جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از دیدگاه ملاصدرا عشق، حقیقت واحدی است که در تمام اشیا سریان دارد. وی محبت را در آیات قرآن به عشق تفسیر کرده و معنای آن را «ابتهاج به امر موافق» می‌داند. حقیقت عشق در خداوند است و اطلاق آن در مخلوقات مجازی است. عشق ممکنات به قبولِ تجلّی خداوند و نیز حکایت کردن آنها از ذات الهی بستگی دارد به کثرت و قلّتِ حجاب در آنها یا قرب و بُعد آنها نسبت به خداوند. آدمی می‌تواند با ایمان و عمل صالح، حجاب را از قلبش مرتفع کند و دارای وجودی قوی‌تر گردد و به تَبَعِ آن مورد محبّت بیشتری از طرفِ خداوند واقع شود.ملاصدرا سریان عشق را در موجودات به سبب وجود آنها می‌داند؛ بنابراین عشق با تمام ویژگی‌هایش با وجود مرتبط است و خصوصیاتِ وجود مانند اصالت، وحدت، بساطت و صرافت در عشق نیز جاری است.ملاصدرا همچنین با تأثیرپذیری از عارفان، علم را مساوق با وجود دانسته و نطق و شعور را در تمام موجودات اثبات می‌کند. به باور وی علم و شعور موجودات، دارای خصوصیاتی مانند تجرد، اتحاد و فعلیت است که موجب عشق و لذت آنها می‌شود. در آدمی نیز علم و معرفت است که سبب عشق او به معشوق حقیقی می‌شود. در مرتبه‌ای که انسان به وجود عقلی می‌رسد، عشق او سبب علمی می‌شود که اسرار ملکوت را بر او آشکار کند و او به علم کشفی و یقینی دست می‌یابد.به باور ملاصدرا همچنان‌که وجود و علم خداوند در بالاترین مرتبه است، عشقِ او به ذاتش، و به تَبَعِ آن به کائنات، نیز برترین مرتب? عشق است. خداوند مخلوقات را از آن جهت که آثار او هستند دوست ‌دارد و موجودات نیز به خداوند چون اصل وجودشان است، عشق می‌ورزند