جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شيخ احمد احسائي كه در مورد معاد جسماني صاحبنبظر است پس از مرگ از جانب منتسبان خود در معاد جسمانمورد استيضاح واقع ميشود و هر يك براي او ايراد مي گيرند پسر شيخ احمد كه بر مسلك پدر پيشرفته چون ايرادات مخالفنرا مي بيند بر آن ميشود كه رديه اي بر ايرادات مخالفان نويسد و پدر را تأييد كند حاصل كار او اين رساله است. (عبدالله انوار) [ملي 10/33]

مؤلف به جاي پدر درکرمانشاه نشست ودراين رساله به دفع اعتراضاتي که به پدرش شده پرداخته است واز او به عنوان <ايده الله> و<جعلني الله فداه> ياد مي کند ودر 12 جمادي الاول سال 1238 ق از آن فارغ شده است. زمان تاليف: 1238هـ. ق فرزند شيخ احمد احسائي در ابتداي رساله حاضر چنين بيان داشته: در خصوص علم باريتعالي عده اي اين قول را به پدرم شيخ احمد نسبت داده اند كه «قبل از ايجاد و تكوين اشياء، خداوند علم به آن اشيا نداشته و علم حق تعالي به اشيا هنگام ايجاد آنان بوده است » مولف ضمن رد اين اتهام از پدر خود در اين رساله، علم باريتعالي را آنچنانكه از احاديث اهل بيت «عليهم السلام » استفاده مي شود، اثبات نموده است. «حبيب الله عظيمي» رساله علم خدا که علي نقي احسايي نوشته و درآن از راي پدر خود ياد کرده و از شرح خواجه طوسي بر رسالة العلم کمال بحراني بندي آورده و در کرمانشاه به سال 1238 آن را ساخته است. رساله در توضيح و شرح مراد و دفع توهم و افتراء از پدرش در نحوه علم باري تعالي است كه در زمان حيات پدرش تأليف كرده. (مهدي ولايي) علي نقي بن احمد احسائي ميگويد چون پدرم در برابر صوفيان گرانيده باعيان ثابت و اشعريان قائل بقدم معاني و معتزليان مثبت احوال، علم از لي تعلقي خدا را نفي ميكرد برخي گمان بردند كه او خدا را دانا نميداند ازين رو من اين رساله علم را نوشتم و مذهب معصومان را در آن آوردم. (دانش پژوه) مؤلف از تهمتي که پدرش راجع به ديدگاهش در خصوص علم الهي زده اند، دفاع مي کند. وي اين رساله را در نهم جمادي الاولي 1238 به پايان رسانده و پيش از اين نيز به دستور سيد اسدالله در 21 ذي حجه 1229 رساله اي ديگر در اين موضوع نگاشته است. آغاز كتاب: بسمله. الحمدلله رب العالمين و الصلوة علي الهادي الي النهج القويم ... فيقول ... علي نقي بن احمد بن زين الدين الاحسائي انه كان في هذه الاوقات قد اندرس الحق [دانشكده حقوق تهران 403؛ دانشگاه تهران 8/97؛ فهرست الفبائي آستان قدس ص 279؛ فهرست آستان قدس 4/137؛ فهرست سپهسالار 5/34؛ مرعشي 5/204 و 13/273و 26/188؛ كتابخانه ملي 12/256؛ كتابخانه مدرسه آخوند ص 1421 و 1434؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/495؛ شيخ علي حيدر 1/107؛ كتابخانه ملك 6/110؛ الذريعة 15/316؛ مكتبة اميرالمؤمنين 2/509]

پاسخي است از پرسشي در مورد رجعت با عناوين (قال سلمه الله - اقول)، پرسش كننده ممكن است همان ميرزا محمدحسن بن ميرزا محمد باشد، و اين رساله نيز ممكن است بخشي از همان پرسشهاي ميرزا محمد حسن باشد، ليكن براي ما يقين حاصل نشد. (سيد محمود مرعشي) [فهرست سپهسالار 5/28]

پاسخي است كوتاه از پرسش ششم پرسش كننده درباره حديث قدسي « كنت كنزاً مخفياً فاحبب ان اعراف » و در روز سه شنبه 20 جمادي الاولي سال 1232 ه در كرمانشاه به پايان رسيده است، اين رساله نيز ممكن است جزء رساله قبلي 12745/1 باشد ولي براي ما يقين حاصل نشد. (سيد محمود اشكوري) [مرعشي 32/394 اثر آفرينان: 1/202؛ معجم المؤلفين: ‌7/254. ]

ميرزا محمد حسن بن ميرزا محمد به نظر در مجموع شش مسأله کلامي شيعي اخباري و تفسير اخبار شيعي از شيخ علي نقي احسائي پرسيده است از آن جمله پرسشهايي درباره حديث «السعيد سعيد في بطن امه» و معناي «ا ب و ا م» و قدرت خدا بر آفريدن پيامبر. پاسخ مسألة ميرزا محمد حسن بن ميرزا محمد است درباره معني حديث: « السعيد سعيد في بطن امه و الشقي شقي في بطن امه »، اين رساله در پاسخ چند مسألة مشكل نگاشته شده است، ليكن اين نسخه فقط همين يك مسأله را دارد، و ممكن است مسائل بعدي نيز كه در اين نسخه آمده جزء همين مسائل ميرزا محمد حسن باشد، ليكن براي ما اطمينان حاصل نشد و آن مسائل را جداگانه معرفي خواهيم نمود. چند سطر از اين رساله در برگ 112 ب آمده است. (سيد محمود مرعشي) ‌ [فهرست سپهسالار 5/28]

