جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از جمله سنت‌های الهی که در حوزه قرآن‌پژوهی مطرح است سنت ابتلاء و امتحان است که آیات زیادی در قرآن کریم به این موضوع عنایت دارد این تحقیق با استفاده از شیوه توصیفی تحلیلی و مراجعه به کتب لغت تفاسیر قرآن کریم و مراجعه به احادیث معصومین (ع) فراهم آمده و در پی پاسخ به این سوال است که واژه تمحیص از حیث مفهومی و با توجه به سیاق آیه به چه معناست و با واژه‌هایی مانند فتنه، ابتلاء و امتحان چه ارتباطی پیدا می‌کند. نتیجه حاصل از آن این است که تمحیص اخص از هر سه واژه فوق‌الذکر است. از جمله دلایل این ادعا این است که در قرآن کریم این واژه خاص مؤمنین بکار رفته‌ است. از نظر قرآن کریم بستر و زمینه‌ای که موجب تمحیص و تخلیص اهل ایمان می شود مواجهه مؤمن با دشواری‌های سخت و طاقت‌فرسا از قبیل حضور در میدان جهاد نابرابر با دشمنان دین است که با صبر و استقامت و جانبازی برای رضای خدا به عالی‌ترین درجات ایمانی که همان تمحیص ایمان است دست می‌یابد و پیامد نوید بخش آن آرامش و اطمینان قلب و عزت و سعادت در دنیا و رسیدن به منزلت و آسایش و قرب الهی در آخرت خواهد بود.

توجه به پدافند غیرعامل در جهت افزایش توانمندی‌های دفاعی کشورها و کاهش تهدید و آسیب‌پذیری آنها در حوزه‌های گوناگون امری است اجتناب‌ناپذیر، که مطمح نظر سیاست‌مداران بزرگ دنیای امروز است. با ظهور اسلام، جبهه کفر و هجوم گسترده‌ای را برای هدم و نابودی این دین الهی و انسانی آغاز کرد. لذا در برخی از آیات قرآن کریم آشکارا اهمیت حفظ آمادگی همه جانبه در برابر دشمنان و دفاع از حریم دین و کیان مسلمین مورد توجه و تاکید قرار گرفته‌ است. همچنین در سیره دفاعی پیامبر (ص) نیز نمونه‌های فراوانی از انواع روش‌ها و تاکتیک‌های دفاعی و بهره‌گیری مؤثر از موقعیت‌های مناسب زمان و مکان برای رویارویی و مقابله با دشمنان دین وجود دارد. هدف این پژوهش بررسی و واکاوی روش‌ها و تاکتیک‌های دفاعی گوناگونی است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در قرآن کریم بدان اشاره شده است و همچنین استخراج و ارائه نمونه‌هایی از تدابیر و برنامه‌های دفاعی در سیره پیامبر (ص) با توجه به آنچه که امروزه به عنوان اصول پدافند غیر عامل شناخته شده است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، با توجه به دو عامل عمده فرماندهی هوشمندانه پیامبر اسلام و روحیه شهادت طلبانه مؤمنان به تبیین مهم‌ترین ابعاد و روش‌های دفاع غیر عامل در آموزه‌های قرآن کریم و سیره پیامبر (ص) از قبیل اقدامات فرهنگی و عملیات روانی، افزایش قدرت نظامی در جبهه اسلام ، افزایش میزان بازدارندگی در جبهه دشمن، رعایت اصول مدیریت در شرایط بحران، شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها، کاربست طرح فریب دشمن، دورانـدیـشى و آینده نگری و... می‌پردازد.

با توجه به پدیده پرشتاب جهانی شدن مفهوم «شهروند جهانی» با عبور از محدودیت ها و مرزهای سرزمینی و بهره گیری از هنجارها و ارزش های مشترک انسانیف ایجاد جهان شهری اخلاقی را نشانه رفته است. این معنا با جامعه مطلوب مورد نظر اسلام شباهت بسیاری دارد. خاصه آن که قرآن مجید سرنوشت نهایی بشریت را حاکمیت اهل ایمان و تقوا می داند و وراثت مستضعفین بر زمین را بشارت می دهد. بنابراین منتظران مصلح کل را که با کلیدواژه «جامعه مهدوی» انگاره سازی شده است می توان شهروندانی دانست که تابعیت آنان نه به مرزهای جغرافیایی ، بلکه به قلمرو ایمانی آنان مربوط می شود. بر این اساس انتظار فرج را به مثابه یک شهر، و منتظران را چونان شهروندانی منظور می کنیم که وظیفه اصلی آنان تمهید مقدمات و تامین شرایط لازم برای ظهور منجی عالم بشریت است. این جستار با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد کتابخانه ای اصلی ترین مولفه های اخلاق شهروندی را بر مبنای فرهنگ انتظار و اندیشه مهدویت واکاوی و تبیین می کند. از این پژوهش چنین بر می آید که علیرغم آن که شهروندی با مفاهیمی چون مدرنیته و سکولاریسم ملازمت دارد، لکن مولفه های اخلاق شهروندی در فرهنگ انتظار معنایی ژرف تر و گستره ای وسیع تر می یابد.