جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفسیر «معارج التفکر» به سبک تنزیلی توسط المیدانی از مفسران معاصر اهل سنت به رشته تحریر در آمده است و یکی از ابزارهای مفسر در این تفسیر استفاده از تفسیر بالمأثور می‌باشد. در این پژوهش ضمن تبیین دقیق نحوه بهره‌گیری مفسر از روایات، رابطه این رویکرد با سبک تفسیر تنزیلی مفسر واکاوی شده است. این تحقیق از نوع پژوهش‌های بنیادی بر پایه مطالعات نظری است که به روش تحلیل محتوای توصیفی با بررسی مدارک و اسناد(روش گردآوری کتابخانه‌ای) در صدد آن است با دسته‌بندی روایات مورد استفاده مفسر از حیث محتوای روایات و نیز منبع صدور روایات، تبیین دقیقی از عملکرد المیدانی در حوزه تفسیر بالمأثور صورت گیرد و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که عمده نتایج تفسیری مبتنی بر روایات در تفسیر المیدانی حاصلِ توجه به تنزیل نیست و از مبانی غیر تنزیلی مفسر مثل مبانی کلامی و نگرش‌های اعتقادی و ادبی ایشان حاصل شده است. لازم به ذکر است این پژوهش از جهت محتوایی و همچنین از حیث بررسی رابطه رویکرد تفسیر روایی با سبک تنزیلی کاملاً تازگی دارد.

عبدالرحمان حنبکه میدانی از مفسران معاصر اهل سنت می¬باشد که در تفسیرش با نام معارج التفکر و دقائق التدبر، سوره¬های‌قرآن را بر اساس ترتیب نزول تفسیر کرده است. با توجه به بررسی انجام شده بر روی تفسیر مذکور، مباحثي مرتبط با اهتمام وی به تنزیل، در مبانی و روش¬های تفسیری يافت شد. این پژوهش بعد از ارایه آن مبانی و روش¬ها، به نقد و بررسی آنها می¬پردازد. ضرورت بحث، تبیین صحت و اعتبار این سبک از تفسیر است. همچنین این پژوهش از حیث نقد و بررسی مبانی و روش¬های میدانی بر مبنای اهتمام به ترتیب نزول در تفسیر معارج التفکر تازگی دارد. در نهایت بعد از نقد و بررسی آن مبانی این نتیجه حاصل گردید که اکثر موارد در مبانی و روش¬های تنزیلی تفسیر، بدون توجه به تنزیل هم می‌توان به فهم بهتری از آیات دست یافت و توجه به تنزیل در فهم آیات چندان کارگشا نیست.