جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حاشيه است بر رساله بداء از خود محشي. «طباطبائي منصور»

مؤلف مجاز از سبزواري در 1085ق است که در اين رساله از مجلسي با عنوان <مرحوم> ياد مي کند، موضوع بدا را بطور مستدل و مشروح درهفت فصل ويک خاتمه، مي آورد و در آن به اخبار مرويه از ائمه طاهرين عليهم السلام بسيار استشهاد مينمايد. به روش شيعي -اخباري. داراي هفت فصل و يك خاتمه (و مؤلف خود در فصل اول شيوه تقسيم مطالب را بيان مي دارد) فصل اول در تحقيق مفهوم بدا و به گفته مؤلف «شرح ماهيت و اثبات هليت» به ياري اخبار. فصل دوم در بيان اشكالات كلي كه بر بداء ايراد شده است (مؤلف آن را چهار اشكال مي شمارد) فصل سوم تا هفتم پاسخ اشكالات (در هر فصل پاسخ يك اشكال) فصل هفتم اشكالات جزئيه با پاسخهاي آنها و خاتمه در فوائد. مؤلف در ديباچه از اعتمادالدوله محمد مؤمن با القاب و احترام فراوان ياد مي كند. وي در فصل نخست - در توضيح مفهوم بدا - به پاره اي از احادث شيعه استشهاد مي كند و در ديگر فصلها به اثبات بدا كه آن را از معتقدات خاصه شيعه اماميه مي شمارد - با براهين عقلي مي پردازد. (عبدالحسين حائري) در هفت فصل و يك خاتمه. (دانش پژوه) اين نگارش از مولي محمد شفيع پسر فرج گيلاني و برادر محمد رفيع گيلاني ميباشد. برادرش در طوس مدرس بوده و در 1085 از محقق سبزواري (م 1090) و در 1087 از امير ماجد دشتكي (ماجد بن محمد بحراني قاضي شيراز و سپاهان) اجازه گرفته است. خود او شيخ الاسلام رشت و شيراز بوده و بگواهي پايان كتاب پس از مجلسي (1037-1110) آنرا نوشته است. او در اين گفتار كه 7 فصل و يك خاتمه ميباشد بروش متكلمان شيعي اخبار رفته و گاهي نيز از فيلسوفان خرده گرفت. رساله بپارسي شيرين و شيوا و روان ميباشد و نخست شالوده بدارا ريخته و اشكالها را آورده و رد نمود. در فصل 4 نيز از مجلسي ياد نمود (گ 152 الف ش 5ر 4/8). (محمد تقي دانش پژوه) رساله اي مختصري و استدلالي است مشتمل بر هفت فصل و يک خاتمه در اثبات و بيان مفهوم بداء و پاسخ به منکران و مخالفان به شرح زير: فصل اول: در تحقيق مفهوم بداء، فصل دوم: در تعداد اشکالات کليه که بر اصل بداء وارد است. فصل سوم: در اسکالات جديد بر بداء، فصل چهارم: در جواب اشکالات ناشي از لزوم تغيير اراده، فصل پنجم: در برخي از اشکالات وارده از جانب علت غايي، فصل ششم: در جواب اشکالات وارده از جانب علت فاعلي، فصل هفتم در جواب و بيان اشکالات جزئيه که از جانب اخبار وارده در باب بداء و غير آن وارد است. خاتمه در ذکر فوايد کليه قائل شدن به بداء و اشاره به منافع دينيه آن. [اهدائي رهبر: 4-1-] آغاز كتاب: بسمله. حمد و سپاس بيقياس مرخداوندي را سزد كه وصف كمال ذات بيمثالش ... اما بعد چنين گويد ... محمد شفيع الجيلاني ... كه اين مختصريست در تحقيق مسئله بداء كه از معضلات مسايل الهيه ... فصل اول درتحقيق مفهوم بداء ... انجام كتاب: تا آنكه ضعيف الايمان و قوي الايمان ممتاز شوند. انتهت كلماته الشريف و انتهت بانتهائها تبركا في الاختتام بهذه الرسالة، و الحمدلله ... [نسخه هاي خطي فارسي، منزوي 2/745؛ الذريعة 1/160و227و3/55؛ فهرست دانشگاه تهران شماره 316؛ مرعشي 2/219؛ كتابخانه ملك 9/131؛ حميد سير لو ص 1707؛ مجلس شورا 22/28؛ دانشگاه ش 316و 5/884؛ مرعشي قم ش 1/620؛ دانشگاه تهران 3/543؛ نشريه 4/451؛ اهدائي به آستان قدس ص 383؛ فيلم دانشگاه 1/20؛ فهرستواره منزوي 6/84] شرح و حواشي: حاشيه رساله بداء گيلاني، محمد شفيع بن فرج (-12)