جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از ارزشمندترین رهنمودهای قرآنی، همانا شیو? گفتار و رفتار با مخاطبان خویش، به ویژه با مخالفان است. در سنجشِ نسبتِ دشمنی مخالفانِ انبیا علیهم السلام از منظر قرآن کریم، دشمنی یهود و مشرکان نسبت به انبیا علیهم السلام و امّت اسلامی، از دشمنی ترسایان بیشتر است؛ امّا عداوتِ مطلق از آنِ منافقان است. بر اساس آن چه بیان گردید؛ می‌توان مخالفین انبیا علیهم السلام را در سه گروه جای داد: «منافق»، «یهود» و «مشرک». هر یک از این سه گروه خود، در سرسختی و دشمنی متفاوتند. به گونه‌ای که آن دسته از منافقین، یهود و مشرکینی که به مقام و ثروتی نرسیده‌اند؛ [گروهِ کم خطر] نسبت به آنانی که صاحب مقام و ثروتی هستند؛ [گروهِ پر خطر]؛ دشمنیِ کمتری در تعامل با انبیا علیهم السلام دارند. خصوصیّت عامّ منافقین، «دو رویی و دو چهره گی» است و قرآن به آن‌ها، نسبت کذب داده است. کذب منافقان در تعامل با آیات خداوند متعال، پیامبر و مومنان رخ می نماید. امّا از بارزترین ویژگی‌های منافقان، تحتِ لوای دورویی و دو چهره گی شان، «فساد در لباس اصلاح» است. این فساد، در چهار عرص? اندیشه و با شبهه افکنی، عواطف و با ایجاد تفرقه، سیاست و با ایجاد سازمان موازی و جاسوسی، و اقتصاد و با نابودی حرث و نسل، بروز می نماید. در رویکردِ گفتاری و رفتاریِ پیامبر با منافق، آن‌چه بیش از همه به چشم می‌خورد «مدارا همراه با دوراندیشی» آن حضرت است.از جمله ویژگی‌های عامِّ یهود، همانا حس‌گرایی، راحت‌طلبی و عهدشکنی است و از جمله ویژگی‌های خاصِّ گروهِ پرخطراز آنان، همان فساد در عرص? اندیشه و امر به منکر و هتک حرمت رهبری و شبهه افکنی در حقانیّتِ رهبری، فساد در عرص? عواطف با تفرقه، فساد درعرص? سیاست با اتّحاد بر ضدِّ اسلام و فساد در عرص? اقتصاد و ربا‌خواری می باشد. بیشترین منازعاتِ یهودیان در قرآنِ کریم، عمدتاً با حضرت موسی علیه السلام و پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله صورت پذیرفته است. رویکردِ گفتاریِ آن دو بزرگوار با یهودِ کم خطر، همانا «حکمِ منع از ساختن خدایی محسوس» و «درخواست بازگشت به درگاه الهی» است و رویکردِ گفتاری با یهودیانِ پر خطر با «اصلاح در عرص? اندیشه» و رویکرد رفتاری با یهودیانِ کم خطر همانا، «حذفِ بتِ محسوس» و «واگذاری به حال خود» و با یهودِ پر خطر به صورتِ «افشای فساد در عرص? اندیشه» با لعن و نفرین آمرانِ به منکر و لعن هتّاکان حرمت رهبری و « رفعِ فساد در عرص? عواطف، سیاست و اقتصاد» بر محورِ اعمال خشونت و جنگ مسلّحانه بود.ویژگی های عامِّ مشرک همان ادّعای ربوبیّتِ ربُّ الارباب، تحجّرگرایی، پندارگرایی و منفعت‌طلبی است و ویژگی خاصّی گروهِ پرخطر از آنان همان فساد در عرص? اندیشه با ادّعای رهبری بر مردم و ایجاد شبهات در حقّانیتِ رهبر و پیروانش، فساد در عرص? عواطف و با تفرقه، فساد در عرص? سیاست و با اتّحاد و همبستگی بر ضدّ اسلام و فساد در عرص? اقتصاد است. رویکردِ گفتاریِ پیامبران اولوا العزم علیهم السلام با مشرکین کم‌خطر و پر‌خطر با احتجاج با مدّعیانِ ربوبیّتِ ربّ‌الأرباب و مدّعیان رهبری بر مردم، رفعِ شبهات آنان بود.