جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در صدد تبیین ادراکی معرفت شناختی در باره علیت و عینیت تاریخی است.بسیاری از جمله متفکران مسلمان تاریخ را یکی از منابع شناخت می دانند. از سویی اختلاف در باره ماهیت و وجود تاریخ خود مبحثی قدیمی و ریشه دار است. از سویی علمیت و عینیت در تاریخ، دارای اهمیت زیادی در تحلیل اصالت تاریخ است. زیرا تاریخ به سان دیگر ارکان دانش و معرفت بشری در حالی که منبعی برای تحلیل و کمک به درک دقیق‌تر رویدادهای بشری است، خود موید دانشی مستقل است.بدیهی است نمی توانیم با نگرش پوزیتیویستی با تاریخ مواجه شویم.اما مورخ می تواند هم از منظر علم تحربی و هم طبقه بندی رویدادها و داده ها به برداشت فلاسفه در نیل به فهمی فلسفی در تطبیق فرآیندها کمک رساند. هر‌چند مورخان فارغ از داوری و نظام ارزشی نیستند، اما ناچار از تبعیت از الگوهای شناخته شده و مورد پذیرش محققین هستند.اگر چه نمی توان به تمامی جزییات تاریخی دست یابیم اما عینیت سازی و تلاش برای علمی کردن متدها و تحلیل معرفت شناختی از پدیده های تاریخی، تفسیری عمیقتر و پویاتررا موجب می شود. این مقاله در صدد بیان این دریافت است که تاریخ علیرغم ادوار چهارگانه تحول زا، به تفسیر علمی از رویدادها محتاج است.می دانیم هرمنوتیک و برداشتهایی عام و فلسفی می تواند منشایی در تحلیل فرارویدادهای تاریخی داشته باشد، اما هم‌چنان به تحلیل علمی و علت‌العللی و درک جامع و کل‌گرا نیازمند است.این بزرگترین دستآورد مشترک مورخان و فیلسوفان در پیوند رویداد و معرفت است.

همواره سوالات زیادی در ذهنم ایجاد می شد ، در باب اینکه : به راستی چگونه مردم توانستند از دوران قرون وسطی عبور کرده و آن را پشت سر نهند ؟ چه عواملی موجب شد که آن همه فشارهای دینی و مذهبی که بر تمامی جوانب زندگی مردم سایه سنگینی انداخته بود ، به یکباره فروکش کند ؟ آیا دگرگونی در بخش فرهنگ و هنر ، صنعت و اختراعات عاملی بود در پیشرفت ایتالیا و البته جوامع دیگر؟ این دوران از ادوار مهم تاریخی در ایتالیا و همچنین کشورهای دیگر اروپا و البته تا حدودی در بر گیرنده مشرق زمین می باشد . از درون این عصر افرادی صاحب نام برخواستند که با علم و هنر ، توانایی و نبوغ خود موجبات پیشرفت تمدن و فرهنگ جهان خود را رقم زدند ، که البته این خود بستری را جهت شهرت و اعتلاء و اعتبار آنها فراهم نمود. افرادی ثروتمند بودند که بعد از قرون وسطا به واسطه ثروت خود به دنبال کسب اعتبار و منزلت اجتمایی بودند ، این افراد در دوران رنسانس برای رسیدن به شهرت متمایل به خرج ثروت خود در مسیر هنر بودند ، می توان گفت که دلیل این امر وجود هنرمندانی بزرگ بود که به دنبال برگرداندن هنر کلاسیک یونان بودند ، پس چه مسیری بهتر از این ، در واقع یک نوع رابطه دو گانه میان ثروت مندان و هنرمندان ایجاد شد ، ثروتمندان با پول خود هنر مندان را تشوق به خلق آثار بسیار زیبا و بی مثال می کردند و به این ترتیب در خلال این امر نامی برای خود می خریدند . نتیجه این امر ازدیاد آثار هنری و ارتقای سطح فرهنگ جامعه بود ، مجسمه ، نقاشی ، ساختمانهای مجلل ، چاپ کتاب ، لباسهای زیبا و ..... که مایه مفاخر آنها بود . اصلاحات مذهبی با هنجارشکنی های مارتین لوتر و شکوفایی مذهب پروتستان ، سیطره کلیسای کاتولیک و سنتی قرون وسطایی را سست می کرد . مردمانی که بعد از جنگهای صلیبی و البته تحمل رنج و عذاب ، کشته و زخمی شدن بسیاری از نزدیکانشان و شیوع بیماری های مهلک ، به تنگ آمده بودند ، و فقط به دنبال مسیری بودند که آنها را به آرامش منتهی گرداند . آشنایی صلیبیون با دستاوردهای مشرق زمین ، دیدن تجملات و وسایل و امکانات رفاهی موجود در مشرق ، از ظروف و البسه و مواد غذایی گرفته تا کتاب و جواهرات این فکر را در آنها بوجود می آورد که می توان رنگ زندگانی و شیوه آن را تغییر داد . در این پایان نامه در شش فصل ، مطالبی گرد آوری شده که تاحدودی یاد آور فضای آن دوران می باشد . فصل اول و مقدمه مختصری در باب قرون وسطی و فراهم آمدن بستری برای رنسانس می باشد . فصل دوم ، از انحطاط کلیسا و جامعه قرون وسطی مطالبی گرد آوری شده . فصل سوم ، در مورد رنسانس و علل پیدایی آن بحث شده . فصل چهارم ، رنسانس در نقاط دیگر جهان و جوامع دیگر مورد بررسی قرار گرفته . فصل پنجم ، شامل اصلاحات مذهبی ، انقلابات فکری،اکتشافات و اندیشه های سیاسی می باشد . این پایان نامه با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی به انجام رسید و در واقع علاقه ام به دوره رنسانس و عللی که موجب پیدایش این دوران ، ایجاد تحولات شگرف در زمان خود و اعصار دیگر داشت ، محرکی در انتخاب موضوع و نوشتن آن را داشت . واژه های کلیدی : رنسانس ، کلیسا ، قرون وسطی ، ایتالیا ، جنگهای صلیبی ، اصلاحات ، اکتشافات ، هنر ، پیشرفت .

