جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ین نوشتار که فصلى از کتاب «مذهب شیعه» است، به مباحثى چون موقعیت شهر کربلا، فضیلت زیارت آن، کربلا در نگاه جغرافى‏دانان و سیاحان، زیارت و عزادارى امام حسین‏علیه السلام و وصف کلى کربلاى معلى مى‏پردازد. مؤلف از آغازگران مطالعات مستند امامیه در غرب انگلیسى زبان است که با وجود کهنگى نگاشته‏اش (1933)، هنوز آثارش - آن چنان که در جاى دیگرى مفصلاً توضیح داده‏ایم‏3 - مرجع محققان غربى و علاقه‏مند به مطالعات شیعى است. مترجم سعى نموده با توضیح پاره‏اى مواضع، درک نادرست نویسنده از شعائر شیعى را تصحیح نماید.

عقيدة الشيعة و هو كتاب عن تاريخ الإسلام في إيران و العراق، تألیف «دوایت م. رونلدسن»، کتابی است درباره اعتقادات شیعه امامیه که به قلم «ع.م»، از انگلیسی به عربی ترجمه شده است. کتاب، مشتمل بر مقدمه مترجم و متن اثر در سی‌ و سه باب است. پنج باب اول کتاب پیرامون موضوع خلافت و امام على (علیه السلام) است. از باب ششم تا باب بیست‌ویکم به ترتیب به ائمه اطهار (علیهم السلام) و مشاهد آنها اختصاص یافته است. در دیگر ابواب کتاب نیز دیدگاه شیعه در موضوعاتی چون وکلای اربعه، زیارت قبور فرزندان ائمه (ععلیهم اسلام)، ظهور، مجتهدان شیعه، عصمت انبیا و شفاعت بررسی شده است. مترجم در مقدمه‌اش بر کتاب چنین می‌نویسد: هنگامی ‌که در حال نگارش کتابی درباره شیعه دوازده‌امامی بودم، به کتابی از رونلدسن دست یافتم. شیوه و طریقه نگارش کتاب مرا شگفت‌زده کرد. معتقدم که آن اولین کتاب غربی است که موضوع شیعه دوازده‌امامی را جامع و کامل بحث کرده است. تصمیم گرفتم که فهم آن را برای کسانی که جز زبان عربی را نمی‌دانند و می‌خواهند از مذاهب و معتقدات دینی اطلاع یابند، آسان کنم. پس به ترجمه و نشر آن اقدام کردم نویسنده اطلاعات تاریخی - جغرافیایی خوبی را در اختیار خواننده قرار می‌دهد؛ روندلسن آداب و رسوم شیعیان را نیز مورد مطالعه قرار داده است. نویسنده، أخبار الطوال ابوحنیفه دینوری را مطمئن‌ترین منبع شیعی می‌داند که از اتفاقات پس از شهادت امام على (علیه السلام) و شرایطی که امام حسن (علیه السلام) برای واگذاری خلافت و صلح با معاویه تعیین کرد، خبر می‌دهد

این کتاب از نخستین مطالعات غربیان درباره تشیع امامیه است. نگاه مستشرقانه مؤلف و خطاهای موجود در این اثر مترجمان را واداشته هم در پاورقی ها و هم در تعلیقه های آخر هر جلد، تذکرات لازم را مطرح کنند و نگاهی نقادانه به کتاب داشته باشند. شرق شناسی در غرب سابقه ای طولانی دارد؛ اما توجه به مذهب تشیع به خصوص تاریخ شیعیان دوازده امامی با تأخیر آغاز شد و با نقیصه هایی همراه است. اما با وجود نقص مطالعات شیعی در غرب که خود معلول علل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است، شیعه پژوهی مراحلی را سپری کرده و افراد بسیاری در این باره قلم زده اند و دونالدسن یکی ار این افراد است که آثاری درباره شیعه تدوین کرده است. نویسنده کتاب «مذهب شیعه» انگلیسی بوده و به مدت شانزده سال در ایران سکونت داشته است. کتاب حاضر با عنوان مذهب شیعه یا تاریخ اسلام در ایران و عراق را می توان مهمترین اثر او دانست. او هدف از تحقیق خود را نبود یا کمبود منابع و مآخذ غربی در این باره می داند. ترجمه حاضر که در دوجلد تنظیم شده است، دستامد تلاش دو تن از استادان تاریخ، آقایان دکتر عباس احمدوند و دکتر محمد قزوینی نظم آبادی است. کتاب در 33 فصل تدوین شده است و دارای کتاب شناسی مراجع غربی، عربی، فارسی و نمایه است. متأسفانه مؤلف بر مباحث غیر علمی تأکید فراوان می ورزد. در فصل ششم و هفتم درباره حسنین علیهم السلام بسیار به خطا رفته و حادثه کربلا را بسیار بد و با جملاتی بریده بریده و نامربوط نقل کرده است. در فصل هشتم و در تعلیل ظهور فرق شیعی زمان امام سجاد علیه السلام، بسیار خرافی و غیر علمی عمل کرده است. همچنین مؤلف تعمد دارد اندیشه امامت و دلیل اثبات امامت یک امام را با ذکر کرامات آن امام توجیه کند. به گفته باقر شریف قرشی، دونالدسن عامل استعمار بود و استاد عبدالهادی مختار در مجله البیان الزاهره (سال دوم، شماره 35-39، عدد مخصوص سید الشهدا) آثار این خاورشناس را نقد کرده است. با این همه از آن رو که کتاب مذهب شیعه دونالدسن نقطه آغاز توجه غربیان به شیعه و تاریخ این فرقه بوده است و خاورشناسان و نویسندگان اسلام شناس پس از او در غرب از این کتاب فراوان بهره برده و مطالبی نقل کرده اند، ضرورت داشت کار او در معرض نقد قرار گرفته و ترجمه شود تا هم دیدگاه آنان درباره شیعه روشن شود و هم به اشکالات، نقایص و غرض ورزی های ایشان توجه داده شود. منبع : پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام

نوشتار حاضر، ترجمه فصلى از کتاب «مذهب شیعه» است که با وجود قدمت و مشتمل بودن بر مطالب نادرست، نقطه آغاز مطالعات مستند امامیه در غرب (براى انگلیسى زبانان) تلقى گردیده و هنوز هم مرجع بسیارى از محققان غربى علاقه‏ مند به مباحث شیعى است. مؤلف در این گفتار، به بحث کیسانیه یا پیروان محمد بن حنفیه، وقایع عاشورا و مسائل پس از آن، جانشینى امام زین العابدین‏ علیه السلام پس از پدر گرامىی ‏شان و قیام‏ هایى، چون قیام توابین، مختار و ابن زبیر پرداخته است. وى آن‏گاه به امامت حضرت سجّادعلیه السلام توجه کرده و سپس برخى از مسائل خصوصى زندگانى امام را ذکر کرده است. مترجم در پى نوشت‏هاى خود - به اندازه توان - بسیارى از دیدگاه‏ هاى نادرست دونالدسن را اصلاح کرده است.