جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تاریخ اندیشه سیاسی نویسی در ایران تاکنون و عمدتا از منظر رابطه سنت و مدرنیته نگاشته شده است و بدون اغراق می توان گفت که خود این شیوه نگارش اندیشه سیاسی نویسی به گفتمان مسلط و هژمونیک تبدیل شده است که امکان بروز به گفتمان های دیگر را بر همین اساس سخت و دشوار کرده است. در این مقاله به عنوان تلاشی مقدماتی بر فرض مقدمه فوق تلاش شده است تا از دوگانه دیگری تحت عنوان اخلاق و سیاست برای گفتمان شناسی گفتمان های فکری در ایران استفاده شود. بر این اساس به لحاظ نظری رابطه ای خاصی میان این اخلاق و سیاست مطرح شده است و بعد به عنوان مثالهایی در خصوص گفتمان های فکری در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. روش این مطالعه توصیفی است. گفتمان اسلام گرا مبتنی بر متافیزیک حداکثری و دخالت اخلاق گرایانه در سیاست، گفتمان مارکسیست ایرانی قائل به عدم دخالت و جریان فکری لیبرالیسم ایرانی هر چند که تاکنون تلاش چندانی برای تعریف این رابطه نکرده است لیکن مبتنی بر کمترین دخالت ممکن است.

شاید بتوان این ادعا را مطرح کرد که مفهوم زن اگرچه یک امر تعبیری است، مساله هر فلسفه سیاسی و اجتماعی قابل‌اعتنایی در جهان کنونی می‌باشد؛ درواقع در هر تعبیری از زن، نوعی نفوذ معنا و نوعی تزریق ارزش‌های فرهنگی – تمدنی مشخص نهفته است که مختصات هندسی زن مطلوب آن تمدن را نمایان می‌سازد. انقلاب اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. این مقاله بر آن است که با روش تحلیل محتوای کیفی (استقرایی)، در قالب سه گزینه مقوله اصلی، مقوله میانی و خرده مقوله، جواب این سؤال را که طرفداران حقوق زن چه مطالباتی را در مجلس شورای اسلامی (مجلس اول تا پایان مجلس هشتم)، در موضوع خانواده، مطرح کردند و به کدام‌یک از خواسته‌های خود دست یافتند را بیابد. نتیجه این تحقیق و جستجو آن است که اگرچه زنان با مطرح کردن خواسته‌های حداقلی تلاش نمودند با کمترین تنش خواسته‌های خود را جامع عمل بپوشانند اما غلبه نگاه سنتی، جدی‌ترین مانع برای دست‌یابی زنان و طرفداران حقوقشان به خواسته‌هایشان بود.

دموکراسی مؤثرترین سیستم رسیدن به تعادل و متضمنِ کمترین بدی است. به تعبیر اسمیت، همه نارسایی‏های دموکراسی را میتوان با دموکراسی بیشتر درمان کرد. میزان نارسایی‏ها و نقص‏ها در همه کشورها یکسان نیست؛ برخی نظام‏ها همه شروط دموکراسی و تعدادی برخی از شروط آن را تحقق بخشیده‏ اند و برخی، حتی واجد شروط حداقلی دموکراسی نیز نیستند. نظام‏های با ویژگی‏ های نخست، «دموکراتیک»، نظامهای دارای ویژگی های دوم، «هیبریدی» و نظام‏های با ویژگی ‏‏های سوم، «غیردموکراتیک» نا‏م‏گذاری میشوند. این روش‏های حکومتی رابطه ای مستقیم و غیرمستقیم با فرایند دموکراتیزاسیون و تحکیم دموکراسی دارند. در اصل مسأله و پرسش اصلی در این پژوهش هم، به تبیین و توضیح رابطه «روش حکومتی» با «فرایند دموکراسی‏ سازی و تحکیم دموکراسی» بر‏می‏گردد (مسأله و پرسش). نیل به این هدف، به کمک روش «توصیفی- تحلیلی» و با استفاه از منابع کتابخانه‏ای دنبال میشود(روش) به نظر می‏رسد از میان مدل‏های مختلف دموکراسی، «دموکراسی حداکثری» بیشترین تأثیرگذاری مثبت در «فرایند دموکراسی‏ سازی و تحکیم» دارد و به مدل آرمانی و ایده‏ آل نظم دموکراتیک نزدیک‏تر است؛ مراتب بعدی به دموکراسی‏ های حداقلی و هیبریدی تعلق دارد. (یافته)