شرحي است باعناوين «قال-اقول » بر رساله توحيد تأليف عبدالكريم بن ابراهيم گيلاني كه چون كتاب وي را داراي لغزشهائي ديده به شرح آن پرداخته. ختم تأليف اين شرح جمعه سلخ جمادي الثاني 1224 در شهرستان يزد بوده. درذريعه، اين كتاب به شيخ احمد احسائي نسبت داده شده است. شرحي است بررساله توحيد تأليف عبدالكريم بن ابراهيم گيلاني ختم تأليف اين شرح جمعه سلخ جمادي الثاني 1224 در شهرستان يزد بوده. (مهدي ولايي) آغاز كتاب: آغاز رساله گيلاني: بسمله، حمدالله بصفاته توحيده بذاته فهو الواحد لاعن توحيد و المحمود قبل الحمد و التحميد ... آغاز شرح: بسمله، الحمدلله رب العالمين الذي جل عن التشاكل و التشابه ... و اشكره بما بدي و الصلوة و السلام علي عبده و رسوله ... و بعد فيقول العبد علي نقي بن احمد بن زين الدين انه لما وقع نظري الفاتر علي رساله ... انجام كتاب: و اياك من الخطاء و الزلل و هذا آخر ما اردته في شرح توحيد عبدالكريم بن ابراهيم الجيلاني وقع الفراغ من هذا الشرح علي يد مؤلفه علي نقي بن احمد بن زين الدين الهجري ضحي يوم الجمعه آخر جمادي الاخر. [فهرست آستان قدس 4/178؛ الذريعه 13/284؛ مرعشي 24/106؛ كتابخانه وزيري 4/1391؛ مجلس شورا 10/959؛ فهرست سپهسالار 5/33]

رساله در تأييد عقيده احسائي در مورد معاد جسماني و رد بر تكفير كنندگان او. به عربي از فرزندش علي نقي بن احمد، پايان گرفته شب 17 جمادي الثاني 1242 كرمانشاه، شش ماه و بيست و چهار روز پس از مرگ احسائي (پايان رساله) (رضا استادي) معاد الاجسام که راي پدر خود را تفسير کرده است. در ساعت 6 شب 17 جمادي الثاني 1242 در کرمانشاه پس از گذشتن ششماه و 24 روز از مرگ پدر خود ساخته است، خود احسائي در 22 ذي قعده 1241 درگذشته است. معاد الاجسام که راي پدر خود را تفسير کرده است. در ساعت 6 شب 17 جمادي الثاني 1242 در کرمانشاه پس از گذشتن ششماه و 24 روز از مرگ پدر خود ساخته است، خود احسائي در 22 ذي قعده 1241 درگذشته است. معاد الاجسام که راي پدر خود را تفسير کرده است. در ساعت 6 شب 17 جمادي الثاني 1242 در کرمانشاه پس از گذشتن ششماه و 24 روز از مرگ پدر خود ساخته است، خود احسائي در 22 ذي قعده 1241 درگذشته است. در پاسخ از خورده گيري بعضي از علما بر پدرش كه گويند قائل بمعماد جسماني نبوده. گفته پدر را در شرح زيارت جامعه و شرح عرشيه آورده پس از آن توضيح مي دهد كه وي قائل بمعاد جسماني بوده بدون عقيده به بازگشت مواد غذائي كه بجسد ملحق شده و از آن ب « مواد عنصري » تعبير شده است. (سيد احمد اشكوري) دفاعيه اي است از شيخ احمد احسايي (پدرمؤلف) که درمقابل مخالفين ومنکران او نوشته شده است، دراين رساله او از شبهات وايراد مخالفان براحسائي دررد معادجسماني، دفاع نموده است رساله در اثبات معاد جسماني در عقيده شيخ احمد احسائي معروف. تأليف علي نقي ابن احمد بن زين الدين احسائي فرزند زاده شيخ احمد احسائي است، و از كسانيكه نسبت به شيخ داده اند كه معتقد به معاد روحاني است بشدت هرچه تمام تر انتقاد كرده. آغاز كتاب: بسمله الحمدلله رب العالمين الذي خلق الانسان من صلصال و اودعه اصلاب الرجال ثم انزله ... و بعد فيقول ... انه کان في هذا الزمان اقوام استهواهم الشيطان انجام كتاب: و لاتکليف عليه و لامدخل له في الحقيقه و انما هو بمنزلة الثوب لبسته ثم ترکته و لبست غيره فافهم تمت [مرعشي 13/272و 26/188 و 34/296؛ الذريعة 21/173؛ معجم المؤلفين 7/254؛ مؤلفين كتب چاپي فارسي 4/602؛ الفبائي آستان قدس 530؛ فهرست سپهسالار 5/31؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/495؛ مدرسه فيضيه 2/80 و 2/83؛ مكتبة اميرالمؤمنين 2/509]

بحث معاد از جمله مباحث جذاب و بسیار مهم و از اصول دین اسلام می باشد و در این زمینه فرقی بین شیعه و سنی نیست. بحث معاد جسمانی بحثی خاص و بسیار مهم و برای بسیار پیچیده و دارای سوال است. کتاب حاضر به بررسی معاد جسمانی از زوایای مختلفی می پردازد، کیفیت رجعت اموات، کیفیت معاد جسمانی، نحوه خلقت اولیاءالله و... از موضوعات این کتاب با ارزش می باشد.