رفتار بریتانیایها با مردم هندوستان و عدم توجه به وضعیت معیشت، فقر روز افزون، تاراج منابع و معادن کشور، موجب شد تا گاندی به مفهوم استعمار عمیق تر بنگرد. او در جهت یافتن راهکار برون رفت از این مشکلات، مبادرت به سفر در کل هندوستان نمود. گاندی مفهوم استعمار را در تبعیض نژادی، تبعیض نظام کاستی و طبقاتی، تفرقه دینی، جایگزینی اجناس خارجی بجای تولیدات داخلی، تغییر نظام آموزشی که در همگی آنان کم بیش بریتانیایها دخالت داشتند، مشاهده نمود. گاندی رویکردهای مختلفی در مبارزه علیه استعمار به کار گرفت. در زمینه آموزش و پرورش معتقد بود آموزش باید در جهت وطن دوستی سوق داده شود تا روحیه خدمت را در مردم برانگیزد. او می خواست از این طریق کشورش را از یوغ تمدن و فرهنگ اروپایی دور نگه دارد و تلاش کند تعلیم و تربیت هندی را جایگزین آن نماید. در زمینه اقتصادی گاندی اصل حمایت از تولید داخلی را سر لوحه خویش ساخت . در زمینه نژاد پرستی، نظام کاستی طبقاتی و تفرقه دینی جامعه هند را مورد شماتت قرار داد و اینگونه مسائل را ننگ جامعه هندی دانست .اعتقاداتی چنین سبب شد تا پژواکی گسترده و انعکاسی عظیم در هند پدید آید. تا با رسیدن به یک وحدت اجتماعی راه را برای استقلال فراهم نمایند . گاندی استعدادش در بکارگیری مفاهیم کهنی بود که تنها در کلیساها ومعابد هندی بر سر زبانها جاری بود. او این اندیشه ها را به منزله یک استراتژی سیاسی و برنامه اجتماعی بکار گرفت و موجبات استقلال هند از استعمار بریتانیا را فراهم نمود . پژوهش حاضر در تلاش است تا به بررسی چگونگی رویکرد گاندی به مفهوم استعمار بریتانیا در هند بپردازد. رویکردهای مبارزاتی که خود نه تنها موجبات رهایی هند را از استعمار فراهم نمود بلکه موجب شد تا اشخاصی چون نلسون ماندلا و مارتین لوتر کینیگ با سرلوحه قرار دادن این رویکردها موجبات رهایی کشورشان را از استعمار و نژاد پرستی فراهم کنند . واژه های کلیدی : گاندی- مفهوم استعمار - استقلال - بریتانیا

به واقع نقش خوارج در دوران خلافت علی(ع)آن قدر تأثیر گذار بود که نیاز به تحقیقات گسترده و تاریخی دارد.به نظر می رسد این جریان حکومت علی (ع)را دچار چالش کرد و مسیر اسلام را با تغییراتی روبرو کرد چرا که اگر در نبرد صفین کار معاویه و حکومت دمشق به پایان می رسید و این گروه ساده اندیش اثیر مکر پسران امیه نمی شد چه بسا در ادامه ما شاهد این همه انحراف در تاریخ نبودیم.

