جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حضرت اباالفضل العباس (ع) در خانه‌ای زاده شد که جایگاه دانش و حکمت بود، علمدار دشت نینوا در چهارم شعبان سال 26 هجری در مدینه النبی پا به عرصه ی گیتی نهاد و در همان ابتدا از پرتو هدایت پدر بزرگوارش امیرمومنان علی (ع) و دو برادر رشیدش، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بهره‌ها برد و به طور مستقیم از اهل بیت (ع) علوم و اسرار الهی را آموخت. قمر بنی‌هاشم در روز عاشورا در حالی به خوبی امتحان خویش را در درگاه الهی پشت سر گذاشت که امام حسین (ع) به هنگام شهادتش این چنین فرمود: «الْانَ إِنْکَسَرَ ظَهْری وَقَلَّتْ حِیلَتی» (مجلسی، 40:1361)؛ یعنی اکنون پشتم شکست وچاره‌ام کم شد. این جمله نشان از جایگاه رفیع حضرت عباس (ع) در پشتیبانی از ولایت دارد. و چه زیبا حضرت حجت (عج) این وفاداری سقای دشت نینوا را ترسیم می‌کند، امام موعود (عج) در قسمتی از زیارتنامه‌ای که برای شهدای کربلا ایراد کردند، این چنین حضرت عباس (ع) را مورد خطاب قرار می‌دهند: «السَّلَامُ عَلَی أَبِی الْفَضْلِ الْعَبَّاسِ بْنِ أَمِیرِ الْمُوْمِنِینَ- الْمُوَاسِی أَخَاهُ بِنَفْسِهِ الْآخِذِ لِغَدِهِ مِنْ أَمْسِهِ- الْفَادِی لَهُ الْوَاقِی السَّاعِی إِلَیْهِ بِمَائِهِ الْمَقْطُوعَهِ یَدَاهُ- لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ یَزِیدَ بْنَ الرُّقَادِ الْجُهَنِیَّ وَ حَکِیمَ بْنَ الطُّفَیْلِ الطَّائِ» (ابن قولویه، 1401ق:205)؛ سلام بر ابوالفضل عباس، پورِ امیرمومنان (ع) کسی که: جان خود را نثار برادرش کرد، دنیا را وسیله ی آخرت خود قرار داد، فدای برادرش شد، نگهبان بود و سعی بسیار کرد تا آب را به لب تشنگان برساند، دو دستش در جهاد فی سبیل ‌اللّه قطع شد، خداوند قاتلان او، یزید بن رقاد و حکیم بن طفیل طائی را لعنت کند. این چنین بود حضرت ابوالفضل (ع) به سبب اوج معرفت به ذات مقدس امام زمان خود و بصیرت فوق‌العاده‌اش با جان نثاری در راه ولایت در تاریخ اسلام و شیعه ماندگار شد و ایشان از جمله معدود غیر معصومین هست که از معصوم برای ایشان زیارتنامه صادر شده است. از آنجایی که متون زیارتی در برگیرنده اصول اخلاقی و عقاید استوار شیعه است و پیش‌تر توسط معصومین برای شیعه به یادگار مانده است، می‌تواند به عنوان مستندترین الگوی عملی شیعه محسوب شود، به گونه‌ای که در درون این زیارات علاوه بر آشنایی با عرفان عملی و نظری، راه‌ نجات و رستگاری را توکل کردن به ذات اقدس الهی معرفی می‌کند و بهترین راه‌ میانبرد توسل کردن به ذوات مقدسه می‌خواند.در مورد امامان و بزرگان شیعه، زیارت نامه هایی نقل شده و بسیاری از این زیارت نامه ها مورد قبول بزرگان است. یکی از بزرگانی که در قیام کربلا تأثیرگذار بوده است، حضرت عباس بن علی (ع) است که در زیارت ایشان، از ابن قولویه در کتاب کامل الزیارات نقل شده است. بررسی سند زیارت، یکی از کارهای مهم این پژوهش است که تا به حال در این زمینه کار نشده است. موضوع دیگر، بررسی متن زیارت است که در متن آن، جمله ها و کلمات قابل تأملی در متن زیارت حضرت عباس (ع) آمده مانند عبد صالح، صاحب بصیرت بودن و مطیع بودن آن حضرت از خدا و رسول و معصومین (ع) اشاره شده است که تا کنون با توجه به بررسی های اینترنتی و کتابخانه ای، کار مورد توجهی صورت نگرفته است و حتی درباره این شخصیت تأثیرگذار در تاریخ، به ویژه در عصر حاضر که بیشتر مطرح می شود، کار علمی مورد توجهی صورت نگرفته است. و اینجانب تصمیم بر انجام این پژوهش گرفته ام. بنابراین نویسنده در این پایان نامه قصد آن دارد که شخصیت آن بزرگوار را مورد بررسی قرار داده و فرازهای برجسته متن زیارت نامه را مورد تحلیل قرار دهد. لذا پرسش پژوهش به شرح ذیل می باشد:زیارت حضرت عباس (ع) از نظر سندی و متنی چگونه است؟