جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پژوهش درصدد بررسي پاسخ دو فيلسوف بزرگ، ملاصدرا و اسپينوزا به چيستي عقل، توانايي عقل در کشف حقايق عالم هستي و تبيين رابطه دين و عقل مي‌باشد. نويسنده براي کشف پاسخ‌هاي اين دو فيلسوف، به ريشه‌هاي فکري آنان، اعم از ريشه‌هاي مشايي، اشراقي و عرفاني ملاصدرا و ريشه‌هاي فکري دکارتي و ابن ميموني اسپينوزا مراجعه کرده و ماهيت عقل و کارکردهاي معرفت شناختي آن را از منظر اين دو دانشمند تحقيق نموده است. نويسنده در سه فصل ضمن انعکاس ديدگاه‌هاي ملاصدرا و اسپينوزا در ماهيت و کارکردهاي عقل، اين دو ديدگاه را مقايسه کرده است. فصل اول، به تبيين ماهيت عقل فلسفي از ديدگاه ملاصدرا پرداخته و از منظري عرفاني، اشراقي و مشايي، مراتب و ماهيت عقل و معرفت، اقسام ادراک، توانايي عقل در فهم انواع مسايل و حقايق جهان هستي را بررسي کرده است. تحقيق در زمينه ماهيت و مراتب عقل نظري و عقل عملي از منظر حکمت متعاليه و رابطه بين عقل و دين از ديدگاه ملاصدرا از ديگر مباحث فصل اول است. نويسنده در ادامه به محدوديت توانايي عقل از ديدگاه ملاصدرا، تحول نفس و کمال عقلي آن، سعادت عقلي نفس و کشف معنوي از ديدگاه ملاصدرا و انواع و مصاديق عقل و مراحل و مراتب ادراک از منظر وي پرداخته است. در فصل دوم، ماهيت عقل فلسفي از ديدگاه اسپينوزا بيان شده و با توجه به فلسفه ابن ميمون، فلسفه دکارت و فلسفه اسپينوزا که متأثر از اين دو فلسفه مي‌باشد، ماهيت عقل و کارکردهاي آن در درک حقايق هستي بيان گرديده است. مقايسه دو ديدگاه ملاصدرا و اسپينوزا در ماهيت عقل و نيز بررسي نقاط اشتراک و افتراق ديدگاه‌هاي آنان در مورد نسبت عقل و دين با توجه به پيش‌فرض‌هاي فلسفي آنان، از مطالب فصل سوم است.