مطالعات پسااستعماری مجموعه ای از ره یافت های نظری است که، با تاکید بر پیامدهای استعمارگرایی، به تحلیل گفتمان استعماری می پردازد. از جهتی، نقد پسااستعماری در پی فهم موقعیت کنونی از طریق بازاندیشی و واکاوی و تحلیل انتقادی تاریخ استعماری گذشته است که بیش از آن که درباره هند، افریقا، امریکای لاتین، خاورمیانه، و اروپا باشد، دربرگیرنده خیال پروری ها و سرهم بندی ها و دریافت های یک جانبه غربی درباره «غرب» و «شرق» است. به طور کلی، مطالعات پسااستعماری تلاشی متن محورانه در جهت وارونه سازی چشم انداز غربی به دیگری غیرغربی است. دامنه وسیع موضوعات مورد علاقه مطالعات پسااستعماری را از نظریه و نقد ادبی تا مطالعات اقتصاد سیاسی و پژوهش درباره حکومت های استعماری و مسئله هویت و مطالعات فرهنگی در بر می گیرد. این امر باعث ابهامات و مناقشاتی در برخوردهای نخستین مخاطبان و پژوهشگران با این حوزه از مطالعات شده است و تدقیق در رویکردهای این مطالعات ضروری می نماید. مقاله حاضر بر آن است تا به این سوال پاسخ دهد که ماهیت و ادعای مطالعات پسااستعماری چیست و چه رویکردهای درون مطالعاتی دارد. در پاسخ به این سوال، سعی می شود از ره گذر بررسی مطالعات پسااستعماری و رویکردهای متضاد آن به شناخت هر چه صحیح و دقیق تر این حوزه مطالعاتی دست یابیم.

در مقاله حاضر تلاش شده است تا با تعریف جدیدی از دموکراسی، نسبت اندیشه های امام خمینی (س) با این مساله مورد بازاندیشی قرار گیرد. همچنین، استدلال شده است که در اندیشه امام خمینی (س) هرچند قالب و فرم دموکراسیهای رایج مانند دموکراسی لیبرال دیده نمی شود ولی اندیشه ایشان به لحاظ محتوا، اساسا مولفه ها و ستونهای اصلی دموکراسی را داراست.

مقاله حاضر به بررسی سرمایه اجتماعی، فرهنگی و نمادین امام خمینی به عنوان رهبر نهضت اسلامی ایران و بنیانگذار جمهوری اسلامی اختصاص دارد. سرمایه کل ایشان ترکیبی است از سرمایه اجتماعی و فرهنگی که وجهی نمادین یافته و بعد از رحلت ایشان به عنوان یک میراث برای کنش گران حاضر در میدان سیاسی جمهوری اسلامی باقی مانده است. هدف از نگارش این مقاله آن است که مفهوم «سرمایه نمادین» در کلام و اندیشه حضرت امام مورد شناسایی و تعریف واقع شود. نتیجه این نوشته ارائه تعریف از سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین حضرت امام خمینی است.

در مقاله حاضر تلاش شده است تا با تعریف جدیدی از دموکراسی، نسبت اندیشه های امام خمینی(س) با این مسأله مورد بازاندیشی قرار گیرد. همچنین، استدلال شده است که در اندیشه امام خمینی(س) هرچند قالب و فرم دموکراسیهای رایج مانند دموکراسی لیبرال دیده نمی شود ولی اندیشه ایشان به لحاظ محتوا، اساساً مؤلفه ها و ستونهای اصلی دموکراسی را داراست.

برندسازی را عمدتاً و البته تا حد زیادی به درستی در ذیلِ فعالیت های مرتبط با اقتصاد و تجارت، به ویژه اقتصاد و تجارتِ مبتنی بر منطق بازار مورد ملاحظه قرار می دهند. با این حال رشد و گسترشِ روزافزونِ فنون و مهارت های برندسازی و آشکارشدنِ اهمیت آن به عنوان مقوله ای مرتبط با ذات و ماهیتِ روابط انسانی، موجب شده است که دانشوران حوزة برندسازی تلاشی را در جهتِ بسطِ دایرة شمولِ نظام برندسازی آغاز کنند. تأکید برندسازی شخصی طی دو سه دهة گذشته، چه در عرصة سیاسی و چه در عرصه های هنری، ورزشی و مدیریتی، نشانه های این بسط و گسترش را آشکار ساخت. برندسازی شهر و کشور از منظر توریستی و گردشگری و حتی با رویکرد تقویتِ قدرت ملی در عرصة جهانی، امروز به امری متداول تبدیل شده است. به نظر می رسد مرحلة نهاییِ این روند، برندسازی ایده ها و افکار باشد که اگرچه هنوز در آغاز راه است اما سرعت بسط و گسترش آن بسیار زیاد است. ما در این مقاله و با عنایت به همین واقعیت، تلاش خواهیم کرد تا کوشش در راستای بدل کردنِ ایدة صلح پایدار را به عنوان یکی از مهم ترین مقومات گفتمان انقلاب اسلامی ایران به بحث بگذاریم. تمایزگفتمان حاکم بر انقلاب اسلامی ایران که آن را به یکی از مهم ترین و در عین حال مردمی ترین رویدادهای تاریخ معاصر بدل کرد، در نوعِ متفاوت ِ نگاهش به مقولة سیاست و قدرت سیاسی بود. آشتی دادنِ اخلاق با سیاست که به سکه ای غیر رایج در بازار مناسبات سیاسی جدید بدل شده است، همان نقطة عطفی است که در عرصة بین المللی می تواند با مقولة صلح پایدار پیوند بخورد. مدعای ما در این مقاله این است که ایدة صلح پایدار، می تواند با استفاده از فنون برندسازی، به یکی از برندهای قدرتمند گفتمان انقلاب اسلامی در سطح بین المللی تبدیل شود.