جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مارکو شولر از اساتیدی است که درباره رویکرد تعاملی پیامبرk با قبایل اهل‌کتاب و مخصوصاً یهود، مطالعاتی داشته است. آیات متقن قرآن در گزارش نحوه برخورد پیامبرk با گروه‌های ناهمگون جامعه و تعامل با اقشار و اقلیت‌ها، می‌تواند الگوی الهی برای کارگزاران حکومت اسلامی و راهگشای تصمیم‌گیری در عرصه سیاست داخلی و خارجی باشد. سره‌سازی تفاسیر قرآنی از روایات ناروا و پیرایه زدایی از این حقیقت تاریخی، چهره‌ی قرآنی سیره پیامبرk را به‌دوراز خشونت نشان می‌دهد. پژوهش حاضر درصدد است با روش اسنادی و ابزار کتابخانه و مطالعه متون، به پاسخ سؤال اصلی نائل شود. نتیجه تحلیل‌های تفسیری آن است که در مقابل نظر شولر، اسلام نیاوردن موجب اخراج یهود نبود، بلکه پیمان‌شکنی و حوادث بازار بنی‌قینقاع می‌تواند از موجبات اخراج آنها باشد. همچنین مراجعه گزینشی به منابع و عدم تحلیل، از آسیب‌های مطالعه این مستشرق در مورد بنی‌قریظه و بنی‌نضیر است. بر اساس آیات کریمه قرآن و تاریخ اسلام، دو شیوه در تعامل پیامبرk با یهود مدینه وجود دارد. گفتگو، صلح، معاهده و به‌ناچار برخورد قهرآمیز که با خروج طرف مقابل از چارچوب روابط متمدنانه و پیمان‌های اجتماعی است؛ اما طبق سیره قطعی و قرآنی پیامبرk، رفتار او از دایره عدالت و انصاف خارج نبوده است.

تنتیجه ی پذیرش سحر النبی می تواند اصل نبوت پیامبر ص را موردحمله قرار دهد. از طرفی مواجهه غربیان با اسلام از طریق دانشمندان آنها صورت می پذیرد و به هنر،سیاست و سایر ابعاد انعکاس می یابد.از این روتحلیل علمی دیدگاه‌های خاورپژوهان درباره پیامبر(ص) ضرورتی انکارناپذیر است. گابریل مندل خان از اساتید پیشکسوتی است که در عمر طولانی خود مطالعات اسلام شناسانه داشته است.سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چه انتقاداتی بر آراء گابریل مندل خان درباره مسحور شدن پیامبر ص وارد است ؟ اهم دیدگاه‌های اودر این باره عبارت است از: تأیید سحر شدن یا بیماری جسمی پیامبر(ص) در اثر سحر، طلسم نامیدن‌ سوره‌های‌ خاصی از قرآن، دوگانگی در معرفی مکی یا مدنی بودن معوذتین . از یافته های این پژوهش می توان به این موارد اشاره نمود :توجه نکردن به منابع شیعی بی‌توجهی به لوازم و تالی فاسد‌های سحر شدن پیامبر(ص)‌، دخالت ندادن دلالت‌ها و زمینه‌های دیگر نزول آیه و استفاده نکردن از کلام معصومان موجب شده تا مندل‌خان دیدگاه سحر شدن پیامبر(ص) را تأیید کند. اگر سوره فلق مدنی باشد با شأن نزول سحر شدن پیامبر‌(ص) توسط یهود مدینه سازگار است در حالی‌که برخی آن را مکی دانسته‌اند. سوره‌های فلق و ناس با نام معوذتین مشهورشده‌اندو به آن‌ها نام طلسم اطلاق نشده است‌. رویکرد تفاسیر به عنوان منابع مندل خان در این‌باره متفاوت است برخی سحر شدن حضرت را قبول کرده و برخی معنای آیه را به امور غیر از سحر نسبت داده‌اند. هرچند آن جناب را در امور تبلیغی و شریعت مصون از سحر می‌دانند.

یکی از آیات مشکله قرآن کریم آیات نخست سوره عبس است. مضمون آیات عتاب خدای متعال به شخصی است که برخوردی انتقادآمیز با فرد نابینا داشته است. در کیستی عتاب‌شونده، دو شأن نزول نقل شده است؛ یکی آنکه خدای سبحان، پیامبر’ را عتاب فرموده است و این برخورد او ترک اولی محسوب می‌شود، در غیر این صورت عتاب الهی بی‌مورد است؛ چراکه خدا از فعل عبث منزه است. اشکال این نقل آن است که نوعی کوتاهی از جانب پیامبر’ صورت گرفته که با مقام ایشان ناسازگار است. البته هیچ‌یک از مفسران این برخورد را گناه ندانسته‌اند؛ زیرا با عصمت آن حضرت منافات دارد. این نقل در میان مفسران به‌ویژه اهل‌سنت مشهور است؛ شأن نزول دیگر آنکه عتاب‌شونده فردی از بنی‌امیه است. این شأن نزول از اهل‌بیت^ نقل شده و در تفاسیر شیعه بازآمده است و در برابر دیدگاه مشهور واقع شده است. در این تحقیق با دقت در آیات کریمه و بررسی نظرهای مبتنی بر این دو نقل، رویکرد مفسران درباره تفسیر آیات فوق بررسی و جمع‌بندی می‌شود.

