جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
شهاب, محمدتقی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • 1
  • تعداد رکورد ها : 2
بررسي ديدگاه‌هاي مختلف درباره تجرد نفس در فلسفه اسلامي
نویسنده:
‫محمدتقي شهاب
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
چکیده :
‫تجرد نفس به‌معناي عاري بودن نفس از ماده، و عوارض و لواحق و احکام آن است. درباره اصل تجرد نفس ناطقه، بين فلاسفه اسلامي اختلاف نظري وجود ندارد؛ ولي درباره گستره اين تجرد، اختلاف جدي و عميقي بين دو فيلسوف نامدار اسلامي، شيخ‌الرئيس و صدرالمتألهين، وجود دارد. ملاصدرا اولين فيلسوفي است که تجرد همه صورت‌هاي علمي، اعم از حسي، خيالي، وهمي و عقلي را اثبات نموده است؛ در حالي که ابن‌سينا تنها تجرد صورت‌هاي عقلي را ثابت کرده، و معتقد است که صورت‌هاي حسي، وهمي و خيالي، صورت‌هاي مادي هستند. بر اين اساس، از نظر صدرالمتألهين، همه حيوانات و انسان‌هايي که درک عقلي ندارند ولي از ادراکات حسي برخوردارند، مجرد مثالي هستند. اما ابن‌سينا، آن‌ها را مادي مي‌داند. همچنين ملاصدرا بر اساس نظريه حرکت جوهري و تشکيک در وجود، معتقد است که نفس در ابتداي حدوث، يک صورت طبيعي نظير صورت طبيعي معدني است که وظيفه آن نگهداري از ماده است. بر اين اساس، نفس آدمي در دوران جنيني، در مرتبه نفس نباتي بوده، و حيوان بالقوه است. هنگام تولد، نفس او در درجه نفوس حيواني بوده، و انسان بالقوه است؛ و هنگامي که صاحب عقل عملي گرديد، عنوان نفس ناطقه بر آن اطلاق مي‌شود. در مجموع، از منابع فلسفه اسلامي مي‌توان سه درجه و مرتبه را براي تجرد نفس انسان، شامل تجرد برزخي، تجرد عقلي و تجرد اتم، به‌دست آورد. نفس در مرتبه تجرد اتم، علاوه بر تجرد از ماده، از ماهيت نيز مجرد است. از نتايج بحث تجرد نفس آن است که چون نفس، جوهر جسماني يا جزئي از جسم يا عرض نيست، فاسد نشده و تا ابد باقي مي‌ماند. به‌علاوه، از آن‌جايي که تجرد به‌معناي عاري بودن شيء از ماده است، و تعقل به‌معناي ادراک کلي بدون دخالت حواس است، پس تعقل و تجرد متلازم هستند؛ يعني هر مجردي عاقل بوده، و هر عاقلي مجرد از ماده است.
مشخصات اثر
بررسی دیدگاه‌های مختلف در باره تجرد نفس در فلسفه اسلامی
نویسنده:
محمدتقی شهاب
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این نو شتار، تحقیقات خود را در دو فصل و یک خاتمه تنظیم کرده‌ام:فصل اول: در مورد بررسی کلیات و تعاریف است، در این فصل به پیشینه و تاریخچه تجرد نفس و اعتقاد به موجود مجرد در بعضی ادیان پرداخته بعد مفهوم نفس و تعاریف نفس از نظر فلاسفه اسلامی آورده شده سپس مفهوم مادی و مجرد و احکام آنها بررسی شده و در ادامه فصل اول سخن ازجوهریّت نفس و همچنین اثبات آن با ادلّه در میان آمد. فصل دوم: که اصل پایان‌نامه را تشکیل می‌دهد به «تجرد نفس ناطقه» اختصاص دارد در اصل تجرد نفس ناطقه بین فلاسفه اسلامی اختلاف نظری وجود ندارد ولی در اینکه گستره این تجرد در چه حد می‌باشد، اختلاف نظر جدی و عمیقی بین دو فیلسوف نامدار اسلامی شیخ الرئیس و صدرالمتألهین به وجود آمده است. ملاصدرا اولین فیلسوفی است که تجرد همه صورت‌های علمی اعم از حسی، خیالی، وهمی و عقلی را اثبات نموده که در برخی از ادله‌ها آورده شد. در صورتی که شیخ الرئیس تنها تجرد صورت‌های عقلی را اثبات می‌کند صورت‌های حسی وهمی و خیالی را مادی می‌داند. طبق این بیان از نظر صدرالمتألهین همه حیوانات و انسان‌هایی که درک عقلی ندارد ولی از ادراکات حسی برخوردارند مجرد مثالی هستند در حالی که از نظر ابن سینا مادی هستند. و در ادامه بحث دلایل متعدد تجربی بر اثبات تجرد نفس مطرح شد بعد از اثبات تجرد نفس ناطقه از طریق دلایل عقلی و تجربی به سخنان منکرین تجرد نفس پرداختم از آنجایی که مادیون و تجربی مذهبان به هیچ حقیقتی ورای ماده قائل نیستند و تلاش می‌کنند هر حقیقتی را با تجربه‌های حسی و شواهد مادی اثبات نمایند نظر آنها را بیان کردیم و معلوم گردید که آنها در توجیه و تفسیر مادی آثار و افعال نفس و پدیده روحی ناکامند بعد از بررسی ادله‌ی موافقین و مخالفین تجرد نفس ناطقه در نهایت تجرد نفس ناطقه ترجیح داده می‌شد سپس به کیفیت پیدایش وجود نفس پرداختیم که آیا جسمانیه الحدوث است یا روحانیه الحدوث و در صورت حادث بودن، چگونه به مرحله‌ای تجرد می‌رسد.
مشخصات اثر
  • 1
  • تعداد رکورد ها : 2