اندیشه پست مدرن یکی از آخرین رهیافت های فیلسوفان و مورخان در سال های اخیر است. هر چند دوران آن به نظر برخی متفکران به پایان رسیده و عصر نگره های جدیدی آغاز شده است. پست مدرنیته از نقد مدرنیته می آید. هر چند در آغاز شکلی ادبی داشت اما توسط متفکران برجسته فرانسوی از جمله میشل فوکو، لیوتار، بودریار و ریچاردرورتی امریکایی و در سال های اخیر واتیمو از متفکران ایتالیایی به جهان شناسانده شد. اما این دسته از متفکران خود تحت تاثیر هایدگر و البته نیچه قرار داشتند. هایدگر حلقه وصل این اندیشمندان با نیچه بود. او این امکان را به متفکران غربی داد تا اندیشه های نیچه را بازشناسی و بازخوانی نمایند. طرح فکری او در باره نیهیلیسم به رشد پست مدرنیسم بسیار کمک کرد. آن ها در باب مفهوم خداوند، متافیزیک، انسان و تاریخ اصول جدیدی را ارائه کردند. آن ها با روایتگری های مطلق گرایانه مخالفت کردند. تاریخنگاری کلاسیک از نظر آن ها محل اتکا نبود و نیاز بود تا داوری و تفسیر نوینی از رویدادها ارائه شود. انسان هم در مرکز این باز داوری قرار می گرفت. تفاسیر افلاطونی و نئو اسکولاستیکی در ادیان مورد عمیق ترین نقدها قرار داشت. پست مدرنیسم بر مفاهیمی چون تاریخ استعمار، تاریخ سیاهان، تاریخ زنان، ابدیت انگاری تاریخی و تئوری های خطی خط بطلان کشید. انسان را آزاد فرض کرد و هر گونه فرجام نگری در کارش را ناپسند و غیرعقلانی دانست. البته بر نگرش آن ها نیز نقدهای مستحکمی وارد شد. آن ها برای اثبات صحت ادعاهای خویش محکوم به رعایت قواعد و اصولی بودند که دنیای مدرن و پیش از مدرن بنیان های آن را بنا نهاده بودند.

خداوند (عز و جل) هر موجودی را که آفرید اسباب هدایتش را نیز فراهم کرد و انسان به عنوان اشرف این مخلوقات از این قاعده مستثنی نیست و این هدایت توسط پیامبران وانبیاء مرسل انجام پذیرفته است . خداونددر قرآن کریم؛این معجزه جاوید راه هدایت و سعادت بشر را بر خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) فرو فرستاد و ادامه این راه پس از انقطاع وحی توسط امامان معصوم(ع) صورت پذیرفت . با وجود پیشرفتهای مادی چشمگیر ؛ تدبر و عمل به قرآن کریم تنها راه نیل به این هدایت و از ضروری ترین نیازهای بشری است . یکی از مواردی که جایگاه و اثرات دنیوی و اخرویش آنقدر عظیم است که هم صراحتاَ و هم تفاسیرحدود سی و چهار آیه در قرآن کریم در مورد آن بیان شده ؛ تهجد است . که به توفیق الهی در این پایان نامه سعی شده حتی الامکان آنچه که در قرآن و سیره پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) و نیز احادیثی که در این مورد بوده و نیز اهتمام بزرگان دین واثرات دنیوی واخروی و مطالب مرتبط با این موضوع جمع آوری گردد. در این راستا تفاسیر بسیاری اعم از شیعه و سنی و سیره و کتب مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفته تا بدور از هر گونه شائبه و سلیقه مذهبی خاص بوده و در پایان مختصری از احکام تهجد بر اساس سیره و احادیث بیان شده تا انشاء الله راه گشای مشتاقان قرار گیرد