تحلیل علمی دیدگاه­های خاورپژوهان درباره پیامبر ضرورتی انکارناپذیر است؛ چراکه مواجهه غربیان با اسلام از طریق دانشمندان آن‌ها صورت می پذیرد و به هنر، سیاست و سایر ابعاد انعکاس می یابد.سحر النبی از موضوعاتی است که نتیجه پذیرش آن می تواند اصل نبوت ایشان را موردحمله قرار دهد. از این‌رو پژوهش حاضر در صدد است باروش اسنادی و ابزار کتابخانه و مطالعه متون به پاسخ پرسش اصلی نائل شود.گابریل مندل خان از اساتید پیشکسوتی است که در عمر طولانی خود مطالعات اسلام شناسانه داشته است. اهم دیدگاه­های او در این باره عبارتند از: تأیید سحر شدن یا بیماری جسمی پیامبر در اثر سحر، طلسم نامیدن­ سوره­های­ خاصی از قرآن، دوگانگی در معرفی مکی یا مدنی بودن معوذتین. توجه نکردن به منابع شیعی در این باره، بی­توجهی به لوازم و تالی فاسد­های سحر شدن پیامبر­، دخالت ندادن دلالت­ها و زمینه­های دیگر نزول آیه و استفاده نکردن از کلام معصومان موجب شده تا مندل­خان دیدگاه سحر شدن پیامبر را تأیید کند. پیامبر برگزیده­ خداوند و دارای توانایی لازم جهت احراز این مسئولیت بود­. با وجود تأکید قرآن بر این امر­، در برخی تفاسیر، روایاتی نقل شده که پیامبر­ توسط فردی یهودی سحر شده است­. رویکرد مفسران در این­باره متفاوت است؛ برخی سحر شدن وی را قبول کرده و برخی معنای آیه را به امور دیگری غیر از سحر نسبت داده­اند. هرچند آن جناب را در امور تبلیغی و شریعت مصون از سحر می­دانند. اگر سوره فلق مدنی باشد با شأن نزول سحر شدن پیامبر­ توسط یهود مدینه سازگار است در حالی­که برخی آن را مکی دانسته­اند. سوره­های فلق و ناس با نام معوذتین مشهور شده­اند و به آن­ها نام طلسم اطلاق نشده است­. نتیجه آن که آرای مندل­خان نشان می­دهد وی سحر‌النبی را تنها دیدگاه در این زمینه دانسته است، در حالی­که اسباب‌النزول و تفاسیر آیات سوره فلق،این امر را تردید­پذیر می­نمایاند؛ گرچه سحرکردن اتفاق افتاده باشد.

یکی از جنبه‌های رفتار حکومتی پیامبر چگونگی تعامل آن حضرت با اسیران است. با بررسی آثار تفسیری دانش‌مندان اهل سنت و نیز خاورشناسان در موضوع شخصیت پیامبر دیدگاه‌هایی قابل استخراج است که مقایسه هم سویی آن می‌تواند ارزیابی و تکمیل اندیشه‌های تفسیری را تسهیل و تسریع نماید. بدین ترتیب دیدگاه نقد پذیر از ریشه بازشناسی و برطرف می‌گردد. بین دو مجموعه تفاسیر علمای اهل سنت و به طور خاص مقالات دائره المعارف قرآن لایدن هماهنگی معناداری قابل مشاهده است. پرسش اصلی عبارت است از این‌که هم آوایی دیدگاه‌های نقد پذیر مستشرقان و منابع تفسیری اهل سنت در مورد پیامبر در زمینه رفتار با اسیران در چه جنبه‌هایی است ؟ در پاسخ به آن روش توصیف، تحلیل و نقد تاریخی، نیز روش‌های تفسیری و حدیثی به کار رفته است. یافته‌های پژوهش عبارت است از این‌که نقل‌های تفسیری متناسب با مبانی کلامی و فقهی برخی فرق اهل سنت و روایات ضعیف زمینه ساز اظهار نظرهای ناصواب مستشرقان در مورد پیامبر می‌شود. غفلت از منابع و آموزه‌های اهل بیت نیز، لغزش‌هایی در ترسیم شخصیت پیامبر در مداخل دائره المعارف به وجود آورده است.