جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ارتباط ویژگی‌های شخصیتی با تجربه‌های شناختی است و روش آن «بررسی تطبیقی» است. مرور پژوهش‌ها نشان می‌دهد وابستگی‌داشتن یا نداشتن به میدان، به‌عنوان دو ویژگی شخصیتی، موجب ادراک متفاوتی از اشیاء می‌شود؛ یعنی تفسیر افراد از محیط، در معنابخشیدن به رویدادهای محیطی به‌دلیل نظام سازه‌ای متفاوت گوناگون است. در اهداف و باورها نیز این تفاوت مشاهده می‌شود. همچنین یافته‌هایی که با بررسی تطبیقی به دست آمده، نشان می‌دهد بین دیدگاه جورج کلی و علامه مصباح دربارهٔ تجربهٔ شناختی تفاوت وجود دارد؛ کِلی و دیگر پدیدارشناسان «ذهن» را به‌عنوان فاعل شناسا «شرط عینی» شناخت می‌دانند و برای شناخت تنها هویت «پدیداری و فِنُومِنی» قائل هستند. حال آنکه در اندیشهٔ اسلامی، به‌ویژه علامه مصباح، دخالت «ذهن» در ادراک تنها در حد «شرط ذهنی» است؛ به‌گونه‌ای که بتوان آن شناخت را به فرد نسبت داد و این‌گونه نیست که «شناخت» تنها هویت فِنُومِنی داشته و با نُومِن و نفس‌الامر انطباق‌پذیر نباشد. در زمینهٔ «باورها» و «اهداف» نیز نقش «فاعل شناسا» تنها ارتباط فرد با گزارهٔ معرفتی را نشان می‌دهد و نقش انگیزشی دارد؛ بنابراین ویژگی‌های شخصیتی فاعل شناسا سبب نمی‌شود تجربه‌های شناختی تنها هویت پدیدارشناختی داشته باشند.

آخرت‏ باوری پس از توحید دومین اصلی است که همه ادیان الهی به‏ویژه اسلام، انسان‏ها را بدان دعوت کرده ‏اند. این باور نقش مهمی در پایبندی مذهبی انسان‏ها دارد. آموزش آخرت‏ باوری در نوجوانی که دوره شکوفایی عقل و دین و از سویی دوره طغیان غرایز است، اهمیت بیشتری دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آخرت‏ باوری به ‏صورت بحث گروهی بر پایبندی مذهبی نوجوانان است. پس از ساخت بسته آموزشی آخرت ‏باوری، ۴۰ نفر از دانش‏ آموزان پسر سوم دبیرستانی شهر قزوین، به شیوه تصادفی خوشه‏ ای، نمونه ‏گیری شدند و پس از تشکیل گروه آزمایش و کنترل، پیش‏ آزمون پایبندی مذهبی برای هردو گروه اجرا شد. آموزش بسته آموزشی آخرت‏ باوری به ‏صورت بحث گروهی برای گروه آزمایش انجام و پس ‏آزمون پایبندی مذهبی روی هر دو گروه اجرا شد. طرح پژوهشی بکار رفته، تحلیل داده‏ ها برای مسائل مربوط به دو مجموعه از اندازه ‏های وابسته بود و داده ‏ها به کمک آزمون آماری کالموگروف - اسمیرنوف و U مان - ویتنی، تجزیه ‏وتحلیل شد. یافته ‏های پژوهش نشانگر اثربخشی آموزش آخرت ‏باوری به ‏صورت بحث گروهی بر افزایش پایبندی مذهبی و کاهش ناپایبندی و دوسوگرایی مذهبی نوجوانان بود.

هدف اصلی این پژوهش، تبیین چگونگی تأثیر ایمان در سلامت روانی و شکل‌ گیری شخصیت سالم بر اساس متون دینی و روان‌شناختی است. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی از نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی- تفسیری انجام گرفت. ابتدا مفاهیم اساسی پژوهش مانند «ایمان»، «شخصیت» و «سلامت روانی» توصیف، و تحلیل شد. سپس با مراجعه به متون دینی و روان‌شناسی نحوه تأثیرگذاری ایمان در سلامت روانی و سالم‌سازی شخصیت، بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد که در پرتو ایمان، سازمان روانی فرد مؤمن از نوعی غنای معرفتی برخوردار می‌شود و قدرت بینش او افزایش می‌یابد، به گونه‌ای که تعاملات بین‌فردی او با دیگران اصلاح می‌شود. همچنین، بُعد گرایشی فرد مؤمن، در مسیر شرع و عقل، جهت‌دهی می‌شود و در پی آن، رفتارهای وی نیز، که متأثر از بینش‌ها و گرایش‌های او است، اصلاح می‌شود و بدین طریق نوعی انسجام و یکپارچگی در ابعاد شخصیت فرد مؤمن به وجود می‌آید.

