جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه و توضيحي است از كتاب «مجالي المجالي» ميرزا محمد اخباري كه در شرح كتاب خود «مجالي الانوار» نوشته و در آن بر گفته هاي ملا علي نوري خرده گيري مي نمايد . اين ترجمه به فتحعلي شاه قاجار تقديم شده و «آئينه شاهي» لقب آن مي باشد . اصل رساله مجالي بعنوان «متن» و گفته هاي نوري بعنوان «افاده» و پاسخهاي اخباري بعنوان «شرح» و حواشي آن بعنوان «حاشيه» و ترجمه مترجم بعنوان «ترجمه» و توضيحات مترجم بعنوان «مترجم گويد» عنوان شده و شب بيست و دوم ذي القعده 1222 در طهران بپايان رسيده است . (سيد احمد اشكوري) به نام فتح علي شاه قاجار (1211-1250ق) . پس از نام شاه و خود ، مي گويد «خاتم المحققين ... عارف اسرار وجودي ... ميرزا محمد [اخباري] ... رساله اي در تحقيق مبداء و معاد به طريق علماء راسخين و شيوه عرفاي كاملي ،‌نگاشته و به نظر افلاطون مرتبت ارسطاطاليس منزلت مولانا علي نوري مازندراني رسانده و ايشان كلماتي چند در جرح و تعديل آن ، بر كناره هاي آن رساله نوشته اند ، و چون آن نكات مورد قبول نگارنده (ميرزا محمد اخباري) نبود ، پاسخ هايي مناسب به ايجاز بر رساله خود ( كه در مبداء و معاد بود) افزود و چون به ايجاز بود ،‌من (طبسي) توضيح ها بر آن نگاشته ،‌ پيشكش شاه كرده «مرآت آگاهي» ملقب به آيينه شاهي كرده است. ترجمه و گزارشي است از «مجالي المجالي : معترك العقول» (ذريعه 19/373) ميرزا محمد اخباري ، در برخوردهاي اخباري - اصولي ، با سربند «متن» كه همان «مجالي ...» است ، و «افاده» كه گفته هاي نوري را در بر دارد و «شرح» كه از ميرزا محمد اخباري و حواشي آن به عنوان «حاشيه» و «ترجمه» و «مترجم گويد» كه از طبسي ست. (احمد منزوي) ترجمه و شرحي است از مجالي المجالي استادش ميرزا محمد اخباري در مسايل كلام كه خود شرح مجالي الانوار خويش است در رد نظريات ملا علي نوري . در دوم ذي قعده 1222 ه در تهران آن را به پايان رسانده است. «‌ محمود نظري » ترجمه و شرح «مجالي المجالي» ميرزا محمد اخباري است. در مقدمه مي گويد :«چون... مولانا و مقتدانا الاميرزا محمد لا زالت انوار افادته مشرفة علي العلماء... رساله اي در تحقيق مبدء و معاد به طريقه علماء راسخين و شيوه عرفا كاملين به عنوان ايجاز و اختصار مشتمل بر جواهر نفيسه و محتواي بر لالي ثمينه تصنيف فرموده و آن ابكار افكار... به نظر فيض منظر... مولانا علي النوري المازندراني رسيده و آن محقق كلماتي چند جرحاً و تعديلاً‌ بر حواشي آن رساله نوشته و نظر به آن كه انظار در نظر كيميا اثر مصنف (ره) به هيچ نحو از امحاء ورود نداشت لهذا در ثاني الحال غواصي بحار معاني نمود جواهر نفيسه و دراري ثمينه ديگر به ساحل عبارات خفيه و اشارات لطيفه آورده و به اصل آن رساله ضم نموده و در طي آن ابحاث و انظار را به وجهي كافي و طريقي شافي دفع فرموده، ليكن چون در ضمن عباراة مشكله و الفاظ مغلقه به ايجاز و اختصار تمام ايراد شده بود و جز خاص الخاص را از آن حظي و بهره نبود اين ذره بيمقدار... به ترجمه آن مشغول شده و در ضمن آن برخي از ايضاحات و شطري از توضيحات نموده و تحرز از استعارات و كنايات را نيز لازم شمرده تا هر كس را زا آن بهره و نصيبي بوده باشد... موسوم به مرات گاهي (كذا؛آگاهي) و ملقب به آيينه شاهي نمود».با عناوين مختلفي مانند: متن ، ترجمه ،شرح، حاشيه،افاده، مترجم گويد و جز آنها. مترجم همان گونه كه اصل كتاب به فتحعليشاه قاجار (1212-1250ق) تقديم شده، ترجمه را هم بدو اتحاف كرده است . پايان يافته در شب اول از هفته چهارم ذيقعده 1221ق درتهران. (سيد محمد حسين حكيم) ألف الميرزا محمد جمال الدين رسالة صغيرة سماها مجالي الأنوار ثم شرحها و سمي الشرح بمجالي المجالي، و هي رسالة تتحدث عن المبدأ و المعاد من الوجهة الفلسفية، فألف الشيخ الطبسي الخراساني هذا الشرح علي مجالي المجالي باللغة الفارسية آغاز كتاب: كل حمدي كه در گلشنزار بر شاخسار انسيه قابلات ممكنات چارباغ عوالم ... (23 سطر بعد) . اما بعد ، محب ختامه فقير سراپا تقصير ... محمد ابراهيم بن محمد علي الطبسي الخراساني .... انجام كتاب: مترجم گويد كه باتمام رسيد مرآت آگاهي و آئينه شاهي در شب اول از هفته چهارم از ماه يازدهم .. ]مرعشي 15/106 ؛ دائرة المعارف بزرگ 1/353 ؛ ذريعه 20/360 ؛ اعلام ، 1/42 ؛ طبقات 13/21 ؛ مرعشي 15/106؛ فهرستواره منزوي 9/64 ؛ مجلس شورا 3/24 ص71؛[