جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فراهنجاری، یکی از اصطلاحات متدوال در سبک­شناسی است که در نتیجه خروج از نُرمِ (norm) عادی زبان به وجود می­آید. این پدیده در لایه­های «آوایی»، «نحوی»، «واژگانی» و «معنایی» رخ می­دهد، اما مقاله حاضر، پدیده فراهنجاری­ نحوی «اللانحوی»، را مورد بررسی قرار داده است. مقصود از فراهنجاری ­نحوی یعنی خروج از قوانین حاکم بر نحو زبان هنجار و از آنجا که «تناوب»، «تضمین» و «التفات» پدیده­هایی پر بسامد در سوره مبارکه توبه هستند و منجر به «ادبیت» یک اثر ادبی می­شوند؛ لذا مقاله حاضر تلاش کرده است تا با روش سبک­شناسی و شیوه توصیفی – تحلیلی، این سه پدیده را مورد بررسی قرار دهد. هدف اصلی از نگاشتن این مقاله، بیان زیبایی­شناسی و اغراض دلالی این سه پدیده هنجارگریز است. برآیند این جستار حاکی از آن است که تضمین نحوی در مقایسه با تناوب و التفات از بسامد بیشتری برخوردار بوده و زیبایی­شناسی آن علاوه بر تکرارزدایی، ایجاز در اسلوب و شمولیت در معناست. همچنین در این سوره مبارکه سه نوع التفات (معجمی، ضمائر و عددی) به کار رفته است که اغراضی چون تاکید، تکرارزدایی و جلب توجه مخاطب را موجب شده است.

تناوب و تضمین نحوی دو اصطلاح هنجارگریز در نحو زبان معیار به‌شمار می‌‌روند. مقصود از تناوب یعنی خارج شدن حرفی از معنای اصلی خود به معنای حرف دیگر، اما تضمین نحوی یعنی یک فعل، دو معنا را در خود می‌آمیزد؛ یک معنا از طریق لفظ و معنای دیگر از طریق قراینی که در جمله وجود دارد، حاصل می‌گردد و فایده اصلی آن، ایجاز در لفظ و شمولیت در معناست. از میان روش‌های مختلف ترجمه، ترجمه معنایی مناسب‌ترین روش برای ترجمه چنین واژگانی است. این جستار، با شیوه توصیفی - تحلیلی، در صدد بررسی معنای دقیق تناوب و تضمین نحوی و مسائل مربوط به آنها و نیز بررسی آن در شاخص‌ترین ترجمه‌های معاصر و بایسته‌های ترجمه آن در قرآن کریم است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، معادلی دقیق با ذکر همه مؤلفه‌های معنایی برای واژه‌های «متناوب» در ترجمه‌های فارسی انتخاب نشده است.

داستان از قوی ترین آثار ادبی است که اخلاقیات، عادات و احساسات درونی را به تصویر می کشد و اگر اغراض و اهداف آن نیکو باشد، قلب را تهذیب کرده و لطافت می بخشد. مهم ترین مشکلی که قرآن کریم در داستان هایش، سعی در حل کردن آن دارد؛ عدم اعتقاد به قیامت می باشد. روشی که از جهت هنری در بیان داستان اصحاب کهف به کار گرفته شده است، در درجه اول؛ یک خلاصه اجمالی و بعد بیان مفصل داستان می باشد اسلوب داستان غالبا خبری و متناسب با بیان حقیقت هویت اصحاب کهف در ایمان محکم و قوی آنها به پروردگارشان و انکار شدید عقاید و خرافات قوم خود است. شخصیت های این داستان، محملی هستند که خواست و اراده خداوند متعال در آنها متجلی می شود. اجزای داستان اصحاب کهف بر اساس رابطه علّی و معلولی دارای پیوند زنده و محکم با یکدیگرند. به گونه ای که هر جزئی از داستان مکمل جزء پیشین یا شرح و تفصیلی برای آن یا امری هماهنگ با آن است. مهم ترین عنصر‌های به کار رفته در این داستان؛ کشمکش، گره افکنی و گره گشایی می باشد.

گفتمان انتقادی، سیری تکوینی از تحلیل گفتمان در مطالعات زبان شناختی است که از حد توصیف صرف داده های زبانی فراتر می رود و فرآیندهای موثر بر شکل گیری گفتمان را کانون توجه خود قرار می دهد. در تحلیل گفتمان انتقادی به دو رویکرد اجتماعی و زبان شناختی اشاره می شود. در رویکرد اجتماعی به گفتمان، بافت موقعیتی و در رویکرد زبانشناختی، بافت متنی تشریح می گردد. سحر خلیفه از نویسندگان زبردست عرصه رمان نویسی پایداری ادبیات عرب محسوب می شود که گفتمان ادبی را برای بیان دردها و مشکلات ملت فلسطین به کار می برد. بافت موقعیتی رمان به دهه هشتاد برمی گردد. عاطفه صادق و فکر و اندیشه پایداری جزء بافت درونی رمان و تناص (بینامتنی)، تصویر هنری و تکرار و صحنه پردازی جزء بافت بیرونی رمان محسوب می شود. و زبان هم یک عنصر مهم در گفتمان ادبی وی بشمار می آید. او دیدی فمنیستی و طبیعت گرایی را در رمانش به همگان القاء می کند. این مقاله بر اساس روش توصیفی - تحلیلی به بررسی تحلیل گفتمان انتقادی رمان «الصبار» سحر خلیفه و بر اساس الگوی تحلیلی فیرکلاف می پردازد.

شیخ رمان نویسی الجزائر، «طاهر وطار» از جمله نویسندگان معاصر است که می توان الجزائر را با تمام فرازها و نشیبهایش در همه نوشته هایش دید. رمان «الزلزال» از رمانهای مشهور اوست که در آن به مساله «قانون اصلاحات ارضی» 1971 در الجزائر اشاره می کند. این رمان به نوعی بیان کننده اندیشه ها و دیدگاه های «وطار» است، زیرا که وی به سوسیالیسم به عنوان راه چاره ای برای درد و رنجهای الجزائر معتقد بود. جهان بینی پنهان اثر در ستایش اشتراکی بودن و بیزاری از فئودالها و اشراف بورژوا (طبقات سرمایه داران استثمارگر) است که باعث گونه ای رویارویی متناقض بین رخدادها و مکان های شهر و ضد قهرمان داستان شده که برخاسته از برخورد ضرورت بین اردوگاه دهقانان با فئودالها و اشراف بورژوا است. رمان «الزلزال» رمان پیکار گفتمان طبقات است. این پژوهش با دیدگاه جامعه شناسی «گلدمن» بررسی می شود که به دنبال پیوندهای ساختاری بین اثر ادبی و جهان بینی نویسنده است.