هدف اين پژوهش، شناسايي مباني انسان شناختي روان شناسي اسلامي و چگونگي تأثير آن بر اهداف، روش، نظريه پردازي و رويکردها در حوزه هاي گوناگون اين دانش مي باشد. روش پژوهش، توصيفي – تحليلي است. ابتدا با مراجعه به منابع اسلامي به شناسايي مفاهيم اساسي و گزاره هايي پرداخته که انسان و ويژگي هاي او را توصيف کرده، سپس با استفاده از دلايل عقلي، قرآني و شواهد تجربي، ويژگي هاي اساسي درباره انسان را مورد شناسايي قرار داده است. يافته هاي پژوهش حکايت از آن دارد که انسان موجودي دوساحتي، داراي روح مجرد، و برخوردار از قدرت اختيار مي باشد. نتايج پژوهش نشان داد که پيش فرض هاي اساسي مربوط به ماهيت انسان عبارتند از: انديشه ورزي، منطقي، داراي اراده آزاد، تأثيرپذير، شناخت پذير. همچنين مباني انسان شناختي نقش تعيين کننده اي در پژوهش هاي روان شناختي، جهت شناسايي ماهيت و ابعاد انسان داشته، و حتي روش پژوهشگر در انجام تحقيق را مشخص مي کنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطة بین خداآگاهی و خودآگاهی، و تبیین نقش خداآگاهی در خودآگاهی است. روش این پژوهش از نوع همبستگی و پس رویدادی می باشد. تعداد 225 نفر، به شیوة تصادفی خوشه ای نمونه گیری شدند. داده های گردآوری شده توسط آزمون خداآگاهی و مقیاس خودشناسی انسجامی که از اعتبار و روایی لازم برخوردارند، با استفاده از همبستگی پیرسون، رگرسیون و شاخص های آماری دیگر تجزیه و تحلیل شدند.یافته های پژوهش نشان داد که بین خداآگاهی و خودآگاهی رابطة معنادار مثبت وجود داشته، خداآگاهی نقش پیش بینی کننده در خودآگاهی دارد. نتایج این پژوهش حکایت از بعد مهمی از دین داری، در تبیین چگونگی اثربخشی آن در کارکردهای روان شناختی دارد. با افزایش میزان خداآگاهی، میزان خودآگاهی نیز افزایش خواهد یافت. همچنین با ارتقای سطح دانش و آگاهی دین شناختی و پایبندی مذهبی، میزان خداآگاهی و خودآگاهی افراد افزایش می یابد. بنابراین، خداآگاهی به منزلة عامل بنیادین وحدت، در رأس سازمان روانی انسان، فرایند خودآگاهی را در کنش وری بهتر «خود»، یک پارچگی و توحید یافتگی شخصیت و دیگر کارکردهای روان شناختی، تحت تأثیر قرار می دهد.

هدف پژوهش حاضر آن است که با استفاده از آموزه های دینی، الگوی جدیدی با نگرش به متون دینی برای مطالعه شخصیت ارائه کند؛ الگویی که بر اساس آن بتوان ساخت، پدیدآیی و تحول شخصیت را تبیین کرد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی بوده که ابتدا به شناسایی مفاهیم اساسی الگو در متون دینی پرداخته، سپس ارتباط این مفاهیم با یکدیگر در چارچوبی منطقی بررسی شده تا مؤلفه های اصلی ساخت شخصیت به دست آید. یافته های پژوهش، حکایت از آن دارد که مفاهیم اساسی به دست آمده از متون دینی عبارت اند از: نفس، فطرت، عقل، جهل و قلب. نتایج پژوهش نشان میدهد که نفس بیانگر ساخت اولیه شخصیت است که درون خود، عناصری فطری و غریزی را دارد. این عناصر در تعامل با یکدیگر قرار میگیرند، سپس کل ارگانیزم با عوامل محیطی تعامل بر قرار میکند. این تعامل دو سویه جنبه کنش وری و پویشی شخصیت را نشان میدهد و حاصل آن پدیدآیی شخصیت است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.