جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تنوع و تکثر ادیان و مذاهب در جهان ما به گونه‌ای است که نمی‌توان یک دین را مرکز توجه قرار داد و سایر ادیان را نادیده گرفت. امروزه ارتباطات به گونه‌ای است که پیروان ادیان را وا داشته است تا به یکدیگر توجه کنند.با ظهور تجددگرایی در الهیات پژوهشی و پیشرفت فناوری و مسئله جهانی‌شدن، تکثرگرایی دینی به صورت یکی از عرصه‌های مهم فلسفه دین درآمده است.مسئله‌ای که ابتدا از جانب فیلسوفان غرب و در نهایت نماینده‌ی برجسته آن‌ها جان هیک مطرح شد.این دیدگاه‌ها در چهارچوب تعریف‌های گوناگونی در میان نواندیشان مسلمان مطرح شده است. از جمله‌ی آن‌ها دکتر سروش به عنوان نظریه پرداز ومتفکری نوگرا، بر این باور است که کثرتی که در عالم با آن مواجهیم حادثه‌ای طبیعی و نا زدودنی است و با هدایت‌گری خداوند و سعادت جویی آدمیان ملائمت دارد.از جانب دیگر دکتر نصر به عنوان نظریه‌پرداز سنت‌گرا در موضعی مقابل اما در عین حال شبیه، بر این باور است که سر چشمه‌ی ادیان، یک مبدأ الهی است و همه تجلّی یک حقیقت‌اند و تنها در ظاهر با هم تفاوت هایی دارند و در نتیجه ادیان دارای وحدت متعالی هستند.سنت‌گرایی یکی از جریان‌های فکری قرن بیستم است، رهیافتی انتقادآمیز نسبت به مدرنیسم که بر بنیادهای سنت‌ ازلی و فلسفه جاوید بنا نهاده شده است. سنت مدعای این تفکر،ازلی و به قدمت خود هستی است. سنت نوعی درون‌مایه‌ی مستمر در سراسر تاریخ بشری است.فلسفه اسلامی یکی از مهم‌ترین منابع و خاستگاه‌های نصر در طرح دیدگاه‌های خود است.دلیل کلی این مساله ویژگی‌هایی است که در این فلسفه وجود دارد و آن را در نسبتی عمیق با اندیشه‌های سنت‌گرایانه نصر قرار می‌دهد.فلسفه‌ی اسلامی به طور کلی و حکمت متعالیه به طور خاص، از عرصه‌هایی است که در آن اسلام سنتی با مدرنیسم تعارض و برخورد دارد و می‌توان این نحوه‌ی تعارض را بررسی کرد. از نظر نصر، فلسفه‌ی اسلامی یکی از انواع فلسفه‌ی سنتی برجسته‌ای است که تقابل ویژه‌ای با فلسفه‌های جدید اروپایی دارد. سرشت تفکر عقلی این است که بر مبدأ یا سرچشمه‌ای غیر از خودش مبتنی است. در فلسفه‌ی جدید اروپایی این سرچشمه در بیشتر موارد تجربه‌ی حسی زندگی روزمره یا احساسات و عواطف مرتبط با حیات و حواس بوده است، اما وضعیت فلسفه‌ی اسلامی کاملاً متفاوت است و در این فلسفه مبدأ یا سرچشمه، چیزی بیرون از خود عقل، مانند وحی در نظر گرفته می‌شود که عقل بر آن تکیه می‌زند. فلسفه‌ی اسلامی ویژگی‌هایی دارد که برای سنت‌گرایان دارای اهمیت فراوانی است. اهمیت این فلسفه در درجه‌ی اول به ارتباط آن با وحی مربوط می‌شود. فلسفه‌ی اسلامی فلسفه‌ی مبتنی بر وحی است؛ چراکه اسلام دینی مبتنی بر وحی و توجه به عالم اعلی و مبدأ فوقانی است و وحی در جامعه‌ی اسلامی همواره مرکزیت داشته است. چهارچوب فکری دکتر نصر در ابتدا با الهام از ای.کی. کواماراسوامی، بورکهارت و خصوصاً فریتهوف شوان بر مبنای فلسفه جاویدان شکل می‌گیرد و سپس تحت تاثیر عرفان نظری و تصوف اسلامی به ویژه عرفان ابن‌عربی و مولوی قرار گرفته، با بهره‌گیری از فیلسوفان اسلامی چون شیخ اشراق و ملاصدرا مبانی نظریه‌ی خود را پایه‌ریزی می‌کند.با توجه به توضیحاتی که ارائه شد در این پژوهش به بررسی ایمان گرایی از دیدگاه سید حسین نصر،مبانی و مباحث پیرامون نظریات وی خواهیم پرداخت.