جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قصص قرآن کریم از دیرباز مورد توجه مفسران، محدثان و دانشمندان علوم قرآنی بوده و از ابعاد گوناگون پژوهش‏های متنوعی با رویکردهای تاریخی، جغرافیایی، زیبایی شناسی و اعجاز بیانی در این موضوع سامان یافته است. در این میان بعد کلامی آن به ویژه در مسائل کلامی امامت کمتر مورد توجه قرار گرفته است که حجم بسیار آیات قصص، هدفمندی قرآن در بیان قصص و جدایی ناپذیری سنت های الهی از قصص قرآن، تناسب معنایی آیات قصص و غیر قصص به ویژه در موضوع امامت و استنباط کلامی مباحث امامت از قصص قرآن در روایات پیامبر و ائمه اطهار(ع)، اصحاب ایشان، و آراء تفسیری دانشمندان امامیه و اهل سنت ضرورت پژوهش در این زمینه را نمایان می سازد.لذا این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و شیوه تحقیق کتابخانه‏ا‏ی در منابع روایی، تفسیری، کلامی و علوم قرآنی فریقین سامان یافته، در تبیین و تنقیح قلمرو استنباط کلامی در نظر دارد که بر اساس ظهور و سیاق آیات قصص و روایات کلامی پیامبر اکرم و ائمه اطهار(ع) در باب قصص قرآن، و با بررسی آراء کلامی متکلمان، مفسران و محدثان إمامی از قصص قرآن در موضوع امامت، میزان و درجه کارآمدی تمسک به کتاب الهی در استنباط کلامی از قصص قرآن در حوزه امامت و در نهایت جایگاه ویژه استناد به قصص قرآن در اثبات مباحث کلامی امامت را به عنوان یکی از شیوه های کارآمد کلامی نشان دهد.ضرورت وجود خلیفه و امام در زمین تا روز قیامت، شروط امامت(اعم از اختصاص تعيين امام به خداوند، وجوب نص بر امام، علم و شجاعت از شروط خلافت و امامت، عصمت، صدور معجزه، محدَّث بودن)، وجود صفات خداوند در امام، تقدم وجود خلیفه بر دیگران، هدایت به امر از شؤون امامت، امکان تصدی مقام امامت در کودکی، رجعت، توسل، تبرک جستن به اولیاء و آثار ایشان، زیارت معصومان(ع) و شفاعت مهمترین مباحث کلامی امامت در استنباط از قصص قرآن مى‏باشد. افزون بر اینکه پنهانی بودن ماجرای ولادت امام عصر(ع)، تصدی مقام امامت در کودکی، غیبت، طول عمر، بقاء بر شباب، صدور معجزه، حکومت عدل جهانی و آداب انتظار از مهمترین مباحث کلامی مهدویت در قصص قرآن بشمار مى‏رود. بررسی مبانی عمومی در استنباط از قرآن و نیز مبانی تخصصی در استنباط کلامی از قصص قرآن از دیگر مباحث این نوشتار بشمار می رود.واژگان کلیدی: قصص قرآن، امامت، مهدویت، روایات تفسیری، استنباط کلامی و تفسیر کلامی

قرآن‌کریم، نور مبین و سرمایه اصلی هدایت مردم وعهده‌دار صلاح دین ودنیای جامعه بشریت می‎باشد. درعرصه مباحث علوم قرآنی، تحقیقات فراوانی صورت گرفته است.از آن جمله، بحث تناسب و انسجام آیات قرآن است. که از جمله این مباحث، انسجام بین سیاق آیات و خواتیم آن است. دراین پژوهش به ارتباط بین اوصاف و اسماء الهی که در فواصل آیات قرار گرفته‌اند با مضامین آیات در سوره ‌های آل عمران و نساء پرداخته شده است. که در فن بدیع تناسب اطراف نام گذاری شده است. پایان چهل آیه از سوره آل عمران و چهل و پنج آیه ازسوره نساء مشتمل بر اوصاف الهی است که با احتساب صفات زوج، صد و سی و یک سوره می‌باشد. در ذیل هر آیه، صفت مذکور در آیه از نظر لغوی و اصطلاحی بررسی شده سپس توضیحی کلی در ذیل هر آیه آمده است و در خاتمه هم پیوند صفت با مضمون آیه بیان شده است. باید گفت بیشتر این صفات برای تاکید، تهدید، تشویق، تهییج و ... آمده است و بی‌حکمت انتخاب نشده است. در مجموع کلمات قرآن،به صورت شبکه‌ای کاملاً منسجم و حساب شده در کنار همدیگر قرار گرفته‌اند.