جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:وجود کاستی‌ها در عالم همواره خاطر بشر را مکدر نموده و او را با این سوال مواجه می‌سازد که این رنجها چگونه با برخی از صفات الهی همچون عدل، حکمت و خیر خواهی خداوند سازگاری دارد. بررسی و تحلیل این مسئله در فلسفه دین، تحت عنوان" شرور" یا " رنج" مطرح می‌گردد. متکلمین اسلامی با الهام گرفتن از آیات و روایات این مسئله را با عنوان"آلام" بیان نموده‌اند. پاسخهای متفاوتی به شبهه شرور، یا شبهه آلام، ارائه شده است، که "نظریه اعواض" برترین پاسخ به این شبهه می-باشد. اعواض در گستره آلام ابتدائی شکل می‌گیرد، برخی از آلام نتیجه اعمال و رفتار متألم بوده، بنابراین متألم هیچگونه استحقاقی در برابر آنها ندارد. اشاعره طبق مبنای خویش معتقدند؛ همانگونه که در آلام استحقاقی متألم مستحق تنعم نخواهد بود، در آلام ابتدائی نیز استحقاق انعامی نخواهد داشت.عدلیه علی رغم برخی اختلافات، اعطای عوض را بر خداوند واجب می‌دانند. از میان ادله عقلی، تنها طبق حکمت خداوندی می‌توان حکم به وجوب اعواض بر خداوند نمود. کتاب خدا و روایات معصومین: مصلحت و لطف را به عنوان عمده دلیل وجود آلام ابتدایی مطرح نموده‌اند. در آیات و روایات ضمن توجه به "اعواض"، آن را مرهمی بر جراحات و تسکینی بر آلام متألم می‌دانند. کلید واژه: آلام ابتدائی، آلام استحقاقی، اعواض، عدل، انتصاف، ثواب، تفضل.