جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عرفان دانش بازپیوستن انسان و خداست. عرفان جنبه باطنی هر دین است و از آنجایی که دین الهی یکی است، عرفان نیز به جهت اینکه اساساً متشکل از شوق انسان و کشش خدا جهت اتصال به همدیگر است، پدیده ایست عالمگیر. مضمون عرفانی بازگشت به اصل به طور جامع در ادبیات عرفانی جهان، نمود نمادین سفر معنوی روح به سوی خدا را می یابد. فرید الدّین عطّار نیشابوری، متولد 1146 میلادی، یکی از والاترین شعرای صوفی پارسی است که شعر عرفانی اش همچنان به طور گسترده مورد مطالعه و استقبال گرم واقع می شود. جان بانی ین، متولد 1628، نویسنده برجسته انگلیسی است که در ادب عرفانی انگلیسی، همچنان جایگاه محوری خود را حفظ کرده است. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی مضمون سفر معنوی در منطق الطّیر عطّار و سیر و سلوک زائر بانی ین از منظر عرفانی است. رویکرد اتّخاذ شده در این پایان نامه شامل نظریه های مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، شامل تئوری «قرابت فرهنگی» و «تشابهات بدون ارتباطات» از آون آلدریج، نظریات «مضمون شناسی» از زیگبرت پراور و فرانسوا یوست، و نظریه هنری رماک درباره ماهیت «بینارشته ای» ادب تطبیقی، و همچنین نظریات عرفان تطبیقی، همچون نظریه مارتین لینگز درباره ماهیت «خاص بودن و فراگیر بودن» عرفان ها، نظریه «پلورالیسم دینی» از سید حسین نصر، و ایده فریثجاف شووان درباره «هم پیوندگرایی دینی» است. از آنجایی که هر دو اثر آثار تمثیلی درباره یک طلب معنوی اند، اشتراکات فراوانی میان آن دو به دست آمد که بیش از تفاوت ها بود. یافته های این تحقیق نشان می دهد که علی رغم تمایز در دوره زمانی، دین، و تاریخ فرهنگی، زائران هر دو اثر در طول سفر معنوی خویش، در راه رسیدن به حقیقت مطلق، منازل مشابهی را طی کرده و به غایت یکسانی می رسند. نتیجه به دست آمده از این تطبیق آن است که سفر معنوی، به عنوان نمونه بارز یک مفهوم عرفانی مشترک در تصوف و عرفان مسیحی، نمودهای ادبی مشابهی را در شعر عرفانی پارسی و متن عرفانی انگلیسی مذکور می یابد. هر دو اثر از طریق نمادپردازی مفهوم سفر معنوی، این تفکر عرفانی که انسان منشاء خدایی و اشتیاق به بازگشتن و باز پیوستن به خدای یگانه را دارد، ترویج می کنند و حامی این نکته هستند که عرفان می تواند پیوند بین ادیانی باشد، در اینجا اسلام و مسیحیت، که شاید در ظاهر از هم گسیخته به نظر آیند، امّا در حقیقت، به لحاظ اینکه در طلب حقیقت واحدی هستند، یکی اند. این پایان نامه بررسی تطبیقی همین مضمون در هر یک از این دو اثر و سایر آثار مشابه در ادبیات انگلیسی یا فارسی را پیشنهاد می دهد.