله تعاریف «معنویت» و «سلامت معنوی» را با بهره‌گیری از شواهد بینش قرآنی، روان‌شناسی، و عصب‌شناسی بررسی می‌کند و نقش فعالیت‌های مذهبی در ارتقای سلامت را می‌کاود. دانشمندان مدارهایی در مغز را شناسایی کرده‌اند که در درک ما از وجود خدا، احساس امنیت یا کاهش ترس/خشم نقش دارند. اعمال معنوی با فعال‌کردن قسمت متعالی مغز (نئوکورتکس) قسمت‌های مختلفی از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد و رفتارهای اجتماعی انسان را ارتقا می‌بخشد. میدان‌های انرژی قلب (انرژی قلبی) به میدان آگاهی وصل است که اطلاعات مربوط به رویدادهای آینده را، قبل از وقوعشان، دریافت و پردازش می‌کنند، به طوری که قلب پیش از مغز اطلاعات شهودی را دریافت می‌کند. پژوهش‌های علمی در این حوزه نشان می‌دهد اَعمال معنوی، از جمله زیارت‌کردن، ذکرگفتن و دعاکردن عملکرد نورون‌های مغز را تغییر می‌دهد و موجب ارتقای سلامت جسمی، ذهنی، اجتماعی و عاطفی فرد می‌شود.

قرآن کتاب آسمانی مسلمانان است که کل ابعاد حیات انسان را در بر می گیرد و طبیعتا درمان بیماری ها می تواند بْعدی از ابعاد بیشمار آثار آیات قدسی قرآن باشد. حکیمان مسلمان در درمان بیماران از آیات الهی استفاده می کرده اند و در متون مذهبی و اعتقادی مسلمانان بر تاثیرات درمانی فاتحه الکتاب و سوره توحید، تاکید شده است. بر اساس این مستندات مذهبی متقن و باور عمیق به این آیات الهی، تاثیر آیات فاتحه الکتاب و توحید بر 12 بیمار مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروز( Multiple sclerosis ) مطالعه شد. این پژوهش از نوع مطالعات مداخله ای بوده و نتایج قبل و بعد از مداخله مقایسه شده است. مداخله شامل قرائت سوره های فاتحه الکتاب و توحید برای بیماران و قراردادن دست های درمانگر بر سر بیمار و اعضا درگیر بیماران به هنگام قرائت آیات مذکور بوده است. ارزیابی تاثیر مداخله بر بیماران بر اساس پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی ویژه این بیماران (ms Qol-54) انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بعد از مداخله، معیار های سلامت جسمانی(P=0.04) ، نشاط و شادابی (P=0.02) و مجموعه (خلاصه شده) سلامت جسمانی(P=0.01)  در بیماران نسبت به قبل از مداخله دارای تفاوت معنی دار است. به طور کلی در صورت فراهم شدن زمینه مساعد جهت انجام گسترده تر این نوع پژوهش ها و بررسی کارایی این روش های درمانی، می توان از کاربرد این شیوه ها در قلمرو درمان های طب مکمل سود جست.