جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گیاه خواری یک سنت شرقی است. اعتقاد بر این است که شکل گیری این سنت در غرب، چه در میان فیلسوفان اخلاق و چه در میان مردم عادی تحت تاثیر آموزه های آیین بودا و دین هندو شکل گرفته است. بر اساس این نگاه، خوردن گوشت مستلزم نقض یک قاعده اخلاقی و از این رو اخلاقا نارواست. گوشت خواری به منظور رعایت حقوق حیوانات و اجتناب از انجام رفتاری غیر اخلاقی نسبت به حیوانات ترک می شود. استدلال های مخالف گوشت خواری در این سیاق صبغه ای دیگر محور دارند، با این توضیح که حیوانات را نیز مصادیق مفهوم "دیگری" می دانند. از سویی دیگر ترگ گوشت خواری در میان برخی صوفیان نیز رایج بوده است. عده ای بر این عقیده اند که ترک گوشت خواری در تصوف نیز تحت تاثیر مکاتب هندی بوده است و صوفیان گوشت خواری را اخلاقا ناروا می دانند. مولفین این مقاله بر این باورند که عمل به این سنت در میان عارفان مسلمان تحت تاثیر سایر مکاتب نبوده و مبانی ترک گوشت خواری در میان آنان با پیروان مکاتب هندی و فیلسوفان اخلاق معاصر متفاوت است. ترک گوشت خواری در تصوف بیشتر مبنایی انسان محورانه - و نه دیگر محورانه- داشته و بیشتر کارکردی سلوکی دارد. از این رو گوشت خواری در تصوف، علی الظاهر، یک مسئله اخلاقی نیست. با این حال، گمان می شود که با مد نظر قرار دادن اخلاق فضیلت گرا می توان تبیینی اخلاقی از ترک گوشت خواری در میان صوفیه به دست داد.

شان و جايگاه اخلاقی حيوانات از جمله مهم ترين مسائل در حوزه اخلاق كاربردی است. گروهي از متفكران همچون دكارت، آگوستين، آكويناس، و لاك با طرح برخی تفاوت های ادعايی معتقدند كه شانی از شئون اخلاقی برای حيوانات متصور نيست. از اين رو، هيچ وظيفه يا مسوليتی در برابر حيوانات متوجه انسان ها نيست. دسته ای ديگر، از جمله بنتام، ميل و سينگر، با به چالش كشيدن آن ادعاها معتقدند حيوانات نيز كمابيش از شانی اخلاقی برخوردارند. از اين رو بدرفتاری با حيوانات نارواست. مولفان در اين مقاله می كوشند با بررسی متون صوفيه، تفاوت های انسان و حيوان را از منظر صوفيه ترسيم كنند و با مقايسه آن با ديدگاه های مطرح شده در فلسفه مغرب زمين، دركی از مبنای وظيفه انسان در برابر حيوانات را در تصوف به دست دهند. همچنين نوعی وظيفه مندی يا خوش رفتاری در برابر حيوانات در تصوف مطرح است، اما مبانی آن با مبانی مطرح شده از سوی فيلسوفان معاصر به كلی متفاوت است. مبانی خوش رفتاری با حيوانات در تصوف عبارتند از «شفقت» و «عشق».