جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فقر به عنوان یکی از مراحل سیر و سلوک نه­تنها در ادبیات، بلکه در حوزۀ عرفانی دارای اهمیت فراوانی است. سالک در این مقام با نفی ماسوی الله به فنای فی الله دست­می­یابد که نهایت عرفان است. این جستار با روش تحلیلی- تطبیقی دیدگاه دو عارف و شاعر برجستة قرن هشتم، خواجوی کرمانی و شاه نعمت‌الله ولی، را در رابطه با مفهوم فقر بررسی و مقایسه­کرده­است. یافته­های پژوهش نشان­می­دهد که دیدگاه هر دو شاعر به فقر دربردارندة فقر معنوی است که تعالی­دهنده روح انسانی به­سوی کمال و جایگاه بالایی نسبت به غنا دارد. با این تفاوت که خواجو در برخی ابیات که بسامد کمی دارد، فقر مادی را در نظر داشته­است. هم چنین وی در کاربرد معنای فقر از اصطلاحات دیگری همچون: گدایی، بینوایی استفاده­نموده، در حالی که شاه نعمت‌الله علاوه‌بر این واژگان، از واژة «درویشی» نیز بسیار استفاده­کرده­است. این نوع کاربرد فقر گویای تنوع زبان تصوف دو شاعر در بیان مقصود عرفانی خویش و دوگانگی مفهوم فقر است.