جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:خوف و رجاء در تاریخ عارفان و تصوف،جایگاهی ویژه دارد و جهت گیری کلی دو جریان عمده تصوف یعنی؛ تصوف زاهدانه و تصوف عاشقانه را در سیر تطور تاریخی آن نشان می دهد. و سیر تحول معنایی و محتوایی آن نشان می دهد که از لحاظ تاریخی، تحولات و مراحلی را پشت سر گذاشته است.مفهوم خوف و رجاء ریشه در آیات و روایات دارد و هر چه از قرن اول به قرن هفتم نزدیک‌تر می‌شویم، گسترش بیشتری یافته است و عرفا و متصوفه مطالب بیشتری را در رابطه با خوف و رجاء و مسائل مربوط به آن ارائه داده‌اند.علاوه بر این، عرفای قرون چهارم و پنجم ،در تألیفات مهم و معتبر خود در زمینه‌ی عرفان و تصوف مانند: قوت القلوب ابوطالب مکی، رساله‌ی قشیریه ابوالقاسم قشیری، منازل السائرین و صد میدان خواجه عبدالله انصاری و کیمیای سعادت و احیاءعلوم الدین امام محمد غزالی، بابی را به خوف و رجاء اختصاص داده‌اند. و درباره مسائل مربوط به آن بحث نموده‌اند.. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس متون عرفانی به بررسی خوف و رجاء و سیر و تحولات آن تا پایان قرن هفتم هجری پرداخته است.بدین جهت، پس از پرداختن به مباحث مفهوم شناسی، به تبیین منبع و منشأ خوف و رجاء توجه داشته و به بررسی آنها در ادوار مورد نظر پرداخته و در هر سده به تبیین نظرات و آراء عرفای مهم در این باب پرداخته است تا به سیر تغییرات و عوامل تحول آن دست یابد. واژگان کلیدی:خوف،رجاء،زهد،تصوف،عرفان اسلامی، تحول .